Liveblog rector­debat | Debat afgesloten

Het studentenleven staat of valt bij de aanwezigheid van een drankje en een borrelnootje. En dus trekken de studenten naar de receptie!

Ann De Bie bedankt de kandidaten en de organisatoren voor een debat van net geen twee uur. De drie kandidaten krijgen een warm applaus.

Pro-Palestina-activist en voormalig organisator van de bezetting onderbreekt het debat. Een dertigtal studenten loopt met pro-Palestijnse studenten de aula uit. 'Free Palestina', klinkt het. 'We blijven normaliseren wat er met de Palestijnen gebeurt door samen te werken', zegt Khaled.

De studenten zaten allen op dezelfde rij: deze actie leek op voorhand ingepland.

'We moeten terug leren praten met elkaar. We raken te veel gepolariseerd', aldus Vermeire. Dat wil Lievens toch wel betwisten: 'We staan niet zo ver van wat we willen bereiken met de universiteit. De situatie in de Verenigde Staten is veel erger. We moeten er alles aan doen om in Europa dat baken van academische vrijheid te blijven.'

Vermeire, die het conflict in Gaza een genocide noemt, acht een volledige breuk met Israël niet haalbaar. Individuele contacten moeten behouden kunnen worden. Ze hoopt er dan ook op dat de huidige ultranationalistische regering van Israël zal vallen. Verder vertrouwt ze op de oordelen van de ethische commissie om te voorkomen dat er wordt bijgedragen aan militair onderzoek.

'We moeten echt een standpunt innemen, en dat is echt iets anders dan zeggen dat we al een standpunt hebben of dat we al goed bezig zijn', reageert Baelmans op het pleidooi van Peter Lievens over de Israëlkwestie. Beiden zijn lid van het huidige bestuur, maar Baelmans lijkt hier toch wat afstand te nemen van het beleid dat er tot nu toe gevoerd werd.

Terwijl Lievens zijn beleid over Palestina en Israël uitklaart, steken enkele studenten bordjes in de lucht in het voordeel van een academische boycot van Israël. 'Ge hebt nog niets gedaan, jong', roept een student.

Lievens verdedigt vooral het huidige beleid. Hij vindt dat de ethische commissie steeds de juiste beslissingen nam. Hij geeft wel aan dat een nieuw associatieverdrag met Israël op Europees vlak ondenkbaar is. Het is naar eigen zeggen onmogelijk om met de huidige regering van Israël te onderhandelen.

'Ik zie hier Peter Liegenbeest staan', dat komt wel binnen, zegt de vicerector. De universiteit geeft aan dat er over Israël en Palestina in het verleden niet goed gecommuniceerd is door de universiteit.

Als het Israël-Palestinaconflict genoemd wordt, roepen enkele studenten dat het om genocide gaat. Vermeire erkent dat: 'Wat in Gaza gebeurt, is een genocide.'

Lievens kaart aan dat volgens hem de verschillende campussen buiten Leuven ook verschillende aanpakken vereisen. Het probleem dat proffen te veel moeten reizen bij nieuwe masteropleidingen, is volgens hem alleen relevant voor de campus in Kortrijk. Op die campus ziet hij kansen in een masteropleiding Handelswetenschappen in samenwerking met het bedrijfsleven. Als er zich kansen opdringen voor andere campussen buiten Leuven, moeten die ook zeker bekeken worden, aldus Lievens.

Lievens wil geen vicerector voor iedere campus. 'Ik pleit al voor een vicerector administratieve vereenvoudiging, dus het kan niet blijven gaan, natuurlijk', lacht hij.

Professor Vermeire is niet van mening om structureel meer masteropleidingen buiten Leuven aan te bieden. Vooral de financiële en administratieve beperkingen zijn de belangrijkste reden voor haar standpunt. 'Waar gaat het geld vandaan komen?' Het is volgens haar niet eenvoudig om docenten te overtuigen om buiten Leuven les te geven. Vermeire is ook niet voor een aparte vicerector voor andere campussen.

