Verhoogd inschrijvingsgeld voor internationals in Frankrijk botst op kritiek

De maatregel ging in september van dit jaar in, maar vorig jaar ontstond bij de aankondiging ervan veel protest. Aan de KU Leuven is de verhoging intussen een voldongen feit, in Frankrijk staat ze nog op de helling.

Een moeizame start

Op 1 januari ging het zogenaamde gedifferentieerd systeem van kracht, waarbij niet-EER studenten (van buiten de Europese economische ruimte) een ander (verhoogd) tarief moeten betalen. Voor bachelors betaalt men voortaan €2770 in plaats van €170. Voor masters en doctoraatsstudies gaat het respectievelijk om een stijging van €243 en van €370 naar €3770.

Hoewel de inschrijvingsgelden in publieke hogeronderwijsinstellingen in Frankrijk bij wet worden vastgelegd, pasten slechts zeven van de 73 openbare universiteiten ze tot op heden toe. Zo biedt een wet van 2013 de mogelijkheid om 10% van de studenten vrij te stellen van studiegeld.

Ook de studentenprotesten tegen de onderwijshervormingen verliepen veeleer solidair met de internationals, stelt Hans Cools, docent Geschiedenis van Frankrijk aan de KU Leuven. 'In Frankrijk zijn er veel meer buitenlandste studenten, ook vaak uit de oud-kolonies, dan in Vlaanderen. Ze worden ook als minder 'vreemd' ervaren door hun medestudenten. Alle colleges gaan bijvoorbeeld niet in het Engels maar in het Frans door, waardoor men samen zit.'

L’academie se révolte

In juli diende een collectief van studentenverenigingen een prejudiciële vraag in bij het Franse Grondwettelijk Hof over het besluit van 19 april, dat de verhoging oplegt. Ze stelden, met succes, de grondwettelijkheid van de maatregel in vraag. Zo bevestigde het Grondwettelijk Hof vorige maand dat het het principe van 'gratis onderwijs' ook voor het hoger onderwijs geldt, zodanig dat het slechts toegelaten is om een 'gematigd inschrijvingsgeld' te vragen van de student.

Op basis van deze uitspraak keerde de Université de Lille twee weken geleden terug naar het oude systeem van inschrijvingsgelden, waarna men besliste de €2770 terug te zullen storten aan de studenten die erom vragen. Ongeveer 600 studenten kwamen daarvoor in aanmerking. Nu zijn er dus nog maar zes universiteiten die het verhoogde geld daadwerkelijk heffen.

'Precies omdat de universiteiten binnen de speelruimte die de wet hun biedt blijven. Een universiteit sluiten is ook een heel verregaande maatregel die olie op het vuur zou gooien', vertelt Cools, die ook meent dat de regering gehandeld heeft zoals gewoonlijk: 'Weliswaar pretendeert ze te luisteren sinds het verzet van de gilets jaunes volkomen uit de hand liep. Maar deze maatregelen zijn zonder voorafgaandelijk overleg genomen - een Frans patroon.'

Al enkele maanden komen studenten op straat, zo ook nog vorige week donderdag. #laPrecariteTue of het onzekere bestaan van studenten gaat viraal op Twitter. Begin vorige maand stak de jonge Anas zichzelf in brand. Het protest kreeg daarmee geen bijzonder verloop. 'Daarvoor is het incident te beperkt gebleven.' Maar ook te particulier: een student die protesteerde tegen het verlies van zijn beurs nu hij het vierde jaar voor de derde keer moest overdoen, claimde dat zijn bestaanszekerheid daardoor in gevaar kwam', stelt Cools.

Droits d’inscription modiques: Qu'est-ce que c'est?

De hele afloop van de discussie zou moeten plaatsvinden binnen de Raad van State. Die beslist begin volgend jaar over het lot van het gedifferentieerde systeem. Daar zal de regering haar case moeten maken dat het systeem van verhoogd inschrijvingsgeld met een uitrol van beurzen en uitzonderingen voor iedere student van buiten de EU 'gematigd' is.