't Kofschip is aan het zinken

Geletterdheid en taalbeheersing bij jongeren dalen, aldus het Vlaams Talenplatform. Dat is onder meer te wijten aan het slinkende aantal taalstudenten.

Het Vlaams Talenplatform schrijft dat tekort deels toe aan een gebrek aan een sterke taalrichting in de derde graad van het middelbaar onderwijs en aan een imagoprobleem van taalrichtingen in het algemeen.

'Het is wel een feit dat het aanbod in het secundair onderwijs veel mogelijkheden biedt aan STEM-scholieren en minder stevige mogelijkheden biedt aan jongeren met een sterk taalprofiel. De moderne talen zijn vaak een tweede luik van een secundaire derde graad', zegt Inge Arteel, hoofddocent Duitse Letterkunde aan de VUB.

Er is geen richting in de derde graad van het secundair onderwijs voor leerlingen die hun pad bij de moderne talen willen voortzetten. Als ze geen klassieke taal hebben gekozen, kunnen ze niet anders dan talen combineren met iets anders, zoals economie of wetenschappen. Voor het Vlaams Talenplatform is dat zeker een pijnpunt.

Een te brede opleiding

Het Vlaams Talenplatform is opgericht door docenten aan de KU Leuven, VUB, UGent en UAntwerpen. Zij sloegen de handen in elkaar om de dalende instroom in de taalrichtingen en de afnemende taalvaardigheid bij de jeugd een halt toe te roepen.

De taalopleidingen lijden ook aan een imagoprobleem. In het hoger onderwijs bieden ze veel toekomstmogelijkheden en dat is verwarrend en soms een afknapper voor toekomstige studenten. Er is niet altijd een recht pad naar een carrière zoals bij andere studies.

Liesbet Heyvaert, kersverse decaan van de faculteit Letteren aan de KU Leuven, licht toe: 'Jongeren vragen zich soms af, "Wat kan je ermee doen?" Ze zien niet altijd de beroepspaden die kunnen volgen op taalopleidingen: het is een brede opleiding, en dat wordt dan net als een zwakte gepercipieerd.'

Dat gebrek aan een lineaire weg naar een baan werkt ook in hun nadeel als het aankomt op financiële steun van de overheid. 'De studies die in de perceptie van de studenten niet leiden tot een zekere job op de arbeidsmarkt komen ook onder druk te staan van besparingen', zegt Arteel.

Het (Talen)plan voor de toekomst

'De groep die we nu aantrekken is te klein om tegemoet te komen aan de noden die er nu zijn, alleen al bij onderwijs', zegt Heyvaert. Dat zien we ook in de cijfers. De figuur hieronder toont een afname van het aantal studenten in de universitaire taalrichtingen gedurende de voorbije tien jaren.

Valt er nog iets aan te doen? Het Vlaams Talenplatform denkt van wel. Ze werken op dit moment onder andere aan kennisvergaring bij leerkrachten om uit te zoeken hoe ze sterke taalleerlingen terug in de taalopleidingen kunnen krijgen.

Maar ook willen ze een verbetering in hoe studenten taalrichtingen percipiëren. Arteel hoopt op hulp uit een andere hoek. 'Het zou helpen als BV's, journalisten en politici die van opleiding taal- of letterkundige of vertaler-tolk zijn, zich als dusdanig willen uiten en als ambassadeur van hun opleiding willen optreden.'