Studentenraad wil ECTS-fiches duidelijker en vollediger

De ECTS-fiches bevatten online raadpleegbare informatie, voornamelijk om studenten duidelijk te maken hoe het vak wordt onderwezen - en misschien belangrijker - hoe de evaluatie van een vak eruit ziet. De info die je in die fiches vindt is niet vrijblijvend, ze maakt namelijk onderdeel uit het van Onderwijs- en Examenreglement (OER) van de KU Leuven.

Het OER is bijvoorbeeld duidelijk over al dan niet verplichte aanwezigheid bij de colleges. 'De ECTS-fiche van het opleidingsonderdeel omschrijft de gevolgen voor de examenbeoordeling als de student niet voldoet aan de gestelde voorwaarden.’ De informatie is bindend en wordt dusdanig gebruikt bij examenbetwistingen.

In het OER lees je bijvoorbeeld ook dat, als je als student een taak te laat indient, de faculteit dat kan bestraffen. ‘Deze sanctie moet in dat geval in de ECTS-fiche worden vermeld’, stelt het reglement. Geen, of een minder precieze omschrijving van zo’n sanctie kan tot juridisch getouwtrek leiden, aangezien wat in de ECTS-fiches staat juridisch bindend is.

Wie student is aan de KU Leuven, weet ongetwijfeld dat niet elke faculteit of professor het even nauw neemt met wat er in de ECTS-fiches staat. Dat is ook de bevinding van de Studentenraad van de KU Leuven (Stura). Jasper Daniëls zetelt voor Stura in de Onderwijsraad en volgt het dossier over de ECTS-fiches op. ‘Elk jaar doen we een bevraging over de fiches. Daaruit blijkt dat er nog veel fouten in staan, bijvoorbeeld nodige informatie die ontbreekt of onduidelijk is’, vertelt Daniëls. ‘Dat is problematisch voor studenten. Als je de informatie in de ECTS-fiche niet vindt, kun je je er natuurlijk ook niet op beroepen.’

Hoeveel ECTS-fiches of hoeveel procent van de fiches niet in orde zijn, is moeilijk te zeggen. ‘Omdat de respons bijzonder variabel is, kunnen we geen concrete uitspraak of schatting doen’, aldus Daniëls. ‘Elke ECTS-fiche die niet in orde is, is er evenwel één te veel.’

Gebrek aan controle

Sinds 2005 is de KU Leuven houder van het ‘European Credit Transfer and Accumulation System-label’, kortweg ECTS. Dat ‘credit-systeem’ is er gekomen naar aanleiding van de intensere Europese samenwerking in het hoger onderwijs. In de zoektocht naar meer eenheid onder de Europese universiteiten, om zo de uitwisseling tussen de instellingen te verhogen, ging men op zoek naar één uniform systeem van credits. Een voorwaarde was dus het maken van ECTS-fiches per vak.

Die fiches moeten essentiële informatie over het vak bevatten: het niveau, de voornaamste focus, de belangrijkste te verwerven kennis, de leeromgeving, de onderwijsmethode, de evaluatievorm en de specifieke en algemene inhoud van het vak. Daarom, zo stelt de EU, worden de fiches best gemaakt door allerlei stakeholders (studenten, professoren, de industrie of bijvoorbeeld sociale partners).

Aan de KU Leuven behoort dit toe aan de Permanente Onderwijscommissie of POC. De POC is een beleidsorgaan per opleiding waar studenten, professoren en medewerkers het onderwijsaanbod van de opleiding bediscussiëren, opvolgen en veranderen indien nodig.

Het is dus ook aan de POC om te evalueren of de informatie die in de fiches staat correct, relevant en up-to-date is. ‘In theorie zouden de POC’s het inderdaad moeten controleren en idealiter op een bepaalde manier zelfs opschalen naar een centraal niveau, zodat wij dat kunnen opvolgen’, vertelt Daniëls. ‘In de praktijk zijn er weinig POC’s die de fiches systematisch controleren. De POC’s die dat wel doen, zijn eerder een minderheid.’

De Studentenraad vindt het vooral vervelend dat er over de hele universiteit geen zicht is op de kwaliteit van de fiches. ‘Er is geen enkele manier om universiteitsbreed te weten, buiten onze jaarlijkse bevraging, hoeveel ECTS-fiches in orde zijn’, duidt Daniëls. ‘Daarom pleiten wij dus ook voor meer systematische controle.’

Voortdurend aandachtspunt

In de schoot van de Onderwijsraad bestaat er een werkgroep die zich bezighoudt met de ECTS-fiches. Binnen die werkgroep wordt, onder andere dus op vraag van de studenten, nu nog eens extra universiteitsbreed bekeken hoe de huidige staat is en wat er verbeterd kan worden.

Didier Pollefeyt, vicerector Onderwijsbeleid aan de KU Leuven, stelt dat veel ECTS-fiches beantwoorden aan de Europese vereisten en goed raadpleegbaar zijn. ‘Er zijn duidelijke procedures voor de actualisering van de ECTS-fiches en de faculteiten begeleiden de docenten en de POC’s daarbij’, vertelt Pollefeyt. ‘Er is ook centrale ondersteuning, zowel inhoudelijk als technisch, bij het gebruik van de toepassing.’

Niettemin erkent Pollefeyt dat het nog beter kan en moet. ‘Het aantal ECTS-fiches is erg talrijk en niet alle docenten en POC’s volgen ze even goed op. Dat blijft een voortdurend aandachtspunt.’

Dat de fiches correct en volledig moeten zijn is één ding, de vraag is eigenlijk hoe de ideale fiche eruit ziet en wat daar dan precies zou moeten instaan. De KU Leuven gebruikt de fiches namelijk ook voor eigen administratie en als informatiebron voor bedrijven.

Daniëls geeft aan dat hier een spanning kan bestaan. ‘Wij vinden informatie voor studenten primair, alsook de ECTS-fiches als beleidsmiddel voor de POC. Er staat heel veel in de fiches en niet alles is even relevant voor studenten. Sommige zaken worden eerder gebruikt door bijvoorbeeld de administratie.’

‘Administratie is voor ons echter een secundair doel’, besluit Daniëls. ‘Dat mag er zeker bij, maar we willen niet dat dat in conflict komt met het informatieve voor studenten. Informatie voor de administratie is namelijk niet altijd de meest duidelijke voor de studenten.’