Het is een historisch gegeven dat de KU Leuven campussen deelt met geassocieerde hogescholen, zegt Baelmans. Dat creëert een grote nabijheid van campussen over heel Vlaanderen en dat wil ze vooral behouden. Baelmans benadrukt echter wel dat masteropleidingen moeilijk op elke campus ingericht kunnen worden.

Ook huidig rector Luc Sels tekent present.

Terwijl de aula verdeeld is, stemmen Baelmans en Vermeire tegen. Lievens wil geen keuze maken.

Het opiniestuk van professor Sarne De Vliegher (UGent) komt ook aan bod. 'Worden er te veel voorzieningen uitgeschreven voor studenten?', vraagt moderator Ann De Bie. Vermeire vindt vanuit haar ervaring als dokter niet dat er overdreven wordt. 'De studenten maken er geen misbruik van', zegt ze. Wel vindt ze het belangrijk dat de procedures vereenvoudigd worden. 'Sommige studenten komen dat met schroom vragen. We moeten er alles aan doen om ervoor te zorgen dat we die studenten aan een diploma kunnen helpen.' Opnieuw zijn alle kandidaten het er 'volmondig' mee eens. 'Faciliteiten zijn ook voor een grotere groep studenten van belang', voegt Lievens nog toe. Ook Baelmans knikt. 'Dit heeft niets te maken met betutteling, maar met het krijgen van een eerlijke kans voor die studenten.'

Baelmans wil de prijs van de kotenmarkt drukken. Bepaalde factoren zoals parkeerkosten die de prijs toenemen, kunnen onderhandeld worden met het stadsbestuur. Privé-investeerders moeten ook aangemoedigd worden om hun beschikbare kamers te onderverdelen.

Op vlak van stijgende kotenprijzen deelt Severine Vermeire de mening van Peter Lievens. Ze vinden beide dat minstens vijftien procent van de koten aan betaalbare prijzen beschikbaar moeten zijn. De vastgoedprijzen in zowel Leuven als Brussel zijn voor Vermeire van belang.

Op vlak van de kotenmarkt is Lievens van plan om het huidige beleid verder te zetten. Van de vierduizend nieuwe koten die nodig zijn, worden op dit moment tweeduizend gebouwd, aldus Lievens. Voor de overige tweeduizend liggen er plannen op tafel. Hij wil druk blijven uitoefenen op de privémarkt met hulp van de stad Leuven.

Het valt op hoe Peter Lievens de aandacht krijgt én pakt. Tine Baelmans en vooral Severine Vermeire pikken minder in, en antwoorden vooral op de rechtstreekse vragen van moderator Ann De Bie. Vermeire lijkt zich wat te laten wegdrukken door de twee ervaren bestuurders.

Lievens wil het begrip terugclaimen naar de betekenis van dopen als een ritueel om opgenomen te worden in een gemeenschap. In die zin hebben studentendopen een grote waarde. Toch vindt hij dat de doopcharters niet ver genoeg gaan. Ze moeten nog strenger en verder uitgewerkt worden, 'want wat gebeurde met Sanda Dia, is een vlek op onze universiteit.'

Professor Vermeire volgt Baelmans in grote lijnen op vlak van dopen. Ze denkt dat de huidige charter voldoende is om situaties zoals de fatale doop van Sandia Dia in de toekomst te voorkomen. Ze is niet tegen het afschaffen van dooprituelen, zolang die met een warme verwelkoming gepaard gaan

Baelmans wil studentendopen ‘omdopen’ tot een andere naam. Na het overlijden van Sanda Dia heeft dat begrip een negatieve bijklank gekregen. Ze heeft niets tegen ludieke welkomstactiviteiten, maar die mogen niet draaien rond het kleineren van nieuwe studenten.

Op de vraag of we studentendopen moeten afschaffen, reageren de studenten in de aula verdeeld.

