Alcohol na studeren kan positief effect hebben

Studenten staan erom bekend om tijdens het semester alcohol bij de vleet en, in toenemende mate, cannabis te consumeren. Maar ook tijdens de examenperiode blijven sommige studenten regelmatig een glas alcohol drinken of een joint opsteken.

Mark*, een student aan de KU Leuven die anoniem wilde blijven: 'Ik blow bijna dagelijks, ook tijdens de blok. Wel enkel 's avonds als beloning na een dag hard werken.' Ook drinkt hij tijdens de examens elke dag bier. 'Ik denk dat beide mijn informatieverwerking mogelijk beïnvloeden, dus ik doe het tijdens de examens veel minder. Ik kan school best goed prioriteren.'

Ook Wout, student aan de KU Leuven, blijft tijdens de examenperiode alcohol en cannabis nuttigen. 'Ik smoor sinds dit jaar elke dag van de blok, maar niet te veel. Ook blijf ik biertjes drinken', zegt hij. 'Dat doe ik wel allebei enkel na het studeren. Ik merk dat mijn tempo anders achteruit gaat.'

Pintje voor het slapengaan

Volgens Rik Vandenberghe, neuroloog aan de KU Leuven, heeft alcohol drinken tijdens de examenperiode voornamelijk een nadelig effect op de werking van je geheugen.

Maar er is een onderscheid tussen de verschillende fasen van informatieverwerking. 'Het is geen goed idee om zelfs kleine hoeveelheden alcohol te consumeren als je daarna nog moet studeren. Ook voorafgaand aan een examen of test heeft alcohol drinken een vaststaand nadelig effect.'

Maar voor de mensen die graag een pintje drinken voor het slapengaan heeft Vandenberghe goed nieuws. 'Er is het bijzondere fenomeen genaamd "retrograde facilitatie". Een kleine hoeveelheid alcohol consumeren nadat je gestudeerd hebt en voor het slapengaan, kan een licht gunstig effect op het geheugen hebben.'

De hypothese is dat alcohol de diepe slaap fase van de slaapcyclus bevordert. Die speelt op zijn beurt een belangrijke rol bij het verwerken van de informatie die je overdag geleerd hebt. 'De consumptie moet wel beperkt blijven tot maximaal twee consumpties per dag en tien per week, de limieten van de Wereldgezondheidsorganisatie', zegt Vandenberghe.

Cannabis helpt ontspannen

Een vergelijkbaar positief effect voor het geheugen heeft de wetenschap niet vastgesteld bij het gebruik van cannabis. 'De preparaten marijuana op de markt bevatten overmatig veel tetrahydrocannabinol (THC, de stof verantwoordelijk voor de psychedelische effecten van wiet, red.), wat een nadelig effect heeft op het geheugen ongeacht de fase van het geheugenproces', legt Vandenberghe uit. De stof verstoort het fijne evenwicht in het deel van de hersenen dat een belangrijke rol speelt voor studenten tijdens het studeren.

Studenten melden wel dat cannabis hen helpt om te kalmeren. 'Het hielp me ontspannen. Ik kan mijn schoolwerk daardoor even loslaten en mijn hersenen rust gunnen', verklaart Mark. Wout deelt mee dat 'het fijn is om aan het einde van de dag met een joint te unwinden tijdens een stressvolle periode.'

Hoe het kalmerende effect van cannabis zich verhoudt tot het effect ervan op het geheugen, is nog niet genoeg onderzocht in wetenschappelijke studies. 'Naast enkele langdurige studies die de effecten van cannabisgebruik over een lange periode bestuderen, is de werking van cannabis op het geheugen voornamelijk experimenteel getest in een labo', legt Vandenberghe uit.

'Dat is een heel andere context dan die van een student die onder stress staat', geeft hij toe. 'Het is dus denkbaar dat in beperkte hoeveelheden het angstwerende effect van cannabis deels het negatieve effect van THC zou kunnen compenseren. Dat is nooit als dusdanig aangetoond, terwijl het rechtstreeks nadelige effect op het geheugen wel op grond van talrijke studies vaststaat.'

Reduceer op tijd

Studenten die hun alcohol- of cannabisgebruik willen minderen tegen de examens, kunnen er best zo snel mogelijk mee beginnen. 'Er zijn een aantal weken nodig voordat je de positieve effecten van verminderen of stoppen op het geheugen kunt vaststellen. De maand mei is het moment om tot actie over te gaan', benadrukt Vandenberghe.

Maar als je tijdens het semester eigenlijk teveel drinkt of blowt, raadt hij aan om niet plots volledig te stoppen. 'De tip is zeker niet om ineens bruusk te stoppen. Consumeer je teveel tijdens het jaar, probeer af te bouwen tot maximaal één à twee glazen alcohol per dag. Ook voor cannabis is het essentieel om tijdig af te bouwen en eventueel te stoppen.'

* Mark is een gefingeerde naam