Vlaamse universiteiten gaan geen nieuwe samenwerkingen meer aan met Iraanse instellingen

De VLIR (Vlaamse Interuniversitaire Raad) heeft op haar laatste overleg besloten om geen nieuwe structurele samenwerkingsverbanden te sluiten met Iraanse instellingen. Dat heeft ze besloten naar aanleiding van de terdoodveroordeling van de Iraanse Ahmadreza Djalali, gastprofessor aan de Brusselse universiteit VUB. De man wordt al twee jaar gevangen gehouden, maar kreeg volgens Amnesty International geen eerlijk proces na verdacht te zijn van spionagepraktijken en heeft geen toegang tot noodzakelijke medische zorgen. Verschillende universiteiten, met VUB op kop, verzetten zich fel tegen de veroordeling.

Nu komt er dus ook de gezamenlijke afspraak om geen nieuwe structurele verbanden aan te gaan met Iraanse instellingen en geen delegaties meer te ontvangen. Maar deze boycot blijft beperkt: oude structurele samenwerkingen blijven ongeschonden én nieuwe individuele samenwerkingen in specifieke projecten zijn wel nog toegestaan. Ook als het gaat om een individueel project dat is gefinancierd met Iraans overheidsgeld.

'Lopende projecten stopzetten gaat soms moeilijk met een algemene maatregel, omdat de handtekeningen daar al gezet zijn. Er moet dus geval per geval bekeken worden of een opzegging mogelijk is', stelt Leuvense rector Luc Sels. 'We willen vooral een signaal geven aan de Iraanse overheid.'

'De traditionele beleidslijn van de vijf universiteiten is om zoveel mogelijk weg te blijven van academische boycot', verdedigt rector Luc Sels. 'Academische samenwerking is immers vaak de laatste “levenslijn” voor het vrije denken en een kritische stem in regimes die het niet nauw nemen met de mensenrechten.' De rector wil dus vermijden dat Iraanse collega's in isolement raken als ook individuele samenwerking met Iraanse onderzoekers en studenten een halt toe wordt geroepen.

LAW-TRAIN

Het geval lijkt veel op de problematiek rond LAW-TRAIN. Dat Europees onderzoeksproject rond het verbeteren van ondervragingstechnieken kwam in opspraak vanwege zijn controversiële onderzoekspartners. Deel van het consortium is immers de Israëlische politie, die al meermaals veroordeeld zijn voor het schenden van de mensenrechten.

Als oplossing wordt er nu gewerkt aan een mensenrechtencharter. Kunnen individuele projecten daar dan nog onder vallen? 'Het charter is nog in voorbereiding binnen de opgerichte VLIR werkgroep', reageert Sels. 'Ook ten aanzien van Israël heeft geen enkele Vlaamse universiteit overigens een academische boycot.'