Lezersbrief: Diversiteit maakt onderwijs rijker

Ik ben op Erasmus in Hannover en schrijf dus vanuit een taalbad: ik leer en leef hier in het Duits, Engels en Frans. Die diversiteit is cultureel interessant, intellectueel uitdagend en sociaal waardevol.

De schrijvers van het stuk, drie geschiedenisprofessoren van UGent, hebben gelijk dat een doorgedreven verengelsing van ons hoger onderwijs op verschillende vlakken tot verarming leidt. Niet alleen voor een talige opleiding als geschiedenis is een goede taalbeheersing belangrijk. Een vak in het Engels doceren of volgen kan inderdaad tot kwaliteitsverlies leiden. Daarnaast is ook een moedertaal nooit helemaal verworven. Vlaamse studenten moeten zich in het Nederlands blijven oefenen en ons hoger onderwijs moet daarin haar rol blijven spelen. Bovendien betekent een exclusieve verengelsing het verlies van de talige en dus culturele rijkdom die Erasmusstudenten overal in Europa zo waarderen. Het Duits hoort bij het hoger onderwijs in Hannover zoals het Nederlands bij onze onderwijsinstellingen, en als student zou ik geen van beide willen missen.

Mijn pleidooi voor diversiteit betekent echter niet dat ik tegen een gedeeltelijk Engelstalig aanbod in de master, en zelfs in de laatste jaren van de bachelor ben. Ik ben voor, op voorwaarde dat een volledig Nederlandstalige opleiding een alternatief blijft voor elke student. Geen verplichte vakken in het Engels dus. Waarom is een tweetalig aanbod zinvol en aantrekkelijk voor zowel studenten als onderwijsinstellingen? Om te beginnen verbeteren studenten hun kennis van het Engels. Een Engelstalig vak vraagt meer inspanning, maar een student kan er intellectueel, cultureel en later ook professioneel de vruchten van plukken. Daarnaast komt met een andere taal, hoe subtiel ook, een ander vertoog. Zo kunnen in het vak nieuwe inhoudelijke klemtonen liggen. Als (geschiedenis)student kan het boeiend zijn daarmee kennis te maken.

Ook een instelling, faculteit of opleiding in Vlaanderen kan baat hebben bij een breder Engelstalig masteraanbod. Het aantrekken van internationale studenten kan tellen als argument. Zij vormen op hun beurt een verrijking voor onderwijs en onderzoek. Daarnaast gaan ook Vlaamse studenten tegenwoordig sneller op zoek naar Engelstalige masteropleidingen. Een aanbod in het Engels kan een reden zijn om toch aan de eigen universiteit te blijven.

We moeten het Nederlands en haar erfgoed beschermen. Maar als we kiezen voor een beperkt in plaats van een dominant Engelstalig aanbod, als de opleiding voorzichtig experimenteert en als ze ernstig rekening houdt met de evaluaties van haar eigen Nederlandstalige studenten, kan de oriëntering naar meer Engels een verrijking zijn. Net als de Europese Unie werkt het Erasmusproject niet zonder het engagement van haar deelnemers. Eenheid zonder verscheidenheid is arm en weinig interessant. Maar zonder engagement blijft er van eenheid misschien weinig over.