Sels beoogt twee halve dagen les op de campus, ook in code rood

Terwijl covidcurves tussen pieken en dalen fluctueren, opent de KU Leuven opnieuw haar deuren. Dat dat in code rood zou zijn wisten we al sinds december, en toch streeft de rector naar voldoende en méér on campus onderwijs dan voordien.

In een opiniestuk in De Standaard gisterenochtend ontkent u dat het onderwijs in een volledige code rood start. Opent de KU Leuven dan toch weer haar aula's?
Luc Sels: 'Ik wil vooral eerst aangeven dat wij al sinds het begin van het academiejaar mogelijkheden proberen te creëren. Ik denk dat het overgrote deel van de studenten dat ook wel heel goed beseft, maar langs de andere kant – en dat begrijp ik echt – ongelooflijk hard uitkijkt naar een 'normalere situatie'. De vaststelling is nu eenmaal dat er niet veel mogelijk is, hoe graag wij dat ook zouden willen zien.'

'Ik zou graag, voorzichtig en doordacht, evolueren naar een situatie waarbij iedere student twee halve dagen op de campus aangeboden krijgt. Daar zijn we nog niet, alleszins niet in alle faculteiten, maar in die richting proberen we wel te werken.'

'Let wel: deze versoepeling verschilt tussen universiteiten, faculteiten en jaren – we gaan dit niet voor elke student kunnen aanbieden. Maar als de viruscirculatie niet al te sterk toeneemt, lijkt me wel een realistische situatie dat je twee halve dagen, in een vorm van vrijwilligheid, les op de campus kan krijgen.'

'Mijn boodschap is daarom ook om voorlopig te zwijgen over die kleurcodes. Code oranje is nu niet mogelijk want betekent voor de Leuvense campus al snel een bezetting van meer dan 40%. Maar de 10%-bezetting van code rood vind ik dan weer te streng en overschrijden we nu al in sommige faculteiten.'

'Ik vind dat we die extremen van oranje en rood beter wat loslaten en op zoek gaan naar een meer tactische invulling. De Faculteit Rechtsgeleerdheid bijvoorbeeld hanteert een mix van onderwijsvormen die alle studenten een kans op contactonderwijs geeft en bewaakt daarbij een maximumbezetting van 15%. Ik vind dat een te verdedigen model.'

'Ik zoek momenteel een stuk erkenning voor de enorme problemen waarmee studenten kampen – daar wil ik absoluut iets aan doen. We kunnen dat niet doen door halsoverkop over te schakelen naar een bezetting van 40%, maar wel door geleidelijk aan, van week tot week, te verruimen naar dat idee van twee halve dagen.'

'Het is wat zoeken naar het model, maar de boodschap luidt: het is nodig om op een veilige manier wat meer sociaal contact mogelijk te maken. Ik wil daarbij de uitwerking in handen van de faculteiten laten. Een oplossing voor de bio-ingenieurs is niet dezelfde als die voor juristen.'

In december verklaarde u bij de Studentenraad dat er aan de KU Leuven op een vroeger moment geschakeld kan worden dan bijvoorbeeld aan de UGent. Ik hoor tussen de lijnen dat dat nog steeds de bedoeling is?

'Ik gebruik het woord schakelen eigenlijk liever niet meer in die context. Het gaat om monitoren en geleidelijk aan wat meer toestaan. Schakelen associeer ik met van rood naar oranje gaan: dat is nog niet volledig uitgesloten, maar is met de toenemende impact van de besmettelijke virusvarianten wellicht een veel te bruuske versoepeling.'

'Ik merk bij de collega-experten en virologen toch ook een zoeken naar een andere balans tussen psychisch welbevinden, veiligheid en voldoende sociaal contact. Wat ik niet goed vind in het huidige debat is dat het enkel gaat om bezettingsgraden en het aantal studenten dat gelijktijdig op de campus is. Wat ik minstens zo belangrijk vind, is testen, traceren en bronopsporing.'

'We hebben aan in Leuven op dit moment een testcapaciteit voor 800 studenten per dag. Studenten zonder symptomen maar die toch twijfelen of ze niet besmet zijn, bijvoorbeeld omdat ze al eens het mondmasker vergeten zijn of de afstand niet gehouden hebben, kunnen zich laten testen in de Jubileumzaal van het rectoraat.

