Hypocrisie dient alleen de eigen zaak

Toen afgelopen zaterdag de laatste pro-Palestijnse bezetters het college van de nieuwe Valk verlieten, beklaagden ze zich erover dat ze niet in hun opzet geslaagd waren. Waarom kon een volledige boycot van Israëlische universiteiten wél in Gent en niet in Leuven? Het voorbeeld van de UGent sterkte de actievoerders in de overtuiging dat hun eisen haalbaar en redelijk waren. 

Wat zij niet wisten was dat er achter de schermen door de Gentse universiteit gezocht werd naar kunstgrepen om die verregaande belofte  – álle lopende samenwerkingen met Israëlische academische instellingen verbreken, desnoods door zelf uit de onderzoeks­projecten te stappen  – niet te hoeven nakomen. Bij het ene project werd beslist dat de looptijd ervan te kort was om nog een formele procedure op te starten, bij een ander werd besloten om het voorlopig te laten bij een symbolische ingreep.

In andere gevallen zoekt de universiteit een juridisch trucje: via een nieuw statuut kan het onderzoek toch verdergaan met alle betrokkenen, zonder dat de UGent en de Israëlische partner samen op het blad komen te staan. De eigen mensenrechtencommissie laat zelfs een opening in haar verslag om op deze manier onder de belofte uit te komen. 

Pragmatisch zullen die overwegingen steek houden en juridisch zal alles wel in orde zijn, toch wringt het langs alle kanten. Dergelijke juridische techniciteiten gaan namelijk voorbij aan de kern van de zaak. Dit is een principiële kwestie, en met principes wordt geen koehandel bedreven. Een mensenrechtencommissie dient de universiteit geen handvaten aan te reiken om haar eigen advies niet te hoeven uitvoeren.

De beslissing van de UGent werd in progressieve kringen in eigen land dan wel op applaus onthaald, internationaal genoot ze veel minder navolging. Voor een instituut dat het zich niet kan veroorloven om op het wereldtoneel een bijrol te spelen verklaart dit misschien waarom de uitvoering hiervan moeizaam verloopt. 

Dat tweegezicht kunnen we alleen maar hypocriet noemen. Door af te dingen op de belofte verliest die haar waarde. De impact ervan kon immers enkel bereikt worden door de totaliteit van haar draagwijdte. Daar van terugkomen dient alleen de eigen zaak, al is ook dat relatief. Binnenkort trekt de UGent opnieuw naar de stembus. Wie gelooft een rector nog wiens beloftes met een bijsluiter komen?

Simon Tibo is hoofdredacteur. Het editoriaal wordt gedragen door de voltallige redactie.