Docenten trekken aan de alarmbel: de student kan geen Frans meer

Het is niet goed gesteld met de talenkennis van studenten hoger onderwijs, menen docenten Frans. In een interuniversitaire nota bepleiten ze een bindende ijkingsproef, met mogelijke vrijstelling van inleidende vakken.

Aan de UHasselt hebben ze de daad ook bij het woord gevoegd: studenten aan de faculteit Bedrijfseconomische Wetenschappen zullen zich vanaf volgend jaar mogen verwachten aan een vak algemeen Frans, naast hun cursus economisch Frans. In heel Vlaanderen, van lager tot hoger onderwijs, blijft onze tweede meest gesproken landstaal een struikelblok. Maar wat doen we daaraan?

Een vastberaden KU Leuven

Ook aan onze universiteit heerst het buikgevoel al zo'n vijftien jaar, aldus professor Nathalie Nouwen, docent Frans aan het Instituut voor Levende Talen. Volgens Nouwen is de slinger te ver naar vaardigheden doorgeslagen, een discussie die ook in de politiek duidelijk op de voorgrond treedt.

Een extra vak Frans zoals de UHasselt dat zal inrichten is geen oplossing voor Nouwen, maar louter een verschuiving van het probleem: 'We hebben een structurele oplossing nodig die zich situeert op de lagere niveaus.' Het secundair en het lager onderwijs dus.

De vakgroep Frans heeft niet stil gezeten. Naast een introductiecursus in september, kunnen studenten ook gebruik maken van een digitaal oefenplatform en is er een tandemproject met studenten uit Louvain-la-Neuve. In Het Nieuwsblad noemde Nouwen de situatie nog 'rampzalig', maar na de recente aandacht ziet ze de toekomst rooskleuriger in: 'Het feit dat dit nu op de agenda komt, is alleen maar een goede zaak.'

Flexibilisering of back to basics?

In de Wetstraat krijgt de Franse kwestie de laatste tijd ook meer ruchtbaarheid. Maar in een vergadering van de Onderwijscommissie van het Vlaams parlement waren de meningen over de aanpak verdeeld.

Aan rechterzijde hield N-VA-parlementslid Koen Daniëls een pleidooi voor de klassieke klascontext, minder flexibilisering en meer aandacht voor kennis. Aan linkerzijde klaagde Elisabeth Meuleman (Groen) de eenzijdige aandacht voor STEM-richtingen (Science, Technology, Engineering and Mathematics, red.) aan.

Uit een gesprek met Veto bleek Daniëls drie belangrijke oorzaken te zien voor het probleem. Ten eerste heeft hij het over de achteruitgang van basiskennis: 'De teneur vanuit de onderwijskoepels was: kennis is niet zo belangrijk.'

Ten tweede is er het feit dat men in vele scholen Frans permanent evalueert, 'dan kunnen we het de student niet verwijten niet over die basiskennis te beschikken'. Ten derde is er het lage niveau bij de leerkrachten lager onderwijs. Vandaar pleit hij ook voor vakleerkrachten Frans in de vroege schooljaren.

Elisabeth Meuleman is het fundamenteel oneens met haar collega. 'Bij de N-VA heerst een verkrampte houding ten opzichte van meertaligheid. Ze zeggen wel altijd dat de kennis van andere talen een troef is, maar uiteindelijk blijven ze die zien als concurrentie voor het Nederlands, wat een foute assumptie is.'

Bovendien kan ze zich niet scharen achter de klassieke, schoolse aanpak. Taalverwerving begint volgens Meuleman met een taalbad, waar de interesse voor het Frans al spelenderwijs wordt aangewakkerd. Ze zou dan ook graag scholieren sneller met de Franse taal laten kennismaken.