Verhoogd inschrijvingsgeld: internationals krijgen waar voor hun centen

In januari 2019 stuurde de KU Leuven een omzendbrief naar de faculteiten om zich te beraden over een uniform inschrijvingsgeld voor studenten van buiten de Europese Economische ruimte (EER). Van dat uniforme bedrag zou dan een deeltje naar de centrale diensten gaan.

De faculteiten - vooral zij die de duurdere tarieven in geen enkele van hun opleidingen hadden ingevoerd - tekenden protest aan en de centralisering werd grotendeels afgevoerd. De faculteiten investeren het geld dus nog steeds zelf, dicht bij de internationale student, zo zeggen de meeste decanen.

'Opleiding die gelden genereert, moet er de baten van plukken'

Bij Sociale Wetenschappen werden de extra middelen gebruikt om personeel aan te werven voor de programma's die het verhoogde tarief vragen. 'De middelen worden ingezet op opleidingsniveau, net om ze dicht bij de studenten te laten renderen', aldus decaan Steven Eggermont.

Voor de Master International Politics werd zo een 60% doctor-assistent aangeworven voor de begeleiding van masterproefonderzoek en de organisatie van gemeenschapsvormende activiteiten. Ook voor de nieuwe Master Digital Media & Society werd preventief een 100%-medewerker aangetrokken. Die moet de opleiding uitwerken; de administratie, marketing en communicatie tegenover internationale studenten, maar ook hun integratie in de opleiding, Leuven en Vlaanderen (onder andere in het 'studylab').

'Pas twee jaar geleden hebben wij verhoogde studiegelden ingevoerd', zegt decaan Bio-ingenieurswetenschappen Jos Van Orshoven. 'De opbrengsten zijn nog niet doorgestort omdat daar een zekere vertraging op zit, zoals met veel financieringsmechanismen. Maar er zijn wel degelijk plannen voor wanneer we het geld ontvangen.'

Het principe dat de faculteit daarbij hanteert is dat de opleiding die de gelden genereert, ook de opleiding moet zijn die er de baten van plukt. Van Orshoven: 'Er is wel een correctie; een solidariteitsmechanisme tussen de betrokken opleidingen. Het ene jaar heeft de ene opleiding meer niet-EER-inschrijvingen dan de andere, het andere jaar vice versa. Ook tussen de jaren is er variatie. Volgend jaar verwachten we bijvoorbeeld dat er een pak minder internationale studenten zullen zijn en op die manier kan je dat een beetje bufferen.'

Vicedecaan internationalisering bij Geneeskunde Chris Verslype springt hem bij. 'Als de opleiding geld opbrengt, dan wordt dat voor die opleiding bestemd. Wij gaan dat niet in een grote pot gooien.' De master Biomedical sciences is de enige verhoogde opleiding (naast manama’s, red.). Het geld is dus vooral bestemd voor personeelsinzet.

'Dit jaar zagen we een stijging naar veertien inschrijvingen, stel dat we door de crisis volgend jaar ineens minder studenten hebben, dan kunnen we geen personeel ontslaan. Alles gaat goed zolang je in stijgende lijn zit. Maar het moment dat je een dip hebt - en we gaan nu ook zien wat er gebeurt -, moeten we wel voorbereid zijn.' Ook bij Geneeskunde legt men dus een buffer aan.

Bijsturen

De masters Bio-informatics en Cellular and Genetic Engineering zijn volgens Van Orshoven masteropleidingen waarvoor veel interesse bestaat van niet-EER-studenten, maar ze hebben een variabel vooropleidingsniveau. 'We weten uit ervaring dat we studenten met die variabele vooropleiding van heel dichtbij moeten begeleiden in het eerste semester, dat wij deels als 'bijstuursemester' zien.' De faculteit overweegt met het geld iemand extra aan te werven, met de begeleiding van die bijsturing in dat eerste semester als voornaamste rol.

Een gelijkaardige besteding zien we bij Letteren. Er werd een deeltijdse onderwijsondersteuner aangenomen om enerzijds de nieuwe Master of History te coördineren en anderzijds om de studenten met verschillende vooropleiding beter te begeleiden.

'Dat geldt zeker voor interdisciplinaire internationale opleidingen als de Master European Studies - die wij samen met de faculteit Sociale Wetenschappen inrichten', zegt decaan Jo Tollebeek.

Internationaal karakter

Facultair heeft Letteren vooral geïnvesteerd in de uitbouw van haar International Office, dat nu twee stafmedewerkers en drie operationele medewerkers telt. 'Zij werken niet alleen voor de studenten van de internationale opleidingen, maar ook voor de Erasmusstudenten die aan onze faculteit verblijven, en voor onze eigen studenten die als Erasmusstudent naar het buitenland vertrekken', zegt Tollebeek.