Bij de kandidaten is enkel Baelmans voor een afschaffing. Zij wil de studentendopen vooral van naam veranderen en er een positiever 'ritueel' van maken.

Lievens vindt lesopnames ook belangrijk. Dat past in zijn visie van een universiteit met een belang voor inclusiviteit. Volgens hem is het zitten in de aula niet voor elke student weggelegd. Hij maakt er wel de kanttekening dat de klassieke vorm van lesgeven, waarbij de professor twee uur lang tegen een aula vol studenten praat, niet meer van deze tijd is.

Baelmans is voorstander om de lesopnames tot het einde van het semester beschikbaar te laten stellen. De opnames kunnen voor studenten een waardevol hulpmiddel zijn naast hun cursus. Ze pleit, net als Vermeire, voor meer interactie in de aula, bijvoorbeeld via het gebruik van PollEverywhere. Dat zou studenten aanmoedigen om on campus les te volgen en dan is het probleem van lege aula’s ook opgelost.

De lesopnames die sinds de coronapandemie beschikbaar zijn voor studenten, zou Severine Vermeire liever in de tijd beperken. Ze heeft er begrip voor dat een student niet altijd aanwezig kan zijn in de les en wil vooral inzetten op boeiende lesmomenten. Er zijn volgens Vermeire genoeg manieren om studenten te betrekken bij de les, zoals PollEv en meer interactie met de docent.

Voorlopig zorgden de factcheckers – met oud-Stura-voorzitter Toon Robberecht in de rangen – nog niet voor een interventie. Ze houden hun megafoon wel nog steeds achter de hand.

Lievens wil het over AI kort houden. Hij leert persoonlijk het meeste bij rond dat thema van zijn masterstudenten. Die kennis wil hij gebruikenn zoals dat ook gebeurde tijdens het opkomen van de zoekmachines bij de eeuwwisseling. Het is volgens hem een verandering in de maatschappij, waar de universiteit in moet meegaan.

Professor Vermeire omarmt AI als hulpmiddel voor studenten en docenten, vooral om repetitieve taken te versoepelen. Daarnaast wil ze AI-geletterdheid over de hele universiteit bevorderen.

Ann De Bie overspoelt Lievens met kritische vragen, die wil ruimte om zijn verhaal te brengen: 'Ik heb nog maar net een inleidende zin gezegd.'

Het tweede thema van de avond: Artificiële Intelligentie. 'We moeten onze studenten beschermen tegen de willekeur van docenten die niet genoeg over AI kennen', zegt Baelmans. De rectorale ploeg moet volgens haar met een duidelijk kader over AI komen. Voor de uitvoering rekent Baelmans op de POC's en de studenten.

Volgens Lievens is het huidige systeem van herexamens in augustus een vrucht van het verleden, toen enkel examens in juni bestonden. Sinds in december een blok bestaat, is dat nefast voor de studenten, volgens Lievens: 'Studenten blokken te veel.'

Hij hekelt de periode van zeven maanden tussen de eerste kans van een vak uit het eerste semester en de herkansing in de zomer. Hij haalt ook aan hoe studenten soms zomeractiviteiten moeten afzeggen door de huidige regeling.

Ann De Bie legt de kandidaten een vraag voor: 'Moet de derde examenperiode in augustus afgeschaft worden?'

De studenten stemmen overweldigend 'neen' met een rood kaartje. Baelmans en Vermeire zijn tegen, Lievens is voorstander. Hij wil de herkansingen bundelen per semester, na een volledige herdenking van de kalender.

De voorzitter van Stura, Mats Muyllaert, stelt VRT-journaliste en voormalig KU Leuven-student Ann De Bie voor, die het debat modereert.

De opkomst blijft voorlopig erg laag. Verkiezen de studenten een terrasje in het warme weer?

Nog geen beeld van de kandidaten, wel van een ambitieuze bloempot!

Nog even geduld: om 20 uur gaan we van start!