Reconstructie: zo stemden de studenten op Sels

Jan Tytgat had sterk ingezet op de studenten, een groep die 10% van de stemmen heeft bij de rectorverkiezingen. Toen op verkiezingsavond als eerste het nieuws kwam dat de studenten toch nipt voor Sels gingen, was het duidelijk dat zijn pad naar het rectoraat erg smal was geworden.

Dat de marges binnen de studentengroep zo klein bleven, was geen echte verrassing. Sels kreeg in 2017 nog 61% van de studentenstem, maar vier jaar later bestond flink wat onvrede over het covidbeleid, de zaak-Reuzegom en vooral de herindeling van het academiejaar. 'Een meerderheid komt nog mijn kant uit bij de studenten. Ik ben daarmee niet ontevreden, maar het blijft een aandachtspunt', reageerde Sels op de avond van de verkiezing.

Geneeskunde

Tytgat verloor uiteindelijk van alle groepen van de universiteit met de kleinste marge bij de studenten. Dat heeft hij vooral te danken aan de biomedische faculteiten. Geneeskunde is het op een na grootste stemblok en hij wist er 70% van de 111 studenten op het facultaire congres te overtuigen, zo achterhaalde Veto.

Wie het meeste stemmen haalt in een faculteit, krijgt alle kiespersonen van de faculteit achter zich. De kandidaten waren zelf niet aanwezig op de congressen, maar hun programma's zijn voorgesteld door de leden van het neutrale 'kerncomité'. Bij Geneeskunde en ook Farmaceutische Wetenschappen (de thuisfaculteit van Tytgat) kon Tytgat waarschijnlijk bogen op zijn bekendheid als professor. Met FaBeR koos ook de derde biomedische faculteit voor de toxicoloog.

Bij Geneeskunde was er specifiek aandacht voor de situatie van de artsen-specialisten en huisartsen in opleiding. Bij Sels leefde het gevoel dat er daadkracht en ondersteuning miste, zo vertelt een Veto-reporter die aanwezig was. Tytgat zou volgens de studenten meer voeling hebben met hun situatie.

Humane Wetenschappen verdeeld

Net als Tytgat won Sels zijn thuismatch, in zijn geval bij de economiestudenten. De economiefaculteit heeft 17% van de studentenstemmen in handen en die gingen overtuigend naar Sels. Hij haalde op het congres 77% van de stemmen. Psychologie en Pedagogische Wetenschappen koos met 86% nog sterker voor Sels. Bij Sociale Wetenschappen haalde de zittende rector zijn hoogste score: 90%.

Letteren en Rechtsgeleerdheid kozen dan weer voor Tytgat, met 58% en 63%. Een verklaring bij Letteren kan zijn dat Sels' plannen uit 2018 voor de herindeling van het academiejaar er werden uitgelegd – ook al liggen die officieel in de koelkast.

Het Letterencongres was met 211 stemmers overigens het congres met het grootste aantal studenten. 'Door een reclamecampagne was een groot deel van onze studentenpopulatie zeker op de hoogte van ons congres', vertelt Ellen Van Laer, onderwijscoördinator bij Historia. 'Daarnaast focusten we ook op toegankelijkheid: een visuele communicatie, in zowel Engels als Nederlands.' 6,9% van de Letterenstudenten heeft uiteindelijk gestemd.

Ook de kleinere faculteiten binnen humane wetenschappen stemden verdeeld. Wijsbegeerte ging met 79% overtuigend naar Sels, de negen aanwezige studenten van Kerkelijk Recht kozen dan weer met 89% voor Tytgat. Het congres van Theologie en Religiewetenschappen, dat drie kiespersonen afvaardigt, draaide uit op een ex aequo. Zij verdeelden hun stem in één voor Sels, één voor Tytgat en één blanco-stem.

Wetenschapsfaculteiten: overtuigend Sels

Bij de wetenschapsfaculteiten kozen enkel de industrieel ingenieurs – de derde grootste faculteit – voor Tytgat, met 65%. Bij die faculteit speelt door de vele campussen klassiek het campusverhaal sterk.

