Eerlijk is eerlijk: tijd voor een CO2-taks

De klimaatverandering is een probleem dat we moeten aanpakken met gezond boerenverstand en niet op buikgevoel. De temperatuur van onze aardbol stijgt, en zal blijven stijgen. CO₂ en andere broeikasgassen accumuleren in de atmosfeer en zorgen ervoor dat meer warmte van de zon in de atmosfeer gevangen blijft. De gevolgen zijn van ongeziene grootteordes, maar het blijkt echt moeilijk om daar een correct prijskaartje op te plakken.

Het is nochtans eenvoudig: de uitstoot van die verdomde broeikasgassen moet omlaag. In Europa stoten we op dit moment 4.446.000.000 ton CO₂e (dit zijn alle broeikasgassen omgezet in hun equivalent CO₂) uit. Als we de klimaatopwarming onder de 2°C willen houden, dan moet dat cijfer tegen 2050 teruggebracht zijn tot 0 ton CO₂e. Lees dat nog maar eens. We zullen moeten vechten op twee fronten: een daling van vervuilende activiteiten én een daling van de vervuiling per activiteit. Dit gaat over elke menselijke activiteit, bv. een autorit, een maaltijd of een draaiende kolencentrale.

Het idee achter dit beleid is rechtvaardigheid. Als jij de band van mijn fiets lek steekt, is het eerlijk dat jij betaalt voor een nieuwe band. Als jij klimaatschade toebrengt door een extra ton CO₂e uit te stoten, is het eerlijk dat jij opdraait voor de gevolgen van deze extra ton CO₂e. De administratie van Obama ging uit van een maatschappelijke kost van €32 per ton CO₂e. Voor een citytrip Madrid (per vliegtuig) stoot je 334kg CO₂ uit. Het is niet meer dan eerlijk dat je hiervoor €10.67 betaalt aan de maatschappij. Ik kom trouwens direct terug op de besteding van dit bedrag.

Het idee dat ‘de vervuiler betaalt’ is een idee waar economen al heel lang mee zwaaien, maar spijtig genoeg vertrouwen politici vaker op hun buikgevoel dan op logica. Hoog tijd dat we het taboe van de CO2-taks doorbreken, want de CO2-taks is een rechtvaardig systeem: iedereen betaalt gewoon voor de mate waarin hij of zij de planeet vervuilt.

Goed, wat moeten we met die €10.67 doen? Mocht ik verantwoordelijk zijn voor het beleid, zou ik opteren voor een aparte begroting én een website waarop iedereen kan zien wat er met dit geld gebeurt. Ik stel volgende initiatieven voor:

• 1.Nieuwe bossen (Zij onttrekken CO2 aan de lucht en produceren zuurstof).
• 2.Technologische innovatie (bv. zuinigere huizen, wagens, landbouwtechnieken, …).
• 3.Ondersteuning van de bevolking in het zuiniger maken van woningen.
• 4.Aanpassingsstrategieën tegen overstromingen en extreme droogte voor onze bevolking en onze landbouw.

Nog een woordje over energie en consumptie. In België ligt het energiebeleid moeilijk, maar met een duidelijke doelstelling van 0 ton CO2e tegen 2050 blijven er niet veel opties over. Er zijn drie beschikbare technologieën waarmee we de doelstellingen kunnen halen: hernieuwbare energie, gascentrales met CO2-opslag (‘CCS’) en kernenergie. Het eerste volstaat gewoon niet (bv. ’s avonds geen zon = geen energie). De laatste twee zijn cruciaal, maar ze hebben een hoog prijskaartje. In geval twee blijf je gewoon CO2 produceren en steek je dit onder de grond. In geval drie heb je energie zonder CO2. Dit vind ik als ingenieur de meest elegante oplossing. Lig niet wakker van afval en veiligheidsrisico’s: de nieuwe generaties kerncentrales bieden duidelijke antwoorden op deze bekommernissen.

Consumptie speelt ook een niet te onderschatten rol in CO2 productie. Wederom is het meest rechtvaardige middel een CO2-taks, waarbij je niet raakt aan de keuzevrijheid, maar wel eenieder verantwoordelijk stelt voor zijn klimaatimpact. Of je nu kiest voor vliegtuig, auto, trein, boot of bus, je betaalt per kg CO2. Een ander voorbeeld zijn woningen, waar je nu veel sneller het belang inziet van goede isolatie. Een laatste voorbeeld is vleesconsumptie. De Belg eet gemiddeld 192g vlees per dag. Met pakweg een gemiddelde van 10 kg CO2e/kg vlees komt dit neer op 0.7 ton CO2e of 22.4€ klimaatschade op jaarbasis. Serieus wat meer dan die citytrip naar Madrid. We zijn met 11.4 miljoen mensen in België. Die cijfers worden dus snel reusachtig met 7.980.000 ton CO2e per jaar door louter vleesconsumptie.

De klimaatverandering is een probleem dat we vandaag moeten aanpakken om de wereld leefbaar te houden wanneer we allen dertig jaar ouder zijn. De oplossing bestaat niet alleen uit innovatie, maar ook uit een systeem om ervoor te zorgen dat we die technologieën nastreven en gebruiken. Het plakken van een prijs op CO2 is niet nieuw, Europa doet dit met ETS al tien jaar. Het wordt tijd dat de Belgische politiek ook eens wakker schiet.

Holger Willems is student burgerlijk ingenieur, master 'Energie', en lid van de POC Energie.