Politieke typhoon in Indonesië

Na een politieke tour de force van het parlement leek het voorheen tolerante Indonesië zich op een gevaarlijk pad te begeven: dat van de sharia. Vrijzinnige, christelijke én islamitische burgers trokken de afgelopen weken de straat op om van hun president verantwoording te eisen.

Twintig jaar geleden werd Indonesië in een ijzeren greep gehouden door Soeharto, een military strongman à la Mobutu: corrupt, cliëntelistisch en zeer verknocht aan zijn leger. De ex-kolonie wilde in 1998 ook van zijn interne kolonisator af, waardoor Soeharto na veel protest werd afgezet. Sindsdien heeft Indonesië zich als lid van de OPEC kunnen opwerken tot economisch wonderkind van Zuid-Azië. Daarnaast is Indonesië gekend omwille van zijn milde interpretatie van de islam. Maar daar lijkt nu verandering in te komen.

Joko Widodo, de presidentiële foetus

Toen Joko Widodo in april van dit jaar voor de tweede keer de presidentsverkiezingen overtuigend won, was het feest in de straten van Jakarta. Het land had gekozen voor vooruitgang en jeugdigheid – 58 jaar is naar presidentiële normen een foetus in Indonesië – en leek met Joko Widodo inderdaad de juiste weg te zijn ingeslagen. Afgelopen maand werd het voor zijn electoraat echter snel duidelijk dat president Joko zijn mooie woorden niet zou nakomen (Joko is zijn achternaam, zoals gebruikelijk in Oost-Aziatisch landen wordt die eerst geplaatst, red.).

Joko maakt zich klaar voor zijn tweede termijn, wat ook betekent dat het parlement stilaan plaats moet ruimen voor het volgende. Om van de laatste weken toch nog handig gebruik te maken, heeft het parlement er in allerijl nog enkele controversiële wetten doorgejaagd. Uit vrees dat de geschiedenis zich zou herhalen, lieten de jongeren het hier niet zomaar bij. Een opstand was op til.

Hongkong 2.0.

Net zoals in Hongkong protesteren de jongeren tegen (in hun ogen) te verregaande wetten, die de vrijheid in hun land zouden beknotten. Zo gaat het over een wet die seks buiten het huwelijk zou verbieden. Daarmee wordt ook de hele LGBT-gemeenschap plots gestrikt in een niet eens zo grijze zone van wettelijke strafbaarheid.

Een andere wet gaf dan weer aan blasfemie, landverraad en het beledigen van de president zwaarder te straffen. De wet waar de jongeren zich echter het meest tegen verzetten, zou de Corruption Eradication Commission zijn autoriteit afnemen. En dat terwijl de strijd tegen corruptie net een van Joko’s selling points was.

Ook het klimaat blijkt in de protesten een rol te spelen. In de afgelopen weken werd het eiland Borneo, na Brazilië huis van het grootste regenwoud ter wereld, geteisterd door bosbranden die meer dan driehonderdduizend hectare tot as hebben herleid. Volgens de jonge manifestanten heeft president Joko de lokale bevolking ertoe aangezet de branden aan te steken.

Willekeurige arrestaties

Zowel in de hoofdstad Jakarta, als op de eilanden Sulawesi en Papoea is het tot schermutselingen met de lokale ordediensten gekomen. Studenten gooiden met stenen en molotovcocktails, waarop met traangas en waterkanonnen werd gereageerd. Volgens The New York Times zouden in Jakarta alleen al honderden gewonden gevallen zijn en nog eens honderden betogers gearresteerd.

Conclusie: goed begonnen is half gewonnen? Niet voor president Joko. Al heeft hij voor onbepaalde tijd de wetten opgeschort, toch blijft de woede bij de bevolking groot. Zal hij zijn land weer op de rails krijgen of verliezen we met Indonesië weldra een voorbeeld van stabiliteit in de regio? The future will tell.