'Activisme tegenover universiteiten is gemakkelijk': uitspraak Sels vergroot kloof met actievoerders

Luc Sels was dinsdagavond uitgenodigd als slotspreker op een lezing van KU Leuven Metaforum genaamd 'The war in Gaza. What is the role of the university?'. De rector kondigde er aan dat de KU Leuven voortaan geen nieuwe samenwerkingen meer zal aangaan met Israëlische overheidsinstellingen en de aanvraag tot een aanhoudingsbevel bij het Internationaal Strafhof in Den Haag voor de Israëlische president Benjamin Netanyahu steunt. 

Sels liet echter ook zijn ongenoegen blijken over de protesten  tegen de bestaande banden van de universiteiten met Israëlische instellingen en noemde de universiteitsbezettingen verbazingwekkend. 'De protesten zijn gericht tegen universiteiten. Dat is makkelijk. Probeer maar eens te protesteren tegen de politiek, of tegen bedrijven.' 

Dat kwam hem op veel onvrede uit het publiek te staan en studenten verlieten de zaal. Actievoerders scandeerden 'Free Palestine', waarop de rector zijn statement afbrak en er een verhitte discussie met Samier Khaled, woordvoerder en initiatiefnemer van de bezetting van De Valk 3, volgde.

Aangedane rector

Na het metaforum gaf Khaled aan dat de kloof tussen universiteitsbestuur en studenten nog steeds enorm groot is: 'Ik ben heel erg boos, en ik heb ook het recht om boos te zijn. Mijn volk wordt vermoord, maar de rector kleineert ons gewoon', verwees Khaled naar de opmerkingen van Sels over de protesten. 'Hij doet alsof het gemakkelijk is, maar het is niet eenvoudig om in te gaan tegen je eigen onderwijsinstelling die ook je diploma moet uitreiken.' 

'We zijn blij om eindelijk in duidelijke bewoordingen te horen dat er geen toekomstige samenwerkingen met Israëlische overheidsinstellingen meer zullen komen', vervolgt Khaled, 'maar dat zou niet beperkt mogen blijven tot de duur van het regime van Netanyahu. De Palestijnse onderdrukking is al veel langer bezig.'

Bij het buitenkomen werd de rector door de aanwezige demonstranten onthaald met boegeroep en slogans als 'Shame on Luc Sels'. Een zichtbaar aangedane Sels verliet het gebouw onder begeleiding van security via de achterdeur en wenste geen commentaar meer te geven.

Rustig begin 

De avond begon nochtans rustig. Maya Wind, een Joods-Israëlische antropologe van de University of British Columbia, stak van wal met een opsomming van de belangrijkste bevindingen uit haar boek Towers of Ivory and Steel. Dat zou aantonen dat alle Israëlische universiteiten een diepe historische en ideologische band hebben met 'hetzelfde regime dat de Palestijnse bevolking al decennialang onderdrukt'.

Omar Jabary Salamanca (Université libre de Bruxelles) kaartte vervolgens de verschrikkelijke situatie in Gaza en de rest van Palestina aan, op een schaal die zich 'niet laat vatten door wetenschappelijk onderzoek alleen'. Volgens Salamanca hebben de Palestijnen vandaag geen liefdadigheid nodig, maar 'onze oprechte, meest welgemeende solidariteit'. 

Na tussenkomsten van Brigitte Herremans (Universiteit Gent) en Maurits Berger (Universiteit Leiden) volgden enkele vragen uit het publiek die beantwoord werden door het panel. Vervolgens kwam Sels naar voren om de avond af te sluiten. Hij vatte aan met een grapje: 'Ik sta aan jullie kant, al is dat voor sommigen misschien een verrassing.' 

Sels prees Wind met haar nieuwe boek, en raadde het zelfs aan het aanwezige publiek aan, al ging hij naar eigen zeggen niet altijd akkoord met de inhoud en had hij het zelf nog niet helemaal uitgelezen. Pas toen Sels de positie van de universiteit duidde aan de hand van enkele krachtlijnen, verhardde de sfeer. De rector beperkte zich grotendeels tot de aanpak die al eerder gecommuniceerd werd en liet zich kritisch uit tegenover de activisten. 

Oplaaiend protest

Het protest tegen academische samenwerking met Israël zwengelt nu al enkele weken aan. Sinds vorige week bezetten studenten De Valk 3, een gebouw van de rechtenfaculteit. De studenten eisen een academische boycot. 

Niet alleen in Leuven, maar ook aan de VUB en UGent protesteren studenten. De VUB liet daarop weten de samenwerking met twee Israëlische instellingen stop te willen zetten. Ook de UGent zal de samenwerking met drie instellingen beëindigen.

Aan de KU Leuven kwam het nog niet zover. De universiteit zei eerder al een houding van 'zorgvuldigheid en terughoudendheid' te hanteren bij het aangaan van nieuwe projecten met Israëlische instellingen. Ze zal nu dus ook geen nieuwe samenwerkingen met overheidsinstellingen op poten zetten.