De dertig kiespersonen van de burgerlijk ingenieurs gingen allemaal naar Sels, waar hij 74% van de aanwezigen kon overtuigen. Bij de bio-ingenieurs was het nipter: Sels won hun elf kiespersonen met 53%.

De faculteit Wetenschappen koos ook voor Sels met 59%. Daar ging veel aandacht naar de internationale plannen van de twee. Er waren opmerkingen over hoe Tytgat wilde gatekeepen voor internationale studenten, zonder veel eisen stellen aan Belgische studenten. Sels zou de internationale studenten die hij hierheen had gehaald dan weer in de steek hebben gelaten tijdens de coronacrisis.

Bij Wetenschappen waren 102 studenten aanwezig, maar daarvan brachten maar 88 hun stem uit. 'Ik had in het begin wat schrik dat studenten minder goed durfden inpikken of discussiëren door de afstand die je intrinsiek hebt bij een online vergadering', vertelt studentenvertegenwoordiger Jasper Dekoninck. 'Achteraf bleek dat gelukkig een onterechte zorg te zijn en heb ik toch wel wat mensen de discussie zien voeren.'

Architectuur voor Sels

Bij Architectuur was er net als bij de theologen staking der stemmen. Zij kozen voor de andere optie uit het verkiezingsreglement van de Studentenraad: als het kerncomité unaniem voor één kandidaat kiest, kunnen zij alle (in dit geval veertien) stemmen van de faculteit naar die kandidaat laten gaan. In hun geval was dat Sels.

Mocht Architectuur net als de theologen hun stemmen hebben verdeeld, zou Tytgat de studentenstem hebben gewonnen. Daarmee zou hij wel nog steeds erg ver van het rectoraat zijn geweest. In onze berekeningen was het Architectuurcongres overigens het congres met het laagste opkomstpercentage.

De studentencongressen liepen vlotter dan vier jaar geleden, toen er quasi geen richtlijnen waren. De hoop op een hogere opkomst dankzij de online vorm is echter niet uitgekomen: volgens berekeningen van Veto gingen amper 945 studenten stemmen. Dat is 1,95% van het totaal aantal stemgerechtigde studenten.

Gemiddeld haakten ook heel wat studenten af onderweg het congres. Je moest tot het einde blijven om te stemmen, maar het gemiddelde congres duurde minstens 2,5 uur. In sommige gevallen waren er ook internetproblemen.

Trouwe kiespersonen?

Een van de vragen van de verkiezing: houden alle kiespersonen zich aan de uitslag van hun facultair congres? De data doen alvast niet vermoeden dat er kiespersonen op een andere kandidaat stemden. Er hebben wel zes kiespersonen niet gestemd – en hun stemmen waren allemaal voor Tytgat bedoeld, zo merk je wanneer je de theoretische en daadwerkelijke uitslag naast elkaar legt. Mochten die personen wel zijn gaan stemmen, had dat weliswaar geen impact gehad op de studentenstem of de uitkomst van de verkiezingen.

Het indirecte kiessysteem bleek overigens de popular vote bij de studenten vrij accuraat te benaderen. Van de 945 aanwezige studenten kozen 492, ofwel 52,06% voor Sels. Dat is 0,7% meer dan het percentage (51,36%) dat Sels kreeg in de stemming bij de kiespersonen. De facultaire blokken gaven deze verkiezing dus een lichte vertekening richting Tytgat.

Studentenraad-voorzitter Klaas Collin kijkt tevreden terug op de stemming: 'Al bij al denk ik dat we in de verkiezing wel onze rol hebben kunnen spelen. Onze stemming heeft niet meteen een impact gehad op het globale resultaat, maar we hebben een mooi memorandum aan de kandidaten kunnen voorleggen waar ze serieus op zijn ingegaan. Ik hoop dat we de studenten ook wat hebben kunnen bereiken.'