ADHD verdwijnt niet wanneer je achttien wordt

In november 2022 kreeg ik op twintigjarige leeftijd een ADHD-diagnose. Enkele dagen later ging ik naar de huisarts voor een voorschrift Rilatine: een nieuwe wereld ging voor mij open.

Voor het eerst kon ik langer aan dezelfde taak doorwerken zonder dat mijn hoofd de ene associatie na de andere maakte. Ik kon werken voor school zonder ondertussen met dertig andere to-do’s bezig te zijn. Het leek alsof mijn hoofd een computer was en er voor de eerste keer slechts één tabblad openstond in plaats van 35.

Wanneer ik naar de les ging, kon ik zoals iedereen in een normale zithouding de les volgen, zonder elke vijf minuten te moeten bewegen. Ik kon geluiden wegfilteren, waardoor ik effectief iets had aan de colleges waarbij we in groepjes moesten discussiëren.

Voor ik medicatie nam, wist ik immers op voorhand al dat ik weinig zou opsteken uit dat soort lessen. Ik hoorde iedereen door elkaar praten tot op het punt dat ik mezelf niet eens meer kon horen nadenken. Dankzij Rilatine verbeterden mijn schoolresultaten en voor de eerste keer in mijn academische carrière had ik geen herexamens.

Jammer genoeg zat er een addertje onder het gras. Ik kreeg migraine als bijwerking, waardoor ik nieuwe medicatie kreeg voorgeschreven: Elvanse. Ik ging naar de apotheek en gaf mijn identiteitskaart. 'Het is wel redelijk duur …', klonk het daar. 'Ik zal eens nakijken of het wordt terugbetaald.' En even later: 'Oei, zoals ik al dacht, er wordt niets terugbetaald', zei de apotheker.

87 euro voor dertig pilletjes. Dat is 87 euro per maand. Ter vergelijking: Rilatine kost ongeveer 9 euro voor 20 pilletjes (waarvan ik er 2 per dag nam), dus dat kwam op ongeveer 27 euro per maand.

Ik maakte een afspraak bij een gespecialiseerde arts om te kijken of ik nog andere opties had zonder migraine als mogelijk gevolg. De enige andere optie bleek voor mij Concerta te zijn, dat kwam op zeventig euro per maand. Zowel Rilatine, Elvanse als Concerta worden alleen terugbetaald wanneer de patiënt jonger is dan achttien jaar.

Ik begrijp dat niet. De medicatie helpt mij enorm op vele vlakken, ongeacht mijn leeftijd. Ik kan me beter concentreren en haal betere schoolresultaten, maar ook los van een academische context helpt de medicatie mij. Wanneer ik een drukke dag voor de boeg heb met veel prikkels, neem ik medicatie om overprikkeling en oververmoeidheid te voorkomen.

Na mijn studies zal ik waarschijnlijk nog steeds medicatie nodig hebben om de job die ik dan uitoefen tot een goed einde te brengen. Toen ik nog onder de achttien jaar oud was, had ik geen flauw benul van het feit dat ik ADHD heb – iets met onderdiagnostiek bij vrouwen, maar bon, dat is een open brief op zich.

Anticonceptie wordt al tot op een latere leeftijd terugbetaald, waarom kan ADHD-medicatie niet volgen? Mijn ADHD is niet verdwenen toen ik achttien werd, integendeel, ik wist er nog niet eens van af.

Mira Wyns studeert Taal- en Letterkunde.