interview> Interview André Oosterlinck en Rik Torfs over de integratie
“Niet iedereen is of hoeft even sterk te zijn”
Twee jaar geleden ging de integratie van de KU Leuven van start. 15 verschillende campussen later vertellen rector Rik Torfs en Associatievoorzitter André Oosterlinck waar we nu (nog niet) staan.
Onze ontmoeting in de Faculty Club is er niet van gekomen. Na nog twee verplaatste afspraken, treffen we de drukbezette heren in het rectoraat. Toch zijn André Oosterlinck en Rik Torfs blij dat de campussen in Veto aan bod komen. “Waarom heeft dit zo lang geduurd?” vraagt Oosterlinck lachend. “Na jaren dwalen is de situatie nu rechtgezet, laten we ons daarover verheugen,” grinnikt Torfs.
Tijd voor de rechtzetting.
Kunnen jullie kort toelichten wat de filosofie achter de integratie was?
André Oosterlinck: "De integratie is eigenlijk een uitloper van de Bologna-verklaring. Daarbij konden we zeer snel waarnemen dat wij in Vlaanderen, zelfs in België, een afwijkend systeem ten opzichte van het buitenland kenden. Wij hadden namelijk academische diploma’s aan de hogescholen. Toen hebben we beslist om naar een systeem te werken waarin eenheid ontstaat. Academische opleidingen kunnen het best allemaal samen ingericht worden, aangezien ze allemaal onderzoek veronderstellen."
Kunnen we nu, de facto twee jaar later, al spreken over één KU Leuven of spreken we nog steeds over vijftien verschillende campussen?
Rik Torfs: "Ik denk dat het essentieel is te spreken over één KU Leuven. Tegelijkertijd vergt het echter zeer veel werk om de eenheid ook inhoudelijk tot stand te brengen. De constructie is prachtig, maar het is geen kwestie van uitrollen. Er is geen mechaniek die men automatisch kan toepassen op alle campussen. Je moet daar ook fysiek zijn en bekijken wat de mogelijke overgangsproblemen zijn."
"Het is niet voldoende om te zeggen "voortaan zijt ge dit of dat". We moeten daadwerkelijk tonen dat iedereen erbij hoort. In verhouding steken wij ontzettend veel tijd in die externe campussen maar het is absoluut noodzakelijk en de moeite waard."
Oosterlinck: "Dat is het voordeel. Ik heb het idee gehad en hij doet het werk. De rector en zijn team doen dat goed en zeer grondig. De rector is zeer aanwezig en dat is zeer nuttig. Ze moeten de baas zelf zien!"
"Ik heb het idee gehad en hij doet het werk!" (over Rik Torfs)
André Oosterlinck, voorzitter Associatie KU Leuven
Staat het proces van internalisering overal even ver?
Oosterlinck: "Waarschijnlijk niet, maar dat is logisch. Als er tien verschillende campussen zijn, gebeurt dat op tien verschillende snelheden. Het is uiteraard wel de bedoeling dat dat hetzelfde eindresultaat heeft."
Torfs: "Daarbovenop zijn er ook verschillende culturen. Die heb je in Leuven ook, vergelijk bijvoorbeeld de cultuur van de ingenieurs met die van juristen of die van letteren. Dat is ook zo op de verschillende campussen. Als ik bijvoorbeeld naar de promotieplechtigheden ga in Schaarbeek, bij onze architecten, dan moet ik daar niet in toga gaan binnenlopen. Door die informele sfeer is dat als een tang op een varken!"
"Dat moet à la tête du client zijn. Dat KU Leuven-gevoel moet voor ‘eenheid in verscheidenheid’ staan."
Oosterlinck: "Ik heb dat tientallen keren gezegd! Iedereen was bang dat ze verdrukt gingen worden. De KU Leuven is echter zo verscheiden dat twee of drie bijkomende identiteiten het verschil niet zullen maken."
Die verschillende culturen die bij verschillende studentenrichtingen horen zijn in Leuven geconcentreerd, maar op andere campussen eerder geïsoleerd. Doet dat gebrek aan contact dan niet af aan ‘de eenheid’?
Torfs: "Ga eens terug naar Leuven. Sommige faculteiten zitten in één gebouw en sommige studenten hebben nog steeds weinig contact met studenten van andere faculteiten. Maar inderdaad, op bepaalde campussen zitten bijvoorbeeld alleen industrieel ingenieurs, en de rest zit zeer ver. Maar ja, we zitten in een huis met vele kamers."
