KU Leuven maakt zich klaar voor grote kwaliteitscontrole

De commissie bezoekt de universiteit in het kader van de ‘instellingsreview’. Deze instellingsreview controleert niet alleen de onderwijskwaliteit van de universiteit, maar ook hoe ze zichzelf evalueert en bijstuurt.

De instellingsreview gaat uit van de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) en bestaat uit een vijfkoppige commissie (zie kader). Op dinsdag 15/11 en woensdag 16/11 voert de commissie gesprekken met verschillende universitaire stakeholders, zoals studenten en professoren. Dit is het eerste bezoek. In december brengt de commissie een tweede bezoek.

Prestigekwestie

Het gaat om de eerste instellingsreview sinds de afschaffing van het oude controlesysteem. In het oude systeem werden opleidingen extern ‘gevisiteerd’. Gezien het nu dus gaat om een volledig nieuw systeem is de controle en bijhorende conclusie niet bindend en dus zonder zware gevolgen. Een prestigekwestie is het uiteraard wel. Voormalig vicedecaan Onderwijs van de faculteit Geneeskunde, Jan Eggermont, vertelde Veto eerder dit jaar dat ‘de instellingsreview een succesverhaal moet zijn. De universiteit kan zich geen slechte instellingsreview veroorloven.’

Vorig jaar vertelde vicedecaan Onderwijs van de faculteit Sociale Wetenschappen, Bart Maddens, dat ‘je voelt dat de universiteit schrik heeft van de instellingsreview. Daar zitten ze gewrongen, dat is duidelijk.’ Vicerector Onderwijsbeleid Didier Pollefeyt was het daar toen heftig mee oneens: ‘De instellingsreview is voor alle instellingen van hoger onderwijs een nieuwe ervaring en is dus wel spannend. We zien het gesprek met de commissie met vertrouwen tegemoet.’ Hoe zenuwachtig is de KU Leuven?

Een rondvraag bij een hele groep decanen en vicedecanen Onderwijs leert dat er toch enige zenuwachtigheid bestaat. Niet zozeer bij het eerste locatiebezoek van de commissie, dat eerder algemeen is, maar bij het tweede locatiebezoek, dat zal focussen op enkele specifieke thema's of accenten.

In september organiseerde de universiteit namelijk een ‘proefaudit’ om te zien waar de huidige sterktes en pijnpunten liggen. Uit die proefaudit bleek bijvoorbeeld dat de onderwijsvisie breed gedragen wordt en dat studentenparticipatie sterk staat. Daartegen bleek de externe betrokkenheid van peers en het werkveld ondermaats, alsook dat het onderscheid en functioneren van de drie beleidsniveau’s (centraal, faculteiten, opleidingen) niet (altijd) duidelijk omlijnd is en voor bepaalde spanningen zorgt. Hoe dan ook, de (vice)decanen zijn het eens dat de de KU Leuven zich bijzonder goed heeft voorbereid op de komst van de commissie.

De studenten krijgen namens de Studentenraad KU Leuven (Stura) een kans om met de commissie te spreken. Stura zit sowieso bij alle gesprekken die de commissie voert en krijgt minstens 45 minuten gesprekstijd met de commissie alleen. ‘Dat is een unieke kans voor de studenten om écht eens met de commissie te praten zonder dat de KU Leuven er bij zit en over onze schouder meekijkt’, vertelt Joris Gevaert van de studentenraad. ‘In dat gesprek hebben we onze eigen regie in handen.’

Geslaagd of gebuisd?

Met welke vragen zakt de commissie naar Leuven af?

Visie en beleid

• Is de onderwijsvisie van de KU Leuven bekend en breed gedragen?
• Is de onderwijsvisie in de praktijk omgezet?
• Voorziet de KU Leuven afgestudeerde studenten met de nodige kwalificaties als antwoord op maatschappelijke uitdagingen?

Beleidsuitvoering

• Is er een adequate beleidsuitvoering aan de hand van concrete doelstellingen?
• Zijn er voldoende middelen voor de implementatie van het beleid?

Evaluatie en monitoring

• Heeft de KU Leuven een goed systeem van opvolging en monitoring?
• Is er voldoende informatieverwerking en data om een goed beleid te voeren?
• Zijn studenten, medewerkers, alumni en externe en onafhankelijke experts actief betrokken bij de evaluatie?

Verbeterbeleid

• Verbetert de KU Leuven systematisch haar onderwijsbeleid waar nodig?
• Heeft de KU Leuven het vermogen om te innoveren?
• Is er een actief verbeterbeleid aan de universiteit?

Voor elke standaard oordeelt de commissie ‘voldoet’, ‘voldoet ten dele’ of ‘voldoet niet’. Voor het algemeen eindoordeel oordeelt de commissie ‘positief’, ‘negatief’ of ‘positief onder voorwaarden’. Bij ‘positief onder voorwaarden’ noemt de commissie enkele voorwaarden die de instellingen binnen een bepaalde termijn moet vervullen.

Wie zijn de commissieleden?

De commissie moet aan enkele voorwaarden voldoen. Ze moet bestaan uit vijf leden, waarvan één student. De commissieleden mogen ook ten minste vijf jaar geen banden hebben gehad met de KU Leuven. Ten minste één lid moet 'voldoende kennis hebben van het Vlaams hoger onderwijs'.

Elisabeth Monard (Belg) *
Monard is van opleiding burgerlijk ingenieur en voltooide een doctoraat in de Toegepaste Wetenschappen. Ze was een tijdlang assistent aan de KU Leuven. Tien jaar lang (2005-2015) was ze secretaris-generaal van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek Vlaanderen. Ze is lid van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten.

Frank van der Duyn Schouten (Nederlander, 1949)
Van der Duyn Schouten studeerde Wiskunde, Natuurkunde en Sterrenkunde aan de Vrije Universiteit Amsterdam. In 1999 werd hij rector magnificus van Tilburg University. In 2013 werd hij rector van de Vrije Universiteit van Amsterdam. Twee jaar later ging hij op emeritaat.

Bernard Coulie (Belg, 1959)
Coulie is gewoon hoogleraar aan de Université Catholique de Louvain (UCL), gespecialiseerd in Byzantijnse, Armeense en Georgische studies. Vanaf 2004 tot 2009 was hij rector van de UCL. Voor twee post-doctoraten zocht Coulie het buitenland op, aan het Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies (Harvard University) en aan de Universiteit van Wenen.

Frank Van Massenhove (Belg, 1954)
Van Massenhove studeerde rechten in aan de Universiteit Gent. Na een lange carrière in het politieke leven (als onder meer kabinetschef van Gents burgemeester Frank Beke en kabinetschef bij minister van Sociale Zaken en Pensioenen Frank Vandenbroucke) werd hij in 2002 topambtenaar als grote man van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid. In 2007 werd hij tot benoemd tot Overheidsmanager van het Jaar.

Inge Van de Caveye (Belg) *
Van de Caveye is de enige student in de commissie. Zij studeert momenteel geneeskunde aan de Universiteit Gent. Ze is ook studentenvertegenwoordiger.

* Van Monard en Van de Caveye hebben we geen leeftijd gevonden.