interview> Een pakkende getuigenis van Palestijnse activist Salah Hamouri
‘We moeten er alles aan doen om de samenwerking tussen België en Israël te stoppen’
Zeven jaar was de Palestijnse activist Salah Hamouri opgesloten in een Israëlische cel. Afgelopen woensdag getuigde hij in een kringgesprek over zijn ervaringen met de Israëlische politiediensten.
In het kader van de protestbeweging tegen het gecontesteerde LAW-TRAIN project en de Israeli Apartheid Week, die vorige week plaatsvond, bracht professor Lieven De Cauter een groep gelijkgezinden naar Leuven voor een gespreksnamiddag.
De Leuvense rechtenfaculteit biedt advies aan in het LAW-TRAIN project in samenwerking met onder andere de Bar-Ilan universiteit en de Israëlische nationale politie. Het project gaat over de efficiëntie van ondervragingstechnieken. Er was kritiek te horen bij verschillende Leuvense academici en actiegroepen, zij willen dat de samenwerking onmiddellijk wordt stopgezet.
‘Activisme is geen keuze, ik word ertoe gedwongen’
Salah Hamouri is een Frans-Palestijnse activist die strijdt voor de rechten van politieke gevangenen in Israël. Hamouri werd als minderjarige verscheidene keren opgepakt door de Israëlische politie.
Hamouri was 19 toen hij gearresteerd en opgesloten werd voor een langere periode. Na zeven jaar kwam hij vrij – in het kader van een ruilactie: 1027 Palestijnse gevangen voor een Israëlische militair – en begon hij zijn strijd tegen het onrecht dat Palestijnse jongeren vandaag de dag wordt aangedaan. ‘Activisme is geen keuze, ik word ertoe gedwongen.’
Momenteel werkt hij bij de ngo Addameer, een mensenrechtenorganisatie die zich specifiek bezighoudt met Palestijnse gevangenen.
Gevangenisperiode
‘Mijn ervaringen die ik in de gevangenis heb meegemaakt, zijn te groot om onder woorden te kunnen brengen in een kwartiertje.’ Hamouri is drie keer gedetineerd geweest, de eerste keer was hij 16 jaar oud, de laatste keer was hij 19 en werd hij opgesloten voor een periode van zeven jaar.
‘Het hele gevangenisgebeuren was verschrikkelijk, maar het moeilijkste was om geïsoleerd te worden in een hokje van twee op drie meter. Ik zat daar 60 dagen alleen. Ondertussen werd ik blootgesteld aan continue ondervragingen. De ervaring heeft me enorm veranderd. Ik was 16. Op die leeftijd ben je nog een kind.’
'Ze arresteren kinderen met als doel hun leven kapot te maken'
Gedwongen activist
Pas in de gevangenis besefte Hamouri dat hij van zijn leven een strijd tegen het Israëlische apartheidssysteem wou maken. Die ervaring heeft zijn hele levensvisie veranderd en zijn politieke mening verscherpt.
Hamouri studeerde sociologie voor hij opgesloten werd, na zijn bevrijding in 2011 ging hij rechten studeren. Hij is echter van mening dat er weinig recht in de Israëlische rechtbank te vinden is.
‘Ze arresteren kinderen met als doel hun leven kapot te maken.’ Volgens Hamouri kunnen kinderen tot 14 maanden, en in sommige gevallen zelfs langer, in de gevangenis blijven. In die tijd kunnen ze niet naar school gaan en hebben ze pasjes nodig om naar het ziekenhuis of de dokter te gaan.
‘Het is een systematische vernietiging van Palestijnse kinderen. Ze kunnen geen gewoon leven meer aanvatten achteraf. De meerderheid van die kinderen keren niet meer terug naar school. Ze komen uit de gevangenis als volwassenen.’
Hamouri getuigt dat echter iedere Palestijn een risico loopt: ‘Ik kan gearresteerd worden het moment dat ik opnieuw voet zet op Israëlische bodem.’
Foltering
De meerderheid van de Palestijnen kent de rechten bij ondervraging niet, het hooggerechtshof in Israël moet toestemming geven voor fysiek martelen, maar psychisch martelen is daardoor schering en inslag.
Israël is meerdere malen veroordeeld door het VN-comité tegen Foltering, toch beschouwt de Israëlische wetgeving foltering niet als een inbreuk. De noodtoestand verantwoordt het gebruik van foltertechnieken bij gevangenen die een zogezegd veiligheidsrisico zijn. Slagen, bedreigingen, gedwongen voeden en slaaponthouding zijn voorbeelden van verregaande ondervragingstechnieken van de Israëlische nationale politie, volgens Amnesty International.
Bij kinderen - onder 18 - gaat het eerder over emotionele foltering, de kinderen worden ondervraagd zonder ouders of advocaat, er wordt tegen hen geschreeuwd, dit creëert een imminent onveiligheidsgevoel.
De samenwerking tussen België en Israël
Hamouri drukte er tijdens het gesprek op dat LAW-TRAIN – het project waar de FOD justitie en de KU Leuven bij betrokken zijn - op zichzelf een politiek gegeven is. België, Israël, Spanje en Portugal – dat zich teruggetrokken heeft in 2016 om ethische redenen - werken samen rond een project dat draait rond het uitwisselen van ondervragingstechnieken.
Hij vroeg zich meermaals af waarom België samenwerkt met Israël, een land dat flagrant de mensenrechten schendt. De Bar-Ilan universiteit maakt volgens Hamouri deel uit van het apartheidssysteem zelf. ‘We moeten er alles aan doen om de samenwerking tussen België en Israël te stoppen.’
