UHasselt op zoek naar 20 miljoen euro

De UHasselt verwelkomt volgend academiejaar studenten in de bachelor Sociale Wetenschappen, de master Materiomics (de studie van materialen, red.) en de master Verpleegkunde en Vroedkunde. De universiteit wacht ook nog op de definitieve goedkeuring van de master Healthcare engineering en de master Industriële wetenschappen, afstudeerrichting informatica.

In 2018 stelde de universiteit een 'groeiplan' voor van twaalf nieuwe opleidingen. Een jaar later kreeg de universiteit er daar slechts vier van. 'Maar als we er vier hadden moeten kiezen, zouden we eerder voor minstens één grotere opleiding zijn gegaan met betere financiering', zei toenmalig rector Luc De Schepper aan Veto.

Vandaag kijkt De Scheppers opvolger het gegeven paard niet in de bek. Al blijkt het geld dat de universiteit voor de richtingen kreeg wel erg weinig.

Met welk gevoel start de UHasselt deze nieuwe opleidingen?
Bernard Vanheusden: 'Heel tevreden. Er is de voorbije twee jaar heel hard aan gewerkt door veel collega's. Wij zijn klaar voor de start in september.'

Hoe overtuigt u studenten om naar de UHasselt te komen in plaats van, bijvoorbeeld, de KU Leuven?
'Ik denk dat we moeten uitgaan van onze eigen sterkte. Die ligt in ons onderwijsmodel: studenten hebben heel activerend les aan de UHasselt, in kleine groepen. Ze moeten veel voorbereiden en daarna participeren. We blijven bovendien innoveren in die onderwijsaanpak.'

'Maar ook onderzoeksmatig is de UHasselt gigantisch geëvolueerd. We zijn ondertussen echt een onderzoeksuniversiteit, die in alle internationale rankings in de top 500 staat.'

'Dat is uiteraard lang niet waar de KU Leuven, de UGent, de UAntwerpen of de VUB in de rankings staan. Dat komt onder meer omdat we geen volledig aanbod hebben. Binnen Vlaanderen zijn wij de vijfde universiteit. Kijk je binnen België, zie je dat we op het niveau van de ULiège staan.'

In het groeiplan wil de UHasselt ook de masters Sociologie en Communicatiewetenschappen inrichten. Zullen die er ook komen?
'Het blijft een ambitie om een masteropleiding aan te bieden in de Sociale Wetenschappen. Wat die precies wordt, is onderwerp van gesprek. Maar we willen die absoluut.'

Koestert u de hoop om ooit burgerlijk ingenieurs op te leiden?
'Ik blijf constant die oproep krijgen vanuit het werkveld. Maar we hebben recent geen grootschalige actie meer ondernomen voor nieuwe opleidingen, zoals mijn voorganger drie jaar geleden (met de creatie van het groeiplan, red.). We moeten dat denk ik even laten rusten. We hebben vier nieuwe opleidingen gekregen en je merkt dat daar veel tijd en energie in kruipt.'

'Er kruipt vooral ook veel geld in. Zelfs bij een opleiding met betere financiering ben je nog makkelijk twaalf jaar aan het wachten voor je rendabel bent. Die eerste jaren moet je prefinancieren.'

De UHasselt heeft daar vijf miljoen euro voor gekregen van de overheid. Volstond dat?
'Absoluut niet. Ook als we de kosten zo laag mogelijk inschatten, blijft de totale opstartkost zo'n veertig miljoen euro.'

'We hebben nu vijf miljoen euro gekregen van Limburg Sterk Merk en tien miljoen euro uit onze eigen reserves aangesproken. Voor de komende zes jaar zitten we veilig, maar daarna moeten we op zoek gaan naar bijkomende financiering.'

Waar dan?
'Goede vraag. (twijfelt) Opnieuw aankloppen bij de Vlaamse regering, bij Limburg Sterk Merk of private spelers.'

Als de UHasselt het geld niet vindt na zes jaar, zal ze dan opleidingen opnieuw moeten opdoeken?
'Neen. Het is niet dat wij als universiteit geen twintig miljoen meer hebben op onze bankrekening. Maar al onze middelen zijn voorbestemd, bijvoorbeeld voor gebouwen. Als we dat geld moeten herbestemmen, komen er belangrijke andere projecten in gevaar.'

'Dat doet je ook beseffen dat je heel rationeel moet omspringen met de opleidingen die je start. Stel dat we alle twaalf opleidingen uit het groeiplan hadden gekregen zonder Vlaamse financiering, dan hadden we die niet kunnen inrichten.'

'Daar moeten we dus realistisch in zijn. We zijn de gesprekken opnieuw aan het opstarten. Misschien moeten we de volgende keer niet terug het volledige pakket nieuwe opleidingen vragen, maar kijken waar op dat moment de hoogste noden zijn? Zo kan je gradueel verder groeien.'

De KU Leuven en andere universiteiten hebben jullie uitbreidingsplannen regelmatig gedwarsboomd. Hoe kijkt u daarnaar?
'Ik weet oprecht niet of dat waar is, dus ik ga ervan uit van niet. Dat neemt niet weg dat de andere rectoren kritisch kijken naar nieuwe opleidingen.'

U heeft niet het gevoel dat de opleidingen van de UHasselt systematisch kritischer worden bekeken?
'Neen. Maar het grote verschil – en dat is voor de buitenwereld niet altijd gemakkelijk – is dat wij bij de UHasselt ervan overtuigd zijn dat we nog moeten groeien in ons aanbod aan opleidingen. Wanneer de meeste andere universiteiten iets nieuws willen aanbieden, schaffen zij een andere opleiding af. Dat wordt meer aanvaard.'

'In Limburg is er nog steeds een structureel probleem van onderparticipatie in het hoger onderwijs. Dat is zo voor alle opleidingen die wij niet aanbieden. Maar wat we zien: zodra we een opleiding wél aanbieden, heeft Limburg voor die richting meteen een gemiddelde participatie.'

'Daarom moet je nog niet alle opleidingen opstarten. Wij focussen ons op de opleidingen waar de regio echt nood aan heeft: er zijn een aantal opleidingen waar de Limburgse economie om smeekt. Mensen vergeten ook soms wat wij allemaal niet vragen: Psychologie, Pedagogie, Taal- en Letterkunde, Geschiedenis ... Ik kan zo nog even doorgaan.'

Gaat het bij de regeringsvorming in 2024 lukken om nieuwe opleidingen binnen te halen?
'Ik denk niet dat het een kwestie is van of het gaat lukken. Het gaat om: "Hoe noodzakelijk vinden we die nieuwe richtingen als regio?"'

'Wat noodzakelijk is, moet gebeuren. Het is geen kwestie van lobbyen. Als de verschillende regiopartners samen bekijken wat ze nodig hebben en daarachter staan – Limburg heeft verschillende ministers in de Vlaamse regering – moeten we daar samen voor ijveren.'