De afgetapte waakhond

Maandagmiddag heb je het eerste college van de dag achter de kiezen, de spaghetti van de Alma wenkt. Tussen de dagschotels of in je faculteit verdwalen enkele nieuwe Veto's. Twintig pagina’s nieuws met sterke foto’s en cartoons, allemaal in een fijne lay-out gegoten. Daar zit werk in. In een gemiddelde krant steken dertig schrijvers, lay-outers, fotografen en cartoonisten - op één na allemaal studenten - hun ziel en zaligheid. Daar komen dan ook nog de filmpjes van VetoTV en online stukken bij.

Niet al dat werk is even gemakkelijk. Kijk maar naar de evaluatiereeks van het rectoraat, waarin we deze week de groep Wetenschap & Technologie onder de loep nemen (p. 4-5). Het is maar een van de stukken waarvoor we een hele week lang informatie checken en experts bellen om tegen zaterdag 18 uur, onze deadline, een leesbare tekst te hebben.

De opluchting is dan ook groot op zondagnacht, als na een hele dag lay-outen de nieuwe editie op het net staat. De voldoening als een artikel wat later opgepikt wordt door de nationale media, is zo mogelijk nog groter. Toch laat zo’n vermelding af en toe een wrange nasmaak na.

Het is een oud zeer in de moderne journalistiek, een wereld van veel te weinig mensen die veel te veel content moeten generen. Kijk naar ons artikel over brandveiligheid van vorige week. Nog liever dan het over te nemen en Veto duidelijk te vermelden, interviewt deze of gene krant iedereen uit het oorspronkelijke artikel. De naam van die krant van dertig vrijwilligers? Die wordt ergens weggemoffeld in pakweg alinea acht.

Ja, wij zijn dan op onze tenen getrapt. Nog meer dan als Veto-medewerkers, zien wij dit als journalisten in spe met lede ogen aan.

Journalisten worden vaak gezien als een waakhond. Ze zijn de vierde macht en kunnen controle uitoefenen door kritisch onderzoek te voeren naar bepaalde dingen. Waar rook is, staat een journalist om de zaak tot op het bot uit te klaren. En het resultaat in de krant te brengen.

Artikels overnemen is op zich niet slecht, maar de eigen analyse vervangen door een collage van overgenomen artikels creëert een oneerlijke illusie van onderzoek. Dat betekent dat ze niet zelf de waakhond hebben gespeeld, maar de waakhond hebben afgetapt. Waar ruimte was voor onderzoek, staat iets dat er op lijkt, maar het helemaal niet is.

Dat Veto regelmatig wordt overgenomen, al dan niet met vermelding, zegt misschien iets over deze krant, maar zoveel meer over alle andere kranten. Er zijn al zo weinig journalisten. We zijn pas echt ver heen als die meer naar elkaar beginnen te kijken dan naar de wereld om hen heen.