Luc Sels: 'Voorlopig niet van plan om naar code rood te gaan'

De KU Leuven startte samen met de VUB als enigen het academiejaar in code geel. Twee dagen nadat de universiteit toch beslist over te schakelen naar oranje, besluit de UGent om ineens naar code rood te gaan. De KU Leuven blijft in oranje, bevestigt Sels.

'We varen onze eigen koers. Vanaf maandag zitten we pas in code oranje en ik hoop dat zo lang mogelijk te kunnen behouden – wat niet wegneemt dat we klaar zijn om te schakelen als dat nodig wordt.'

De beslissingen van de UGent en de KU Leuven lopen al sinds september uiteen. Hoe komt dat?

'Voor alle duidelijkheid: er is geen spanning tussen Rik (Van de Walle, rector UGent, red.) en mij. Hij heeft mij gisterenmiddag geïnformeerd en gevraagd of zijn beslissing ons in de problemen zou brengen. Ik heb gezegd dat dat niet zo is. Ik leg mijn argumenten uit, hij de zijne, met wederzijds respect.'

'Aan de UGent is er een ander draagvlak, hun decanen lijken meer voorstander van een snelle overschakeling naar code rood. Bij ons is er in vele lagen van de universiteit meer steun om nog niet zo ver te gaan. Ik kan met dat verschil goed leven. We zijn allebei grote instellingen die bekwaam zijn om een eigen beleid te voeren.'

'In Leuven is het kader ook anders. Wij beslissen in samenspraak met de lokale crisiscel en dus ook met de andere hogeronderwijsinstellingen. De UGent beslist eigenlijk zelf, zonder die voorafgaande consultatie. Dat is geen kritiek. Maar ik wil in Leuven wel vermijden dat we door een eigen koers de hogescholen eenzaam achterlaten. Ook een goede verstandhouding met de stad vind ik cruciaal.'

In Leuven ligt het 14-daagse gemiddelde hoger dan in Gent (gemiddeld 227 besmettingen tegenover 205, red.). Is Gent een meer voorzichtige universiteit?

'We hebben Gent inderdaad snel ingehaald. Maar je moet opletten met het vergelijken van cijfers. Zo is het best mogelijk dat in Leuven beduidend meer getest wordt, in een kleinere stad met een sterke uitgebouwde eerste lijn, een drive-in aan Gasthuisberg, een testsite die erbij komt op het rectoraat … Dat maakt cijfers al snel moeilijk vergelijkbaar.'

Maar code rood had hier nog steeds perfect een keuze kunnen zijn.

'Laat me eerst zeggen dat code oranje technologisch bekeken een erg complex model is dat veel vraagt van ICT-systemen, streamingcapaciteit, technologische uitrusting enzovoort. Ik kan me voorstellen dat een code rood voor sommige andere universiteiten of hogescholen misschien eenvoudiger is.'

'Wat ik belangrijk vind, is dat we meerdere segmenten van de samenleving evenredig bijdragen. Ik heb het er moeilijk mee een universiteit in code rood te brengen als er nog buitenwedstrijden doorgaan met volk op de tribune, of culturele evenementen met behoorlijk wat bezetting, als restaurants open blijven tot 1 uur, of te grote bubbels toegelaten worden.'

'Wij leveren als universiteiten nu al een gigantische bijdrage. Code rood vind ik op dit moment een disproportioneel grote kost voor de student. We zitten nog maar aan het begin van het academiejaar – nu naar code rood evolueren heeft vooral een impact voor minder ervaren studenten en al zeker voor de echte nieuwkomers.'

'Maar dit zijn risicobeslissingen. We hebben onvolledige informatie, we weten dat we niet de goede kant opgaan en dat er cruciale weken verloren zijn gegaan; weken waarin de federale overheid sneller strengere maatregelen had moeten nemen. Maar ik hoop dat als elk segment van de samenleving zijn haalbare stappen zet, we in totaliteit tot een grote bijdrage komen.'

'De focus ligt nu heel erg op het hoger onderwijs en dat is geen gezond model. We moeten duurzaam denken, want ook na deze piek is het virus niet weg.'

Komen de verschillende beslissingen in de UGent en de KU Leuven misschien doordat jullie andere huisvirologen hebben?

'Dat speelt misschien mee. De capaciteitsvraagstukken aan het UZ Gent zijn vandaag ook groter dan aan het UZ Leuven. Ook dat speelt misschien mee.'

'Maar globaal merk ik toch dat de virologen, infectiologen en biostatistici onderling veel contact hebben. Het blijft wel zo dat zij een zuiver epidemiologische of virologische analyse kunnen maken, terwijl de uiteindelijke beslissing ook oog moet hebben voor de pedagogisch-didactische impact en voor het draagvlak. Als rector hecht ik veel belang aan de adviezen van onze experten, maar in mijn beslissingen moet ik met een veelheid aan factoren rekening houden.'

Moeten we de uiteenlopende beslissingen ook zoeken bij de burgemeesters? Is Mohamed Ridouani minder streng dan Mathias De Clercq?