Rechtsgeleerdheid heeft het laatste anderhalf jaar ook vooral de dienst internationalisering versterkt met twee extra personen voor de begeleiding. 'Dat is op facultair niveau een grote investering', zegt vicedecaan Internationalisering Michele Panzavolta, 'nodig om de kwaliteit van de diensten te verbeteren, vooral voor de niet-Europese internationals die meer en intensievere begeleiding nodig hebben.'

Voor het programma Agro and Ecosystem Engineering (ACE) gaan studenten gedurende een of twee weken op terreincursus in de tropen (Kenia/Ethiopië) of in de gematigde streken (Frankrijk). De intentie om een deel van de middelen uit de verhoogde inschrijvingsgelden hiervoor te gebruiken, vindt Van Orshoven te verantwoorden omdat 'terreincursussen bijdragen aan het internationale karakter en relevantie van die opleiding, weliswaar niet uitsluitend ten bate van de internationals, maar van alle studenten.'

Aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte (HIW) gebruikt men het geld voor onthaal en begeleiding, zoals de Startersweek en taalvakken (academisch Engels). 'We gebruiken het geld ook voor een deel van de financiering van een nieuwe voltijdse positie ter ondersteuning en begeleiding van internationale studenten in het Studylab', zegt decaan Gerd Van Riel. Ook een deel van de nieuwe vakken in het vernieuwde internationale bachelorprogramma wordt op die manier gefinancierd, geeft hij aan.

Rem op de groei

Bij Architectuur was de verhoging vooral uit noodzaak, door een plotse verhoging in het aantal inschrijvingen. 'Die moesten we een klein beetje af kunnen remmen', aldus decaan Dag Boutsen. De stijging heeft volgens hem te maken met drie zaken. Ten eerste is de faculteit pas sinds een aantal jaren echt lid van de KU Leuven, 'waardoor we nu waarschijnlijk genieten van die internationale uitstraling'.

Ten tweede is het volgens Boutsen nog altijd veel goedkoper dan in vele buitenlandse hooggewaardeerde universiteiten, en ten derde 'zijn wij gerankt bij de beste twintig ontwerpfaculteiten van Europa'.

'Elk contingent van vijftien studenten betekent bij ons een extra studio', zegt Boutsen. Het is volgens hem zaak om de groei in relatie tot het aanbod te laten staan, zowel qua infrastructuur als qua begeleiding.

'Onze infrastructuur laat die toevloed dus niet meer toe. Die internationale studenten hebben bovendien problemen met het feit dat de ondersteuning op het vlak van bijvoorbeeld werkplaatsen, 'fablabs' et cetera niet helemaal voldoen aan de verwachtingen die horen bij een gerenommeerde, grote universiteit als de KU Leuven.'

Beurzen en waivers

'Tegelijkertijd zou het verhoogde inschrijvingsgeld ons ook kunnen toelaten om meer beurzen te erkennen aan studenten die over onvoldoende financiële middelen beschikken', zegt Panzavolta.

Ook aan het HIW heeft men een uitgebreid beleid van waivers (vrijstelling van verhoogde studiegelden, red.) voor studenten uit het globale Zuiden. Het beurzenprogramma wordt dan weer 'gefinancierd door giften op een speciaal daarvoor opgericht fonds ter ondersteuning van studenten die het financieel niet breed hebben, ook uit de 'rijkere landen'', aldus Van Riel.

Voor alle studenten

Bij de faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen heeft men een andere visie. Zij investeren in hun faculteitsbrede diensten die alle opleidingen ondersteunen, en niet zozeer in begeleiding die een individuele opleiding flankeert.

Het gaat om Corporate, dat instaat voor onder meer stages en career services, met uiteraard specifieke noden voor internationale studenten; Onderwijs & Studenten; MarCom, ter ondersteuning van onder meer de communicatie met betrekking tot de internationale programma’s en internationale studenten, en tot slot de eigen FEB International Office.

'Daarnaast zijn er inderdaad ook bijkomende ZAP-aanwervingen', zegt decaan Wilfried Lemahieu. 'Al die personen leveren echter diensten voor zowel Belgische als internationale studenten, dus de specifieke investeringen voor (louter) internationale studenten vallen echt niet te isoleren.'

Het FEB-standpunt is volgens de decaan dan ook 'steeds geweest dat de verhoogde studiegelden de kwaliteit van onze opleidingen en de diensten aan onze studenten ten goede moeten komen, maar dat idealiter de opleiding als geheel hiervan profiteert - en dus ook de Belgische studenten.'

De faculteit Ingenieurswetenschappen wenste expliciet niet op ons verzoek in te willen gaan. De faculteiten Wetenschappen en Industriële wetenschappen hebben we niet kunnen bereiken.