Onbegrip over afschaffing Latijn UCLL: 'Dat is altíjd het kleinste vak'

Een lerarenopleiding Latijn, daarvoor kan je vanaf volgend jaar niet meer aan de UCLL terecht. De hogeschool haalde voor de beslissing om het vak af te schaffen enkel economische redenen aan en er bleven een paar vraagtekens achter. Docente Latijn op campus Diepenbeek Lieve Delveau: 'Mijn studenten hebben enkel een grammatica, een pen en papier nodig. Er zijn vakken die veel duurder zijn om in te richten.'

Bovendien kampt Latijn niet als enige van de 28 onderwijsvakken die UCLL aanbiedt met lage inschrijvingscijfers. Dat is ook zo voor project kunstvakken of informatica. Bovendien worden die – in tegenstelling tot Latijn – wel gegeven aan hogeschool PXL in Limburg.

Door de afschaffing kan je enkel nog aan de Arteveldehogeschool in Gent terecht voor Latijn op hogeschoolniveau. 'Als het vak er niet was geweest aan de UCLL had ik nooit de lerarenopleiding gedaan', geeft oud-studente Anneleen Meykens aan. 'Ik zou zeker niet naar de hogeschool in Gent zijn gegaan, want ik wou niet op kot.'

Altijd kleinste vak

Lage inschrijvingscijfers zijn bovendien klassiek aan een vak als Latijn, horen we bij de Arteveldehogeschool. Het is daar altijd het kleinste vak geweest.

'Je hebt enerzijds toelatingsvoorwaarden: je moet 4 jaar Latijn hebben gedaan in het middelbaar', zegt docente Katja De Herdt. 'Anderzijds denken veel studenten eerst aan de universiteit, want educatieve masters Latijn hebben ook het bekwaamheidsbewijs om les te geven in de eerste graad.'

Niet houdbaar

UCLL-programmadirecteur Greet Decin vertelt echter dat de situatie economisch niet houdbaar was: 'Met de inkomsten vanuit de studenten Latijn kunnen we niet eens een derde van hun loonmassa betalen.'

UCLL koos voor de twee kleinste onderwijsvakken: Latijn en bedrijfsorganisatie. Andere vakken die origineel ook op de lijst stonden om te schrappen, waren iets groter: UCLL besloot ze nog aan te bieden op een van de twee campussen (Heverlee of Diepenbeek) of in een nieuwe vorm te gieten.

Hogeschoolniveau

Met een universitair diploma kan je ook voor de klas staan, maar alle partijen stellen dat het hogeschoolniveau zeker een meerwaarde is. Hogeschoolstudenten hebben meer ervaring met de pedagogische kant van het lesgeven en zijn meer praktijkgericht.

'Het grote voordeel is dat je ook studenten aanspreekt die bijvoorbeeld graag wiskunde doen, want je kan vakken uit verschillende wetenschapsdomeinen combineren', voegt De Herdt eraan toe.

UCLL reageert dat het het vak graag had willen blijven aanbieden, maar dat lukte gewoon niet. 'Onze financiering per student is van 7000 naar 5500 euro gegaan terwijl de lonen blijven stijgen', zegt Decin. 'Als de minister bepaalde onderwijsvakken echt belangrijk vindt, moet hij eens nadenken over de financiering. Voor de bachelor secundair onderwijs moet je vaak meer dan 1000 unieke studiepunten inrichten.'

Een Vlaams plan

Hogescholen hebben de financiële draagkracht niet meer om kleine vakken in te richten, stelt Decin. 'Je ziet een egalisering van de onderwijsvakken tussen de hogescholen: ze kiezen allemaal voor de financiële zekerheid van de grootste vakken. Het rijke palet aan onderwijsvakken dreigt verloren te gaan. Er zou beter een Vlaams plan komen waarbij elke hogeschool ondersteund wordt om een paar kleine vakken in te richten.'

Dat voorstel kan niet meteen op enthousiasme rekenen vanuit het kabinet van minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA): 'We moeten natuurlijk kijken naar waardevolle opleidingen, maar globaal mikken we op een hoger onderwijslandschap met zo min mogelijk versnippering van middelen en onnodige overlap of meervoud van opleidingen.'

Lerarentekort

Toch blijft de beslissing om net Latijn te schrappen opvallend, want meer dan andere vakken kampt Latijn met een lerarentekort. Volgens Katja De Herdt is dat een algemeen gegeven in Vlaanderen, enerzijds door de pensioneringsgolf en anderzijds door een verminderde uitstroom.

Anneleen Meykens getuigt: 'Ik geef al acht jaar les en krijg nog jaarlijks telefoontjes om Latijn te komen bijgeven. Op de middelbare school en op de hogeschool heb ik zelfs al les gekregen van leraren met pensioen.'

Ook De Herdt krijgt vaak mails van directeurs met de vraag om een vacature onder de studenten te verspreiden. Kathleen Schepens van VLOT, de Vereniging van Leerkrachten Oude Talen, pleit voor een mediacampagne voor de menswetenschappen naar analogie met STEM.

Volgens Schepens wordt er overal weinig gekozen voor dergelijke studierichtingen vanuit een misbegrepen opvatting dat als je geen dokter of ingenieur bent, je je leven gemist hebt.

Samenwerking KU Leuven?

Decin vertelde in een vorig artikel dat UCLL een samenwerking met de KU Leuven plant om te verzekeren dat het vak op hogeschoolniveau aangeboden blijft. De UCLL zou dan de pedagogische vakken geven, de KU Leuven de inhoudelijke vakken. Na contact met de KU Leuven blijkt het enkel over een 'aftastend overleg' te zijn gegaan.