MAMSIE zoekt mee naar betere planeet dan Mars

“Mars koloniseren is niet moeilijk, dat is vooral een kwestie van investeringen,” vertelt Conny Aerts, sterrenkundige aan de KU Leuven. “Maar ik zou er voorlopig niet naartoe gaan, want er zijn veel betere kandidaat-planeten om op te wonen.”

Eerder behaalde Aerts met het European Research Council (ERC) een prestigieuze beurs binnen waarmee ze observaties deed naar de bevingen van sterren. Die metingen wil ze met een tweede beurs ter waarde van 2,5 miljoen euro van de ERC in theoretische stermodellen gieten.

“Het project is gekoppeld aan een jonge onderzoeksgroep in Newcastle. Daar heeft een onderzoekster toegang tot een supercomputer van de NASA. Dat is het riskante aspect van mijn project: ik ben voor de toegang tot de computer afhankelijk van haar,” licht Aerts toe.

Tot nu toe bestaan uitsluitend eendimensionale modellen van sterren om sterevolutie te begrijpen. Collega-sterrenkundige aan de KU Leuven Leen Decin licht toe: “Bij eendimensionale modellen worden grootheden beschreven in functie van één coördinaat, maar in se heb je drie coördinaten nodig. Vergelijk het met de plaatsbepaling op de aarde: boven en onder, links en rechts, voor- en achterkant. Met drie coördinaten neemt de rekentijd wel enorm toe.” Daarvoor zijn dus de zeer krachtige supercomputers nodig, waarover de KU Leuven zelf niet beschikt.

COLUMBUS

Een 3D-model van een ster klinkt niet als iets wat mensen zich gretig in de Media Markt zullen aanschaffen. Aerts vertelt: “Dat gaat om fundamenteel onderzoek dat puur door nieuwsgierigheid gedreven is.” Al maakt het haar onderzoek niet minder relevant. “Onderzoek duidt aan dat jongeren het meest geprikkeld zijn door de vraag of er buitenaards leven is,” vertelt ze.

Stermodellen spelen een cruciale rol in sterrenkundig onderzoek. Aerts licht toe: “Als je wil weten of er leven kan zijn op planeten, moet je weten hoe de moederster leeft. De bewoonbare zone rond een ster hangt af van de temperatuur van de moederster. Hoe kouder een ster, hoe dichter de bewoonbare planeten bij de ster zullen liggen. De planeten hebben daarnaast een atmosfeer nodig om de sterrenstraling goed te filteren. Om die zaken af te leiden hebben we 3D-stermodellen nodig.”

Toch is een massale volksverhuizing naar een andere planeet nog niet voor morgen. Met de huidige ruimtevaarttechnologie ligt de dichtstbijzijnde exoplaneet op 150.000 jaar vliegen. Aerts blijft optimistisch: “We weten nog niet hoe we er raken, maar Columbus wist dat ook niet toen hij naar Amerika vertrok.”

MAMAATJE

MAMSIE is een acroniem voor “Mixing and Angular Momentum tranSport of massIvE stars”. Dat acroniem is niet helemaal toevallig gekozen: de onderzoekster heeft zich laten inspireren door de koosnaam die haar twee kinderen haar geven.

“Ik heb het niet kunnen laten er een feministisch trekje aan te geven. Het is niet makkelijk om een academische loopbaan te combineren met kinderen en ik wil gelijke kansen voor iedereen. Een voetnoot in de aanvraag geeft aan dat het een verwijzing is naar mijn kinderen en naar het rolmodel dat ik heb willen spelen. Dit is voor een deel een familieproject,” geeft Aerts toe.

Vrouwen lijken het goed te doen in de Belgische sterrenkunde. Op hetzelfde departement haalde ook haar collega Decin een consolidator grant binnen bij het European Research Council. “Aan de KU Leuven zijn we momenteel succesvol in het krijgen van beurzen. Ook de vrouwen doen het goed in heel België,” beaamt Decin.

Doordat technologische toepassingen in het domein van de sterrenkunde veel minder voor de hand liggen, zijn beurzen als die van het ERC essentieel. “Het is niet evident om vanuit ons nieuwsgierig gedreven onderzoek snel een toepassing te bedenken voor de industrie. Laat staan aan een patent te denken, maar dat hoeft ook niet,” meent Aerts. Op je 3D-model van een ster in de Media Markt moet je dus voorlopig niet rekenen.