Het voordeel van de twijfel

Het was niet te missen in de pers: de eerste sanctie van de KU Leuven in de procedure tegen Reuzegom is bekend. Een half jaar schorsing. De sanctie is niet opgelegd aan de schachtenmeester, maar aan één van de slachtoffers. In een persbericht stelt vicerector Van Audenhove dat de jongen geen afstand heeft genomen van het doopritueel. Zijn advocaat spreekt van een misverstand, en meent dat de student wel afstand heeft genomen van de mensonterende praktijken tijdens deze doop. Wie het bij het rechte eind heeft, weten wij niet, en we geven beide partijen graag het voordeel van de twijfel.

Het is dat voordeel, dat een verdediging verdient. In het tuchtbesluit wordt de student verweten dat hij deelnam aan een doopritueel waarvan hij wist wat het inhield. Gek genoeg luidt een van de replieken van zijn advocaat dat de KU Leuven dit zelf ook had moeten weten, en dus preventief had moeten ingrijpen. Maar is dat zo? Had de KU Leuven vooraf het vonnis moeten uitspreken?

Dat de clubs in het verleden vrij spel hadden in het organiseren van doopactiviteiten, lijdt geen twijfel. Er zijn al genoeg vreemde dingen gebeurd bij dopen, weliswaar meestal verzwegen door de leden zelf, maar toch nog genoeg bekend om er een beetje lucht van te krijgen als universiteit. En dan hebben we het nog niet over de zatte, half ontklede studenten die uren achtereen het straatbeeld (ont)sierden, vernederd op kapotte knieën. Dat dit plaatsvond is rector Sels en de overige leden van het GeBu (Gemeenschappelijk Bureau, het belangrijkste beslissingsorgaan van de KU Leuven, red.) vast niet ontgaan. Het gebeurde immers op luttele meters van hun drempel.

Toch zou het onnozel, zij het niet onmogelijk zijn om dit soort risicovolle zaken op voorhand te verbieden, en de studenten op deze manier hun zelfstandigheid te ontnemen. De kringen, die via subsidies en activiteiten meer gebonden zijn aan de universiteit, moesten al eerder een doopcharter gehoorzamen, en hun precieze activiteiten doorgeven. De clubs, die niet gebonden zijn aan de universiteit, waren vrij. Vrij om hachelijke streken uit te halen.

Maar die enigszins beschouwende houding kan men de KU Leuven niet verwijten. Die kadert immers binnen de bredere doelstelling van de instelling. Aan een universiteit moeten studenten leren om autonoom en kritisch te denken, zelf risico’s in te schatten, en vooral om zelf zorg te dragen voor hun eigen leven en dat van anderen. In het tuchtreglement valt te lezen: ‘Van studenten die zich te Leuven laten inschrijven, wordt verlangd dat ze zich in hun gedragingen en sociale betrekkingen, zowel binnen als buiten de universitaire gemeenschap, door eerbied voor de menselijke persoon laten leiden.’ In de visietekst staat dat studenten na hun opleiding klaar zullen zijn om hun eigen toekomst aan te pakken, en de eigen rol in de samenleving op te nemen.

Het is niet vreemd om zoiets van de studenten te verlangen. Het is ook niet vreemd om hen hierin te vertrouwen, hen af en toe de grenzen te laten opzoeken en hen hierin het voordeel van de twijfel te geven. Een student mag grenzen opzoeken in het leerproces. Maar er is een verschil tussen de grens opzoeken en er verschrikkelijk ver overgaan. Door te stellen dat de KU Leuven hier vooraf had moeten ingrijpen, miskent men de verantwoordelijkheid van de individuele student. Er is een verschil tussen toezien op activiteiten waar je niet achter staat en je studenten het voordeel van de twijfel geven, en deelnemen aan een mensonterende doop, en hierin blijven volharden tot aan de fatale afloop. Die afloop was niet voorzien, de weg ernaartoe wel.

Dat een tuchtprocedure is ingezet, toont aan de de KU Leuven wel degelijk haar verantwoordelijkheid neemt. is gegeven, en geschaad, met sanctie(s) als gevolg. Je negeert je eigen verantwoordelijk als je, nadat je iemands vertrouwen schendt, het verwijt maakt dat je nooit vertrouwd had mogen worden. Het is net aan die mentaliteit dat de KU Leuven paal en perk dient te stellen.

Daphne de Roo is studente filosofie en medewerker bij dit studentenblad. Tom Dinneweth is een oud-medewerker, en werkt bij het Centrum ter Preventie van Zelfdoding.