Oosterlinck: "Trouwens, mocht dit niet zo zijn, dan zouden we geen universiteit meer zijn. De universiteit is nu eenmaal een amalgaam aan verscheidenheid."
Torfs: "Iedereen heeft afwijkingen, maar verschillende. Dat maakt het leefbaar. Neem nu wij twee. Wij zijn allebei hoogst abnormaal maar op onze eigen manier."
Oosterlinck: "En dat leidt tot een goede samenwerking!"
"Wij zijn allebei hoogst abnormaal maar op onze eigen manier"
Rik Torfs, rector KU Leuven
Kwatongen spreken over een imperialistisch gedachtegoed vanuit de KU Leuven die heel Vlaanderen wil overnemen. Zit daar iets van waarheid in?
Torfs: "Als dat de bedoeling zou zijn, zouden we gewoon zoveel mogelijk terrein willen veroveren. Alsof we monopolie spelen: je komt ergens op, je koopt het, je zet er een huis op en na een tijdje een hotel. Dat is niet de bedoeling. We hebben wel degelijk een visie over onderwijs die we willen uitdragen. Daarnaast is het ook belangrijk voor ons om de kwaliteit van de KU Leuven ter beschikking te stellen van alle plekken die er zijn. Maar zonder pretentie en met dienstbaarheid aan de lokale steden en regio’s."
Oosterlinck: "Trouwens, het zou niet goed zijn om maar één universiteit te krijgen in Vlaanderen. Dan zouden we in toestanden belanden zoals bij de NMBS. We weten wat je dan krijgt!"
Behalen alle campussen de kwaliteit van campus Leuven of zit daar nog een verschil in?
Torfs: "Niet iedereen is even sterk of hoeft even sterk te zijn. Maar de ambitie is er wel bij iedereen."
Oosterlinck: "Je mag ook niet vergeten dat die hogescholen zelf voor de KU Leuven hebben gekozen net omwille van die kwaliteit."
Bij bepaalde campussen is er sprake van fluctuerende inschrijvingen. Zijn jullie daar vanuit de beleidsploeg ongerust over?
Torfs: "Het is bekend dat op sommige campussen, want we spelen uiteraard altijd open kaart, de studentenaantallen dit jaar een beetje achteruit zijn gegaan. We blijven beter rustig en moeten de mensen vertrouwen geven. We willen niemand het mes op de keel zetten. We werken in alle rust voort aan een verdere integratie in kwaliteit."
"Door onze omvang kunnen we ons dat ook permitteren. We zijn een bedrijf - allez geen bedrijf, maar een instelling - dat groei toelaat. Onze grootte laat ons toe om mensen vertrouwen te geven."
Oosterlinck: "De universiteit heeft gezegd: ‘Ge zijt welkom’. We behandelen de nieuwe campussen eigenlijk bijna als gasten."
"We behandelen de nieuwe campussen eigenlijk bijna als gasten"
André Oosterlinck, voorzitter Associatie KU Leuven
Torfs: "We gaan daar uiteraard proberen te helpen, maar we blameren niemand. We proberen ook te kijken wat misschien de redenen kunnen zijn van een mogelijke terugval. Op sommige plekken wordt dat bijvoorbeeld al heel goed opgelost."
In een aantal gevallen werken we nog samen met de studentenvoorzieningen van de hogeschool in kwestie. Is het de bedoeling dat er op termijn gecentraliseerd wordt?
Torfs: "We zoeken op bepaalde plaatsen nog naar oplossingen, maar daar moet je pragmatisch in blijven."
Oosterlinck: "Zo pragmatisch zeg, ik zou bijna zeggen dat hij ingenieur geworden is!"
Torfs: "Ik voelde mij al achteruit gaan." (grijnst)
Is het fysiek en qua werk niet heel zwaar om tussen vijftien verschillende campussen te reizen?
Oosterlinck: "Ik vind dat de rector niet enkel een chauffeur moet hebben maar ook een helikopterpiloot."
Torfs: "Wel het is zo, er zijn inderdaad veel verplaatsingen. Dat is fysiek te doen dankzij – en ik wil daar niet zeperig over doen - de hulp van een fantastisch secretariaat en een zeer toegewijde chauffeur. Als ik die niet had zou het niet gaan. Het is ook wel zo dat als je vrije avonden of vrije weekenden wil, je er niet aan moet beginnen. Dan kan je niet genoeg doen voor al die mensen. Engagement is niet compatibel met een veertig-urenweek. Dat is zoals Veto eigenlijk!"