ANALYSE LEUVENSE PARKEN
Ontdek groene ruimtes in Leuven
Niet elk park is even geschikt voor studenten. Met een wetenschappelijk onderbouwd framework op zak onderzocht Veto 21 parken in Leuven.
Bij het inrichten van parken en andere soorten groene ruimtes wordt er vaak te weinig rekening gehouden met de noden van jonge mensen. Dat besluiten Sara Barron en Emily J. Rugel in een artikel voor het wetenschappelijk tijdschrift Environmental Science and Policy.
'Er worden wel speeltuinen exclusief voor jonge kinderen ontworpen of men bouwt banken en wandelpaden geschikt voor oudere mensen', zegt Emily J. Rugel, een van de auteurs van het artikel en verbonden aan de University of Sydney (Australië). 'Maar weinig stadsbesturen ontwerpen groene ruimtes specifiek voor jonge mensen.'
En dat is jammer, want jonge mensen halen juist enorm veel voordeel uit groene ruimtes. 'De connectie met de natuur die je tussen je vijftiende en vierentwintigste levensjaar maakt, moedigt milieuvriendelijk gedrag aan, zoals sneller de fiets gebruiken en recycleren', aldus Rugel.
'Een goed onderhouden park is vooral voor jonge vrouwen van belang'
Emily J. Rugel, onderzoeker University of Sydney
Groene ruimtes zijn ook goed voor de mentale gezondheid. Ze kunnen depressieve en angstige gevoelens doen dalen. 'Studenten zijn voor het eerst zelf volledig verantwoordelijk voor het vormen van vriendschappen en andere sociale banden', zegt Rugel. Parken en andere groene ruimtes kunnen dan de perfecte plek vormen om samen te komen met leeftijdsgenoten.
Orde, diversiteit en afzondering
Niet elk park voldoet even goed aan de noden van jonge mensen. De onderzoekers identificeren drie kenmerken van parken die aantrekkelijk zijn voor jongeren: orde, diversiteit, en de mogelijkheid om zich af te zonderen en terug te trekken.
Een groene ruimte moet een natuurlijk gevoel behouden en goed onderhouden worden. 'Afval, hondenpoep, en graffiti geven het signaal dat een park niet veilig zou zijn', zegt Rugel. 'Zeker voor jonge vrouwen is orde belangrijk om te bepalen of ze überhaupt een park zouden willen bezoeken.'
'Jongen mensen hebben nood aan plekken waar ze zich kunnen terugtrekken'
Emily J. Rugel, onderzoeker University of Sidney
Met het attribuut diversiteit wordt zowel biodiversiteit als de ondersteuning van verschillende soorten recreatieve en sportactiviteiten bedoeld. 'Parken met een reeks verschillende bomen en planten die op andere momenten in bloei staan, doen ons echt inzien dat we deel uitmaken van een groter ecologisch systeem', stelt Rugel.
'Jonge mensen hebben ook nood aan plekken waar ze niet beoordeeld worden door een stel buren, omdat ze bijvoorbeeld vapen of te luid praten', zegt Rugel. Parken waar jongeren zich kunnen terugtrekken zijn gebaat bij bomen en hoog struikgewas aan de randen ervan. Hetzelfde effect kan je ook bekomen als je een park niet inricht als een groot geheel, maar kleinere ruimtes creëert met muurtjes, hagen en bomen.
Framework
De onderzoekers goten hun bevindingen uiteindelijk in een framework waarmee gemeenten en jongeren aan de slag kunnen. 'We moedigen jonge mensen aan om op basis daarvan parken te evalueren en te zien wat er nog mist in hun gemeenschap', zegt Rugel. 'We hopen ook dat stadsbesturen te rade gaan bij jonge mensen om te horen wat zij nodig hebben, en hen te betrekken bij hun beleid.'
Groene ruimtes in een stad beter maken voor jonge mensen hoeft geen grote investering van tijd en geld te vragen. 'Het is zeker niet nodig om een nieuw, groot park te bouwen speciaal voor jonge mensen', aldus Rugel. 'Pocket parks of kleine groene ruimtes zijn ideaal voor stedelijke centra waar het moeilijk is om ruimte te maken voor nieuwe parken.' Quick fixes, zoals regelmatig onderhoud of het planten van struikgewas om 'kamers' te creëren, kunnen een bestaand park al snel aantrekkelijker maken voor.
Groene campussen
De KU Leuven probeert haar campussen, zowel buiten als binnen de Leuvense ring, steeds meer een groene invulling te geven. 'Mogelijkheden tot natuur en ontspanning, zeker in combinatie met fysieke beweging, kunnen bijdragen aan het mentaal welzijn van studenten', zegt Gerard Govers, vicerector Duurzaamheid. 'We streven naar minder verharding en betonnering om onze ruimte groener in te richten, en meer mogelijkheden tot ontspanning en natuurontwikkeling te creëren.'
'We streven naar een evenwicht tussen leefbaarheid, natuurontwikkeling en beleving van natuur'
Gerard Govers, vicerector Duurzaamheid KU Leuven
'De afweging tussen natuurontwikkeling en groen waar je ook vele activiteiten kan doen, blijft echter een evenwichtsoefening', zegt Govers. Het Arenbergpark is bijvoorbeeld ingericht in verschillende zones, met ruimtes waar de natuur haar vrije gang kan gaan, maar biedt ook plaats voor evenementen, zoals rond Alma 3. 'We streven naar een evenwicht tussen leefbaarheid, natuurontwikkeling en beleving van natuur.'
Wat natuurontwikkeling betreft, laten de groendiensten van de KU Leuven de natuur steeds meer verwilderen om zo een natuurlijke biotoop te creëren. 'Dood hout blijft waar mogelijk liggen en grote zones maaien we niet in bepaalde seizoenen, zodat planten kunnen bloeien', zegt Govers. 'In vergelijking met twintig jaar geleden is er meer verwildering, maar we beheren wel nog steeds intensief.'
Leuvense parken onder de loep
Veto heeft het framework van Barron en Rugel toegepast op 21 kleine en grotere parken in en rond Leuven. Het resultaat voor elk park kunt u hieronder lezen. Zoals verwacht beantwoordt niet elk park aan de specifieke noden van jonge mensen. Maar naast de usual suspects, zoals Abdij van Park en het Arenbergkasteelpark, scoren ook kleinere parken hoog binnen dit framework. Ontdek het zelf en laat je eens verrassen tijdens een volgende picknick nu de lentezon weer schijnt.
