nieuws> Een virusbank als 'vreedzame wapenfabriek'
Leuven krijgt grote virusverzameling
Het Rega Instituut opent een virusbank om voorbereid te zijn voor toekomstige virale dreigingen. Er zullen zowel virussen als mogelijke geneesmiddelen liggen.
De coronapandemie houdt de mensheid in haar greep, en dat zal nog een hele tijd zo blijven. Maar ook de dreiging van heel wat andere virussen, gekende en nog ongekende, blijft.
Het regeerakkoord van de federale regering stelt dat er een zogenaamde virusbank moet komen om snel te kunnen reageren bij toekomstige virusuitbraken. De regering maakt nu 20 miljoen euro vrij om er een op te richten aan de KU Leuven. Johan Neyts, viroloog aan het Rega Instituut, en Patrick Chaltin, directeur van het Center for Drug Design and Discovery, trekken het project.
Het Rega Instituut beschikt nu al over honderden verschillende virusstammen
Het Rega Instituut, gelegen op campus Gasthuisberg, opent in de herfst van 2022 de VirusBank-unit in een nieuw gebouw van Bio-incubator Leuven. Het Rega Instituut beschikt nu al over honderden verschillende virusstammen. Het plan is om die virussencollectie serieus uit te breiden.
Virussen kan je indelen in families. Iedereen kent nu de familie van de coronavirussen, maar er zijn nog heel wat andere families waaruit mogelijk nieuwe virussen kunnen verschijnen met epidemisch en pandemisch potentieel. Van die families verzamelt de virusbank zoveel mogelijk representatieve leden.
Gereedschapskist
Er zal een hele batterij aan infectiemodellen worden ontwikkeld, zowel in celcultuur als in weefselkweekjes en in proefdieren. Een soort van gereedschapskist van virussen en testsystemen, dus. Daarnaast willen Neyts en Chaltin ook actieve bestanddelen van alle bestaande medicijnen verzamelen, ook als die nog in ontwikkeling zijn.
De virusbank kan je voorstellen als een soort vreedzame wapenfabriek tegen virussen
Die combinatie tussen een breed scala van representatieve virussen en bestaande geneesmiddelen zal toelaten om alvast op zoek te gaan naar een behandeling voor elk van de virussen die tot een bepaalde virusfamilie behoren.
Als een nieuw virus de kop zou opsteken, zouden er al een aantal medicijnen beschikbaar moeten zijn die snel kunnen worden ingezet. 'De virusbank kan je je voorstellen als een soort vreedzame wapenfabriek tegen virussen', aldus Neyts.
Veiligheidsmaatregelen
Al die levensgevaarlijke virussen in Leuven, willen we dat wel? Volgens de wetenschappers hebben we niets te vrezen. De hoog-bioveiligheidslaboratoria zijn state of the art en hermetisch afgesloten van de buitenwereld.
Als de stroom uitvalt nemen generatoren het meteen over
Om de laboratoria te betreden heb je een combinatie van persoonlijke badges en codes nodig. Enkel medewerkers die een intensieve training kregen mogen er werken, volledig ingepakt in steriele veiligheidskleding.
Vooraleer de ruimte te betreden moeten ze eerst door een systeem van sluizen. Achter iedere deur is de luchtdruk lager. Dat zorgt ervoor dat er nooit lucht, en dus ook geen virussen, naar buiten kunnen stromen.
De diepvriezers waar de virussen worden bewaard aan -80°C en ook de luchtdruk in laboratoria worden dag en nacht gemonitord. Bij de minste afwijking wordt de verantwoordelijke automatisch verwittigd. Als de stroom uitvalt nemen generatoren het meteen over.
Alle afval wordt hermetisch verpakt en door een gespecialiseerd bedrijf verbrand
Alle afval wordt hermetisch verpakt en door een gespecialiseerd bedrijf verbrand. Het vloeibare afval wordt in metalen vaten chemisch geïnactiveerd en daarna volgt een hitte-inactivatie. Apparatuur die de unit verlaat, ondergaat eerst een urenlange desinfectie met een ontsmettend gas.
De toekomst
Neyts en Chaltin willen uiteraard het project ook op lange termijn verderzetten. 'Ik kan me vandaag de dag moeilijk voorstellen dat we in de toekomst geen interesse meer hebben in pandemieën en epidemieën', stelt Chaltin.
Het plan is om via filantropische organisaties zoals de Bill & Melinda Gates Foundation, maar ook via de Europese Commissie verdere financiering te verwerven.
