Sels streng voor afwijzing Engels­talige opleidingen: 'In onze kleine samenleving is meertaligheid een absolute noodzaak'

ANALYSE VERENGELSING

KU Leuven geen Vlaamse univer­siteit? 'Wie bij de top wil, moet internatio­naal zijn'

De KU Leuven diende naast acht masters ook twee aanvragen in om nieuwe anders­talige bacheloropleidingen in te mogen richten: een bachelor of Biomedical Sciences en een bachelor of Applied Linguistics. Voor beide opleidingen bestaat er aan de universi­teit al een Nederlandstalig alternatief – een must voor de Vlaamse regering die de aanvragen moet goedkeuren. 

Toch oordeelde die in beide gevallen dat de opleidingen onvoldoende meerwaarde zouden bieden en dat de KU Leuven ze dus niet mag inrichten. In heel Vlaanderen mogen tot negen procent van de acade­mische bacheloropleidingen in een andere taal dan het Nederlands worden ingericht. Onderling verdelen de universiteiten die ruimte eerlijk onder elkaar.

'Dat geeft ons niet veel speelruimte, maar we vechten dat momenteel niet aan', zegt rector Luc Sels (KU Leuven). 'Wetende dat de ruimte zo beperkt is, hebben we ons huis­werk dan ook grondig gemaakt over welke opleidingen we zouden aanvragen. We hebben daarover breed overleg gevoerd.  Zolang de instelling binnen de decretale grenzen blijft, mag je haar als overheid toch een beetje vertrouwen geven en haar in haar afwegingen volgen.' 

Waarom de keuze voor deze opleidingen? 
Luc Sels: 'In het geval van Biomedical Sciences gaat het om een domein waarvoor Vlaanderen een echte hotspot is in Europa, met veel klinisch onderzoek en een heel sterk uitgebouwde farmaceutische en biotechno­logische sector. Maar om bij de top te blijven moet je ook internationaal talent aantrekken, dan kunnen we niet louter terugplooien op rekrutering uit eigen land.' 

'We merken ook dat de tewerkstellingsgraad bij afgestudeerde masters en doctors enorm hoog ligt. De reserve aan hoogopgeleide arbeidskrachten in ons land is in meerdere domeinen uitgeput. Zonder talent uit het buitenland krijgen we de vacatures niet ingevuld. Als het de regering menens is met haar ambities rond productiviteit en competitiviteit, zou ze ons toch juist hierin moeten steunen?' 

'De aanvraag voor Applied Linguistics heeft dan weer een andere voorgeschiedenis. Die past binnen ons campusverhaal en een verdienstelijke rationaliseringsoefening van de Faculteit Letteren. De Nederlandstalige bachelor organiseren we op campus Antwerpen, terwijl we de Engelstalige in het meertalige Brussel zouden aanbieden.' 

'We houden daarbij rekening met de meer kosmopolitische inborst van de hoofdstad door een meertalig programma aan te bieden, waarin bovendien "Neder­lands" als tweede taal wordt aangeboden. Juist in Brussel zou dat een gigantische meerwaarde kunnen betekenen, omdat we zo meer studenten de kans geven zich in onze taal te verdiepen. Die kans wordt nu gemist.' 

De vrees leeft bij sommige beleidsmakers dat internationals na hun studies terug zouden keren naar het thuisland. 
'Terwijl dat in de cijfers niet klopt, blijkt uit al het onderzoek errond. Juist wie al in zijn bachelor instroomt in ons onderwijs, heeft een hogere kans om hier ook te blijven. Als je hier al vijf jaar bent, ben je immers beter geïntegreerd in onze gemeenschap. Boven­dien ligt ook het studierendement bij die studenten hoger.'

'Dat zijn net twee factoren die cruciaal zijn bij de vraag of internationalisering ook vertaald kan worden in economisch succes. En zelfs wie niet blijft, of niet lang, is ambassadeur voor Vlaanderen en kan onze kennisregio mee op de kaart zetten.' 

Begrijpt u dan dat de Vlaamse regering wel zegt op kennismigratie te willen inzetten, maar hier een dwarse houding aanneemt? 
'Ik kan dat niet verklaren. Geen van onze vijf universiteiten trekt het belang van het Nederlands in twijfel. We respecteren de decretale grenzen en natuurlijk ook het recht van een regering om die te bepalen. Hier gaat het echter om de vraag of we die voor­ziene ruimte van negen procent anders­talige opleidingen mogen invullen. Ik hoop dat de regering de eigen decreten toch niet in vraag stelt?'

'We zijn een kleine open samenleving en een economie die het moet hebben van interna­tionale handel, waar meertaligheid een noodzakelijke voorwaarde is. En we hebben universiteiten die wat innovatie en onder­zoek betreft bij de top horen en zo de regio sterker maken. Koestert men dat dan niet? En ziet men dan niet dat we die rol niet kunnen opnemen zonder internationale dimensie, wanneer we ons volledig op de eigen regio terugplooien?' 

Het kabinet-Demir wijst dan op het primaat van de politiek om zo'n beslissingen te nemen.
'Ik ben een democraat, dus ik leg mij neer bij de beslissingen. Zeker in het geval van onze afgewezen aanvragen voor master­opleidingen, kan ik begrijpen dat men er anders over denkt dan wij. Wanneer de regering wil dat iedere opleiding een Neder­landstalig alternatief heeft, is dat een legitieme beslissing en aanvaard ik dat oordeel, ook al heb ik daar zelf een heel andere visie op.'

'In het geval van de bacheloropleidingen begrijp ik het gewoon niet gezien de beschikbare decretale ruimte. Ik zit met veel vragen waar tot op vandaag niemand me een antwoord geeft. Ik aanvaard de kritiek niet meer dat ons hoger onderwijs zou verengelsen. Dat is niet het geval.'

'We erkennen dat het Nederlands een belang­rijke plaats moet innemen. In onze wetenschapscommunicatie, maar ook in ons aanbod levenslang leren, waar we niet aan beperkingen onderworpen zijn, hanteren we overwegend het Nederlands. Maar dan vragen we om binnen de wettelijke grenzen ons wel het vertrouwen te geven om ons eigen opleidingsaanbod op een berede­neerde manier te ontwikkelen.'