Coronamaatregelen zetten lerarenopleidingen onder druk

Negen dagen voor zijn stage zou moeten beginnen, weet Jannick Driesen (student lerarenopleiding LO en Godsdienst) niet zeker of hij tegen dan wel een stageplek zal hebben. Op de eerste maandag van de herfstvakantie heeft zijn stageschool afgezegd wegens de veranderde maatregelen. Wat er gebeurt wanneer hij geen nieuwe school vindt, weet hij zelf niet.

Jannick is niet de enige student lerarenopleiding die in een dergelijke situatie terechtkwam. Veel studenten hadden dit jaar moeite om een stageplaats te vinden of ondervonden later moeilijkheden, bijvoorbeeld door klassen of leerkrachten die in quarantaine moesten.

Tekort aan stageplaatsen

'Op een gegeven moment had ongeveer de helft van onze studenten geen stageplek', vertelt Jan Elen, coördinator van de educatieve masters aan de KU Leuven. Ondertussen hebben de meesten wel een stageschool gevonden, maar dat sluit problemen nog niet uit. Zo zijn bijvoorbeeld niet alle stages op het voorziene moment kunnen beginnen en worden geplande stages soms geannuleerd.

Zulke complicaties komen onder andere voor wanneer klassen of scholen sluiten wegens besmettingen. Daarnaast speelt in enkele gevallen ook de vrees dat de student zelf het virus binnenbrengt.

Een derde belangrijke factor is de onvoorspelbaarheid van de situatie. Onderbezetting, voortdurend schakelen of coronabesmettingen zorgen ervoor dat scholen zich terughoudend opstellen tegenover stagiairs.

Kwestie van overmacht

Toch gaat het hier niet om een structureel probleem. 'Het is een situatie van overmacht voor de scholen en niet van onwil', klinkt het bij Elen. Ook Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen, bevestigt dat: 'We zijn allemaal vragende partij om stages zoveel mogelijk te laten doorgaan.'

Moeilijkheden ontstaan dan ook in individuele gevallen. Afhankelijk van de noden van de stageschool en de betrokken student wordt er dan naar een oplossing gezocht. Dat vraagt van alle kanten extra tijd en moeite.

Anderzijds zijn er ook scholen die stagiairs graag zien komen. Boeve: 'Net als bij stages in de zorg kunnen studenten lerarenopleiding bijspringen wanneer leerkrachten uitvallen.'

Ook tijdens de vorige lockdown bleken studenten vaak een dankbare hulp te zijn bij het overschakelen naar afstandsonderwijs en het ondersteunen van leerlingen. 'We proberen aan te tonen dat stagiairs geen lastposten zijn, maar interessante partners om het onderwijs mee vorm te geven', klinkt het bij Elen.

Leerdoelen in gevaar

Het grootste risico is dat studenten in de problemen komen met hun leerdoelen. Twee knelpunten hierbij zijn enerzijds het voorzien van een voldoende aantal lesuren voor de klas en anderzijds de stages voor lichamelijke opvoeding. Voorlopig is er nog voldoende ruimte om bij te sturen, maar die marges worden steeds kleiner.

'We hebben met de Vlaamse Hogescholenraad afgesproken dat studenten alleen mogen afstuderen als ze de helft van de voorziene uren voor de klas hebben gestaan', vertelt Greet Decin, programmadirecteur van de lerarenopleiding aan de UCLL. Met de voorlopige maatregelen zou dat geen probleem mogen zijn, maar de beslissing wordt in het voorjaar opnieuw geëvalueerd in het licht van de situatie.

Voor LO blijven de richtlijnen onduidelijk, waardoor studenten het lastig hebben. Hun begeleiders adviseren om de instructies van de stageschool te volgen, maar ook daar wordt nog bekeken welke vormen van sport zijn toegestaan. 'Ik ben lesvoorbereidingen aan het maken, maar ik weet niet of ik ze ga kunnen gebruiken', is Driesen onzeker.