ANALYSE AI
90% van de studenten gebruikt AI: Tijd voor nieuwe evaluatievormen?
Nu artificiële intelligentie niet meer weg te denken is uit de aula’s, herziet de universiteit haar evaluatievormen. Meer mondelinge en permanente evaluaties, maar ook hogere verwachtingen.
AI Chatbots zoals ChatGPT zijn niet meer weg te denken uit het dagelijkse leven van veel mensen. Ook in het hoger onderwijs wordt er volop gebruik van gemaakt. Uit onderzoek van Harvard blijkt zelfs dat 90% van de studenten generatieve AI gebruikt. 'Large Language Models (LLM) veranderen de manier waarop studenten leren, docenten lesgeven en hoe kennis wordt beoordeeld', zegt Martial Luyts, professor Statistiek en Datawetenschappen (KU Leuven).
Studenten gebruiken ChatGPT om een tekst te herschrijven of als zoekmachine. Ook docenten maken gebruik van AI door bijvoorbeeld AI-gegenereerde beelden in hun lessen te verwerken. KU Leuven laat dit gebruik toe zolang je je aan de principes en richtlijnen van de universiteit houdt. Ook aan de andere Vlaamse universiteiten is het gebruik van taalmodellen breed toegelaten.
Die evolutie roept vragen op over de huidige evaluatievormen van veel vakken en de masterproef. 'Op vlak van evaluatie zijn we nu aan het kijken of we onze examenvormen nog wat meer moeten aanpassen aan de nieuwe realiteit', zegt Wouter Druwé, vice-decaan Onderwijs aan de faculteit Rechtsgeleerdheid en Criminologische Wetenschappen.
Dat kan door bijvoorbeeld mondelinge onderdelen toe te voegen aan schriftelijke proeven of papers te laten schrijven in een gecontroleerde omgeving. 'We hopen dit tegen mei op de POC te kunnen voorleggen', zegt Druwé. De POC is de onderwijscommissie die instaat voor de kwaliteit van het onderwijs binnen opleidingen.
Onbetrouwbaarheid en censuur
Dat generatieve AI de efficiëntie verhoogt, baart studenten ook zorgen. Zo vreest de helft van de Harvard-studenten dat AI toekomstige jobkansen negatief beïnvloedt. Voor de studenten letteren maakt vice-decaan Koenraad Brosens zich geen zorgen: 'In dialoog met het buitenmenselijke AI hebben we juist nood aan kritische mensen, die de problemen van een door AI gegenereerde tekst kunnen doorprikken.' Organisaties hebben volgens hem nood aan mensen die er niet afhankelijk van zijn, maar het juist op een genuanceerde, doordachte, kritische en creatieve manier kunnen gebruiken.
'Een goede vergelijking: als je niet kan autorijden, mag je nog de chicste auto hebben, toch geraak je nergens'
Tim Smits, vicedecaan Onderwijs faculteit Sociale Wetenschappen
Nog een bezorgdheid rond LLM's is de betrouwbaarheid van AI-antwoorden. 'Ze bevatten soms foutieve informatie, zoals niet-bestaande referenties', waarschuwt Tim Smits, vice-decaan Onderwijs aan de faculteit Sociale Wetenschappen. Daarnaast kunnen LLM’s bevooroordeeld of zelfs gecensureerd zijn, zoals vermoed wordt bij de Chinese LLM DeepSeek. 'Dat komt doordat ze leren uit bestaande teksten, inclusief de vooroordelen die daarin voorkomen', legt Luyts uit.
Studenten moeten ook leren omgaan met die AI-modellen. 'Een goede vergelijking: als je niet kan autorijden, mag je nog de chicste auto hebben, toch geraak je nergens', zegt Smits. 'De nodige kennis is vereist om goed met AI te kunnen werken.'
Nieuwe examenvormen
In grote faculteiten is het praktisch gezien moeilijk haalbaar om steeds mondeling te evalueren. Smits stelt daarom voor om bij grote schriftelijke werkstukken, zoals de masterproef, meer nadruk te leggen op tussentijdse vorderingen van de student. Dat bevestigt Druwé: 'We moeten vooral nagaan of de leerdoelstellingen van het vak behaald worden, het proces waarin zo'n paper tot stand is gekomen is daarin van belang.'
Binnen bepaalde opleidingen wordt er ook al plaatsgemaakt om studenten te leren omgaan met taalmodellen. De faculteit Rechten richtte zo het mastervak 'Technologie en Recht' op. Daarnaast zijn er vakken waar het gebruik van AI binnen bepaalde grenzen is toegestaan, of zelfs aangemoedigd wordt. 'Er blijven ook vakken waar het niet is toegestaan, omdat we bepaalde vaardigheden willen trainen', zegt Druwé.
Betere schrijvers
Er zijn ook positieve aspecten aan de opkomst van AI. 'Ik denk dat AI ons kan helpen om betere lezers en betere schrijvers te worden', aldus Brosens. Het belang van een academische tekst lijkt dus nog meer te verschuiven van de vorm naar de inhoud.
Taalfouten worden bijgevolg wel steeds minder door de vingers gezien. 'Ik ga er nu eigenlijk van uit dat een bachelorpaper of masterproef geen spellingsfouten bevat', stelt Brosens. 'We verwachten nu ook dat studenten meer en betere referenties vinden dan dertig jaar geleden', voegt Smits toe.