Dat is een uniek platform. Ik ben heel erg vragende partij om dat uit te breiden naar andere studentensteden. Het is een testsite die in handen is van studenten Geneeskunde en Biomedische Wetenschappen: studenten voor studenten. Mooi.'

'Dit systeem werkt goed en ik denk dat de snelle tracering en bronopsporing ons ook toelaat om geleidelijk wat meer toe te laten op de campus. Door een combinatie van die factoren kunnen we een fijnmazige oplossing bieden. Dan kunnen we ook eindelijk stappen vooruit zetten in het kothuishouden.'

Bent u voorstander van zo'n kotbubbel?
'Ik spreek liever van een "kothuishouden", omdat we eigenlijk niets nieuws voorstellen ten aanzien van wat er al is: het domiciliehuishouden. Je kan dan met vijf à zes studenten samen zijn, en wanneer je terug pendelt plaats je jezelf in quarantaine. Met onze testcapaciteit hier is dat ook doenbaar.'

'Je kan je dan laten testen, een dag in quarantaine gaan, en dan na een negatief resultaat terugkeren. Dat systeem zou niet meteen haalbaar zijn voor de wekelijkse pendelstudenten, maar misschien wel die groepen studenten die ervoor kiezen langere periodes in Leuven te blijven.'

'We hebben er lang over gediscussieerd en we zien eigenlijk meer voor- dan nadelen. Ik vertel denk ik niets nieuws als ik zeg dat veel studenten zich op hun eigenlijk al gedragen als een huishouden. Alleen zijn de studenten zich niet altijd bewust van de risico's als ze deel zijn van én een kothuishouden én hun gezinsbubbel. Door het kothuishouden niet te erkennen, laat je een informele praktijk die potentieel onveilig is bestaan. Dat in een duidelijk kader gieten is een winst in veiligheid.'

Het druist wat in tegen uw boodschap, maar u zei in december ook dat studenten zich zouden mogen voorbereiden op code geel na de paasvakantie. Lijkt u dat nog realistisch?
'Ik sluit dat absoluut niet uit. Er zijn wel twee factoren die daarin een rol spelen: de snelheid van de vaccinatiecampagne en de seizoenseffecten in de viruscirculatie, waarbij beter weer toch een ander vooruitzicht kan bieden.'

'We hebben nu acht weken plus twee bufferweken in de paasvakantie. Met de huidige discipline in de maatschappij lijkt het mij niet onmogelijk. Of het een code geel wordt dan wel een verregaande versoepeling die tussen geel en oranje ligt, laat ik in het midden. Maar het zal beter zijn dan wat we vandaag hebben.'

'Ik krijg van studenten en ouders nogal wat mailverkeer binnen op een dag. Woorden van begrip aan de ene kant, smeekbedes aan de andere. Code geel is waarmee we gestart zijn aan het academiejaar. Ik zou een heel gelukkig mens zijn als we daarmee ook kunnen eindigen.'

Met welke woorden wilt u de studenten welkom heten in het tweede semester?
'Het is voor veel studenten en personeelsleden toch een periode die heel zwaar begint te wegen. Ik merk toch dat we als samenleving ongelooflijk veel beginnen te verwachten van jongvolwassenen die kiezen voor hogere studies. Zij maken, en dat wordt te weinig benadrukt, op dit moment echt een enorme opoffering voor de kwetsbaren in de samenleving. Dat geldt vooral voor universiteiten en hogescholen.'

'Nu had ik vrijdag bijvoorbeeld het gevoel, met alle respect voor de kappers, dat er toch versoepelingen worden doorgevoerd die ik moeilijk kan plaatsen. Zeker vergeleken met de strengheid die van universiteiten verwacht wordt.'

'De examens zullen wel in orde zijn, maar dat neemt niet weg dat het isolement voelbaar heel erg zwaar weegt. Dit is kort samengevat voor mij niet hoe een studententijd hoort te verlopen, dat is ook waar wij voor vechten. Het is toch wel vanuit die vaststelling dat wij aan de faculteiten gevraagd hebben een model uit te werken dat vertrekt vanuit een strenger regime – dat is virologisch verplicht.'