Is inclusie een illusie?

Ik ben een studente met een motorische functiebeperking. Tijdens mijn afgelopen drie jaar aan de KU Leuven ben ik al talloze keren op drempels gestoten die mijn toegang tot onderwijs beperken. Dat mag je heel letterlijk nemen: er zijn verschillende aula's die totaal ontoegankelijk zijn voor mij. En praktische drempels veroorzaken ook sociale drempels. 

De voorbeelden zijn legio. Zo kan iemand met een rolstoel zich niet vanzelfsprekend tussen andere studenten zetten, laat staan zomaar meegaan naar de les. Namens mezelf en andere studenten met een motorische functiebeperking kan ik zeggen: wij stoten elke dag op uitdagingen. En die worden zelden met goede oplossingen beantwoord.

Fysieke drempels zijn sociale drempels

Veel lokalen of aula's die toegankelijk horen te zijn, zijn dat in werkelijkheid niet. Denk maar aan het gebrek aan tafeltjes aan de rolstoelplaatsen en de afwezigheid van integratiemogelijkheden. Want ofwel zit je helemaal achteraan in je eentje, ofwel ben je de vreemde eend in de bijt die ergens in een hoekje moet plaatsnemen. 

Ook examenmomenten – de belangrijkste momenten van een academiejaar – zijn vaak ontoegankelijk. Je moet soms vechten voor je toegang, zelfs als je een statuut hebt en gekend bent binnen je faculteit. Zo moet ik elke keer opnieuw mailen en meezoeken naar een oplossing wanneer een aula toch ontoegankelijk blijkt. Daar word je soms moedeloos van.

Ik weet dat deze drempels voor veel rolstoelgebruikers moeilijk te overwinnen zijn, wat een directe invloed heeft op hun kansen binnen het hoger onderwijs. Zo zorgt de ontoegankelijkheid er rechtstreeks voor dat wij minder betrokken worden, en ontmoedigt het gebrek aan bereik ons om deel te nemen aan onderwijsactiviteiten. 

Stel je even voor: je zit helemaal vooraan in de aula, alleen, en je krijgt de opdracht om met je buur te overleggen. Maar je hebt natuurlijk geen buur. Hoe zou jij je dan voelen? Geïntegreerd? Evenwaardig aan de andere studenten? Betrokken? Het antwoord is gewoonweg neen, en eigenlijk is dat schrijnend. Zeker als je weet dat de KU Leuven zich zo sterk maakt over haar inclusief imago.  

Goede initiatieven schieten tekort

Medewerkers en professoren doen uiteraard en heel vaak hun best, maar toch treft de universiteit als organisatie hier schuld. Ik wil er zeker bij vermelden dat proffen soms hun nek uitsteken voor ons en wel verandering proberen door te voeren, maar helaas worden die pogingen vaak weggewuifd. 

Ik ken zelf het voorbeeld van een decaan die de input van een professor negeerde. Dat ontmoedigt eenieder die de professor wil volgen in zijn spoor des te meer.

Een succesvol initiatief van de KU Leuven is Omkaderd Wonen. Dat zijn koten waar studenten met en zonder functiebeperking samenleven en er ten volle sprake is van inclusie. Meer vooruitstrevende initiatieven zoals deze zouden een enorme boost geven aan een op dit moment gemarginaliseerde groep studenten.

Met het toegankelijkheidsplatform KULag, dat in het kader van een breder diversiteitsbeleid bestaat, is al een mooie poging gedaan om de toegankelijkheid aan de KU Leuven te verhogen. 

Het blijft echter vaak uitdagend om al je lessen in toegankelijke aula’s of lokalen te volgen. Soms zijn de gegevens op KULag niet altijd accuraat: dat er een lift is, betekent nog niet dat die lift ook groot genoeg is, en evenmin of je erna gemakkelijk tot aan je aula geraakt.

Ik denk dat het hoog tijd wordt dat de vele pogingen tot inclusie een stuk effectiever worden toegepast. Toegankelijkheid is voor mensen als ik van levensbelang voor mijn toekomst binnen het hoger onderwijs. 

Dus alsjeblieft, maak van inclusie aan de KU Leuven geen illusie.

Heb jij ook een mening die de wereld moet weten? Een krasse opinie of eerder een onschuldige, maar weldoordachte overtuiging over een van de zaken des levens? Stuur je stuk door naar opinie@veto.be!