'Ik heb de indruk dat in Gent de universiteit alleen beslist, zonder de burgemeester. Dat is bij ons anders. Gent heeft vrijdag pas hun lokale crisiscel en ik vermoed dat ze daar niet naar code rood zullen gaan. Arteveldehogeschool en HoGent moeten bijvoorbeeld nog schakelen naar code oranje, net als Odisee.'

Er gebeurden toch geen besmettingen in de aula's?

Lang was het discours dat er toch geen besmettingen gebeuren in de aula's, maar vooral in het bredere studentenleven. Code oranje lijkt dan vooral een signaal naar de studenten.

'Het is een open vraag wat de impact is van de kleurencode. Ik vind overigens dat we te sterk focussen op die bezettingsgraden. Het is dan ook maar een deel van ons beleid, naast de investering in de nieuwe testsite, veel contact tracing bij studenten en extra sensibilisering.'

'Door code oranje zal er nu minder groepsvormingaan de ingang van de auditoria zijn en minder contact wanneer aula'sleeglopen en zich vullen. Als je door Leuven loopt, heerst er nu al een rustdie er vorige week nog niet was, terwijl oranje nog moet ingaan. De universiteit telt daarnaast nog steeds veelpendelstudenten en een bezetting van 1 op 5 maakt op dat vlak zeker eenverschil.'

'In centrum Leuven woont daarnaast minder lokale bevolking dan bijvoorbeeld in Gent. Daardoor heeft een aanpassing van onze bezettingsgraden wellicht een groter gunstig effect op de totale viruscirculatie in de stad. Zo kunnen we nu helpen om het leerplichtonderwijs eventjes te ondersteunen – zonder daarbij een prioritering tussen leerlingen en studenten te maken.'

Vorige week vrijdag in Terzake zei u dat een kleurverandering nog niet aan de orde was. Wat is er gebeurd tussen vrijdag en dinsdag?

'De incidentie is fel gestegen op een week tijd, ook al liggen we nog steeds ver onder het nationale gemiddelde. Ook de burgemeester werd daar terecht ongerust van. We bevinden ons bovendien in een heel kwetsbare zone: vlak onder ons ligt Waals-Brabant, waar de situatie echt desastreus is in sommige gemeenten. En we zitten op enkele kilometers van Brussel met al die piekgemeenten.'

U zat in Terzake over de gebeurtenissen op de Oude Markt. Hebben die uiteindelijk meegespeeld in de beslissingen?

'Nee, maar het geeft aan dat we een stuk van het studentenleven van een – en dat benadruk ik – klein deel van de studenten niet onder controle krijgen. De regels moeten goed worden gehandhaafd. Ook dat is eenvoudiger bij een wat lagere bezetting in de stad.

U zei dat u tuchtsancties overweegt. Kan de KU Leuven dat doen?

'Nee, niet als we de namen niet kennen of geen bewijslast hebben.'

En als u die wel zou kennen?

'Absoluut. Een student van de KU Leuven moet zich zowel op als buiten de campus gedragen met respect voor de menselijke waardigheid en de menselijke persoon. En hoeveel verder kan je gaan dan de gezondheid van anderen in gevaar brengen?'

'Maar we hebben het hier wel in eerste instantie over een politionele bevoegdheid. Maar we hebben onze bevoegdheid op onze campussen. Als iemand manifest weigert het mondmasker te dragen zonder goede reden, dan kan je beginnen met een verwittiging en daarna opschalen.'

Heeft iemand die zich misdraagt op de Oude Markt dan zowel een GAS-boete als een tuchtsanctie te vrezen?

'Ik heb geen zin om er extra opdrachten bij te nemen. Maar in geval van voortdurend recidivisme of wanneer bijvoorbeeld een koteigenaar ons contacteert na een kotfuif van studenten van ons, dan zie ik geen reden waarom we niet zouden optreden. Die situaties hebben zich voor alle duidelijkheid nog niet voorgedaan, tot hier toe is de opvolging volledig door de politie opgenomen.'

Deze keer heeft u studenten niet gevraagd om dit weekend thuis te blijven. Waarom?

'Elke student moet op zich die afweging maken afhankelijk van het lessenrooster. De boodschap is: we worden voorzichtiger. Maar we adviseren wel om bijvoorbeeld af en toe een weekend in Leuven te blijven. We plannen ook communicatie zodat studenten zich op vrijdag en zondag meer spreiden, want nu is het soms veel te druk in en rond de stations.'

Alle campussen schakelen maandag in een keer over naar oranje. Wat met de fijnmazigheid die jullie benadrukten in september?

'Ik blijf heel hard pleiten voor die fijnmazigheid. Het is bijvoorbeeld niet uitgesloten dat we op een bepaald moment voor campus Brussel naar code rood gaan. Het virus is overal in opmars, in alle ietwat grote steden – en wij zitten niet in dorpen met onze campussen.'

'Wij hebben zoals het hoort de burgemeesters en lokale crisiscellen van elke stad verwittigd. Het zou wat vreemd zijn als we de grote campus in Leuven oranje maken en de rest in geel laten, want dan wordt het weer heel complex. Men voelt wel overal dat oranje de nieuwe standaard wordt.'

In een eerdere versie van dit artikel stond dat Luc Sels vorige week te gast was in De Afspraak. Dit moest Terzake zijn.