Geef cynisme geen kans

Twee maanden ben ik nu professioneel journalist. Net zo lang heeft het me gekost de eerste symptomen van cynisme vast te stellen. Wanneer idealisme plaats ruimt voor pessimisme, houd je er beter mee op. Of dat dacht ik toch. Want daar is het me toch veel te vroeg voor. 

'40 Israëlische baby's gedood.' '96 procent van de doden viel aan Palestijnse kant.' Wanneer mensen nummers worden, worden mensen dieren. Of misschien waren ze dat altijd al, en is een decennialang kankerende haat genoeg om richting een humanitair inferno af te dwalen.

Met je neus op de feiten zitten en het nieuws als dagelijkse leidraad beschouwen, is meer dan aan te raden. Een geïnformeerd persoon is er tien waard. Zeker wanneer AI-bots desinformatie sneller ophoesten dan factcheckers het kunnen opsnorren. 

Maar blijf bij de les. Die mentaliteit houdt een beduidend risico in. De gevolgen zijn niet zomaar te ontzien. Soms is bewust vervreemden niet alleen goed, maar noodzakelijk. Zeker in een wereld waar afstand een dimensieloos punt geworden is.

Zie het als een vorm van rebellie, als een revolte tegen de alledaagsheid van het menselijk lijden. Een leven is meer dan een nummer. Dat leven is net de reden dat nummers er toe doen. Dat moet je leidraad als journalist zijn: het idee dat elk leven heilig is en elke vorm van lijden tot ergernis toe aangeklaagd moet worden.

Nieuws mag niet neutraal zijn. Een journalist die niet over een dode baby bericht alsof het zijn eigen kind zou zijn, dwaalt. Menselijke waardigheid als leidmotief. Mensenrechten zijn en blijven de beste manier om die te toetsen. 

'40 Israëlische baby's gedood.' '96 procent van de doden viel aan Palestijnse kant.' Wanneer een journalist cynisch wordt, wijs hem dan op de plicht van zijn ambacht. Humanisme als essentie van journalistiek idealisme. Als dat verdwijnt, zal de democratie geen duisternis meer nodig hebben om definitief de pijp uit te gaan.