Lezersbrief: Blue pill? Red Pill?

De universiteit liet weten dat ze ze studenten die op deze manier beter probeerden te scoren, niet zou bestraffen. Dat dergelijke middelen een oneerlijk voordeel zouden kunnen geven tijdens de examen, is voor mij eigenlijk nog niet eens het grootste probleem. Volgens mij komen de waarden van onze universiteit hier op een veel fundamentelere manier in het gedrang.

Voor mij is de universiteit een plek waar mensen naartoe komen om zichzelf te ontplooien. Het ontwikkelen van een scherpe, kritische geest maakt hier onlosmakelijk deel van uit. Als we nu juist, om die scherpe geest te krijgen, een beroep gaan doen op pillen, waar zijn we dan eigenlijk nog mee bezig? Is dat niet juist het hele punt waarom instellingen als deze gesticht zijn, en waarom mij ons beroemen op knappe koppen als Erasmus en Thomas Morus? Ik geef toe, dopingcontroles voor examens zijn misschien nogal onrealistisch, maar als de universiteit zich niet principieel hiertegen uitspreekt, ondergraaft ze haar eigen grondvesten. Je geest trainen? Doe geen moeite, pak gewoon maar wat pillen, het resultaat is hetzelfde.

Als ik zeg dat we in een samenleving leven waarin snel gewin vaak voorrang heeft op duurzame ontwikkeling, dan trap ik misschien een open deur in. Dat dit een tendens is die zich doorzet in de psychotherapie, waar, als men de Dirk De Wachters van deze wereld moet geloven, de psychiater al te makkelijk in de pillenkast graait om u van deze of gene aandoening te verlossen, is misschien ook wel een klacht die u al eens gehoord heeft. Zou de universiteit nu niet juist een plek moeten zijn die niet meedoet aan de waan van de dag, maar waar mensen nog tijd nemen om aan zichzelf te werken, om hun geest te laten rijpen. Is pillen nemen die je instant slimmer maken, dan geen slag in het aangezicht van onze Sedes Sapientiae? Of is dat dan de onrealistische utopie van vandaag? Mensen die hun eigen hersenen gebruiken…

Van de andere kant, misschien moeten we er ons wel fundamentele vragen bij stellen als een fundamenteel van de studentenbevolking blijkbaar naar pillen moet grijpen om mee te kunnen draaien in dit systeem. (Op dezelfde manier als we er ons vragen bij kunnen stellen dat we een fundamenteel deel van onze jongeren moeten drogeren om op de schoolbanken te kunnen blijven zitten, ADHD, heet dat dan.) Misschien zitten veel mensen niet op hun plaats? Misschien is de druk op jongeren te hoog? Misschien is er te weinig begeleiding, zijn de groepen te groot? Misschien is ons onderwijs te veel gebaseerd op extrinsieke straf en beloning, en worden we te weinig intrinsiek aangemoedigd? Moeilijke vragen waar ik ook niet direct een antwoord op heb, maar die we daarom zeker niet uit de weg mogen gaan.

Lang geleden, lang voor ik mij zorgen maakte over al deze dingen, misschien wel lang voor ze überhaupt een probleem waren, zag ik een film, The Matrix. Aan het begin hiervan krijgt het hoofdpersonage, Neo, de keuze tussen twee pillen, een keuze die zijn leven voorgoed zal beïnvloeden. Als hij de blauwe pil kiest, dan blijft alles bij het oude, en vergeet hij alles wat hij geleerd heeft over het bestaan van de Matrix. Kiest hij voor de rode pil, dan kiest hij voor de moeilijke weg, maar dan zal zijn geest ontwaken en zal hij de waarheid te weten komen. Blue pill, red pill? Studenten, de keuze is aan u…

Gijs Van den Broeck
oud-studentenvertegenwoordiger