Pedagogen hebben wel al hervormd academiejaar

De masterrichtingen Onderwijs- en Vormingswetenschappen en Educatieve Studies zitten nu al voor het tweede jaar in een 'bloksysteem'. Zo'n systeem kapt het traditionele semester in twee blokken van telkens een drietal vakken. Daardoor blijft het aantal studiepunten per semester even groot.

Naast de gebruikelijke examenperiodes in januari en juni, zijn er ook examens in november en vlak voor en na de paasvakantie (zie figuur). Maar ook de lesweken zijn intensiever: meer voorbereiding en permanente evaluatie met papers en presentaties.

Geschikt voor alle richtingen?

Een herindeling van het academiejaar komt niet uit het niets. Rector Luc Sels wilde een alternatieve planning doorduwen na zijn aanstelling in 2017, maar botste op hevig protest. Studenten vreesden voor hun tweede zit en, jawel, actievere werkvormen.

Heeft de faculteit Pyschologie en Pedagogische Wetenschappen een beter alternatief gevonden dan het plan-Sels? Pieter Verstraete, richtingsvoorzitter van de masteropleiding Onderwijs- en Vormingswetenschappen, ziet een aantal voordelen in het uitbreiden van het systeem naar de hele KU Leuven.

Maar studenten zijn terughoudender. Mattias Theys, masterstudent Onderwijs- en Vormingswetenschappen, vindt dat het systeem vooral moet afhangen van de inhoud van de richting. 'Je moet eerst nagaan voor welke opleidingen het bloksysteem zich leent, of het compatibel is voor iedere studierichting. Zoiets kan je niet centraal beslissen, dat moet per faculteit besproken worden.'

Eerstejaars

Een masterstudent is nog wat anders dan een eerstejaarsstudent: kunnen zij wel de druk van een bloksysteem aan? Theys vreest ervoor, want misschien wordt de overgang naar het hoger onderwijs daardoor nog groter. Al krijgt de student er een nauwere samenwerking met het docententeam voor in de plaats, stelt Verstraete: 'Docenten kunnen kort op de bal spelen en voeling krijgen met het leerproces van hun studenten.' De bachelor Onderwijskunde aan campus Kulak in Kortrijk werkt ook met het systeem.

William Everaerts, eveneens student, sluit zich daarbij aan: 'Je moet dan wel meer werken doorheen het academiejaar, maar je plukt er ook de vruchten van.' Je bent intensiever en diepgaander bezig met de leerstof, zeggen Theys en Everaerts.

Herexamens

Het systeem kwam er mede als reactie op klachten van studenten zelf: nu is het gedaan met overlappende les- of examenmomenten van keuzevakken, aangezien ze nu samen in een blok worden geplaatst.

Vervelende vakken zijn nu ook definitief klaar na zes à zeven weken – tenzij je een herexamen hebt, natuurlijk. Die herexamens vallen momenteel nog steeds in de zomervakantie. Dat is niet ideaal, omdat leerstof uit het novemberexamen wel heel ver weg kan liggen tegen augustus.

Werkpunten

Toch zijn er nog kinderziektes, waarvoor de opleidingen vooral wijzen naar de universiteitsbrede richtlijnen. Zo is de uiterste inschrijvingsdatum aan de KU Leuven nu 7 oktober. Als een student dan pas instapt, dan hebben zowel studenten als docenten kostbare tijd verloren. Lessen inhalen is minder evident in een bloksysteem.

Daarnaast hebben docenten er nood aan te weten wie er in hun aula of, waarschijnlijker, achter het computerscherm mee volgen. Zo kunnen zij inschatten waar de studenten momenteel staan in hun leerproces en daarop inspelen. Professor Verstraete en diens collega Jan Elen spreken over 'het opstijgende vliegtuig': het is reeds opgestegen voor 7 oktober, waarna enkele studenten zich nog in de lucht trachten vast te klampen aan de wielen.

Ook de bekendmaking van de resultaten van de examenperiode in november moet eerder, vinden de studenten. Hetzelfde geldt voor de derde examenperiode in maart-april. Momenteel ontvangen studenten die resultaten pas maanden later, omdat de richting geen aparte deliberatiecommissie kan samenroepen buiten de gebruikelijke na de examens van januari en juni. Ook herexamens vroeger inplannen in het academiejaar ligt op tafel.

Momenteel heeft de KU Leuven het systeem enkel ingevoerd bij de bovengenoemde drie richtingen en het vak Sustainable Energy Production. Al is een uitbreiding zeker welkom voor Theys, want nu is het systeem de vreemde eend in de bijt aan de KU Leuven: 'Dat schrikt af.'

Het buitenland

Het bloksysteem is misschien een buitenbeentje aan de KU Leuven, maar elders is het systeem beter ingeburgerd. Zo geeft de UHasselt de meeste van haar opleidingen in het bloksysteem en in Nederland is het zelfs de standaard onderwijsvorm.

Theys merkt op dat het bloksysteem aan andere onderwijsinstellingen meer is ingeburgerd. Daardoor is mentorschap en flexibele inplanning van herexamens er wel alomtegenwoordig. Daar wil zijn opleiding naar evolueren.