Plannen voor de facto verhoogd inschrijvingsgeld voor internationals

Tot 2014 betaalden studenten van alle nationaliteiten hetzelfde bedrag. In dat academiejaar vond in veel faculteiten een verhoging plaats van het inschrijvingsgeld voor studenten die niet tot de Europese Economische Ruimte (EER) behoren: programma’s kregen de keuze om het op te voeren naar 1750, 3500 of 6000 euro. Zo betalen niet-EER-studenten voor een bachelor of master in de Wijsbegeerte nu 3500 euro inschrijvingsgeld, voor een master in de Economie 1750 euro en voor een master in de Bioinformatica 6000 euro.

Geen goede marketingstrategie, vindt de KU Leuven. De communicatie naar aspirant-studenten is onduidelijk en de perceptie van gelijkwaardigheid tussen opleidingen wordt geschaad: studenten zouden prijsverschillen kunnen linken aan kwaliteitsverschillen. Daarom wil de universiteit streven naar een uniform bedrag. Helaas betekent dat voor veel opleidingen een aanzienlijke verhoging van het inschrijvingsgeld voor niet EER-studenten.

De KU Leuven bracht een taskforce samen die de best mogelijke scenario’s moest bedenken voor de uitwerking van de uniformisering van de tuition fees. Studentenvertegenwoordigers, professoren en leden van de dienst Marketing en de dienst Internationalisering zetelen in die taskforce. Opvallende afwezigen: de internationale studenten zelf.

Mogelijke scenario’s

Kort samengevat zijn de scenario’s die voorliggen de volgende: (1) dezelfde prijs voor iedereen; (2) een prijs per groep (Humane, Biomedische Wetenschappen en Wetenschappen & Technologie); (3) een uniforme prijs per faculteit. De Algemene Vergadering kan zich vinden in de drie scenario’s, zolang het maar niet op een verhoging neerkomt. De Raad voor Internationaal Beleid, bij monde van Peter Lievens, vicerector Internationaal Beleid, stuurt aan op een universiteitsbreed inschrijvingsgeld, waardoor scenario’s twee en drie onwaarschijnlijk lijken. Nochtans is de mogelijkheid van één bedrag per faculteit of groep nog niet van de baan, volgens het verslag van de Algemene Vergadering over de taskforce die opereert in naam van KU Leuven. Vreemd.

Thor Deyaert, mandataris Internationaal bij Stura, benadrukt de moeilijkheid van compromissen tussen programma’s die momenteel het laagst mogelijke inschrijvingsgeld vragen en programma’s die 6000 euro vragen. In het verslag van de Algemene Vergadering dat de scenario’s van de taskforce communiceert, doet het bedrag van 4000 euro de ronde voor een overkoepelende uniformisering. Lievens vindt het echter te vroeg om uitspraken te doen over exacte bedragen.

Hogere fees, meer studenten?

De KU Leuven kondigt in haar beleidsplan aan dat ze sterker wil inzetten op internationale rekrutering. Dit veronderstelt volgens de KU Leuven wat ze zelf aanduidt als 'professionalisering van de internationale onderwijsmarketing'. Lees: de uniforme en de facto verhoogde inschrijvingsgelden. Dat lijkt contra-intuïtief: hoe zorgt meer geld vragen voor meer studenten?

Een beurs- en waiversysteem zou ervoor moeten zorgen dat studenten die dat hogere inschrijvingsgeld moeilijk kunnen betalen niet uit de boot vallen. Alleen staat de ontwikkeling van beurstoekenning op basis van de socio-economische achtergrond van een student absoluut nog niet op punt. Voor bepaalde landen is het namelijk praktisch onmogelijk om aan betrouwbare data te komen over de individuele financiële achtergrond van een student. Dat is volgens Deyaert en Lievens ook een van de grootste uitdagingen voor de taskforce.

Dat de universiteit zeer nadrukkelijk streeft naar uniformisering, in het volle besef dat het moeilijk wordt een beurssysteem te ontwikkelen dat bijspringt in de individuele situatie van elke student die het financieel lastig heeft, werpt vragen op.

Voorlopig werkt men binnen bepaalde faculteiten voor bepaalde opleidingen immers nog gewoon met de groepen van de DAC-lijst (categorisering van ontwikkelingslanden door het OESO) om beurzen uit te schrijven. Niet bepaald een individuele benadering. Garanderen dat niemand door de mazen van het net glipt, kan dan ook niet anders dan met enige scepsis worden onthaald. Al garandeert Lievens ons dat 'er geen verhoging komt zonder een beurssysteem dat daarbij past'.

Internationals tasten in het duister

Volgens zowel het verslag van de Assembly for International Students als een enquête van de Studentenraad over de tuition fees hebben studenten geen idee van wat er met het inschrijvingsgeld gebeurt.

Van de 165 respondenten van de Stura-enquête denken er 146 dat de verhoging van inschrijvingsgelden niet verzoenbaar is met een hogere of gelijke diversiteitsgraad. 140 studenten zijn van mening dat verhoogde tuition fees niet voor betere studenten zullen zorgen, en 148 studenten denken dat er niet evenveel en zelfs minder studenten zich zullen inschrijven.

Dat is ook de mening die Leuven Students against Tuition Fees (LSATF) delen. Maria van LSATF zegt dat de betrokken studenten van LSATF die verhoging niet meer zullen voelen. Ze handelen enkel uit bezorgdheid voor wat toekomstige studenten te wachten staat.

Bureaucratische slakkengang

Er heerst heel wat frustratie bij de internationals over hun representatie, wat eens te meer blijkt uit de aanloop naar deze enquête. Zij vroegen die meermaals aan in het begin van het academiejaar 2018-2019, maar de resultaten lieten op zich wachten tot 28 juni 2019. 'Stura luistert naar ons, maar reageert niet. En als ze al reageren, dan doen ze dat met een slakkengang. Wij hebben geen tijd om te wachten op de bureaucratische molen', aldus Roberto van LSATF. Daarom organiseren zij in de tussentijd acties als open vergaderingen en karaokeavonden om de problematiek onder de aandacht te brengen en de beleidsplannen te keren.

Stura-voorzitter Lotte Delemarre geeft toe dat er een fout is gemaakt bij de enquête, maar voegt eraan toe dat de vertraging een jammerlijke samenloop van omstandigheden was: 'Er was te weinig respons bij de oorspronkelijk vooropgestelde periode die de enquête zou lopen. Daarom maakten we de keuze om die wat langer te laten doorlopen.'

De internationale studenten hebben momenteel meer succes. Hun online petitie tegen de verhoogde tuition fees behaalde al meer dan 630 handtekeningen. Ze verwijten Stura te weinig publiciteit te hebben gemaakt voor hun enquête. Hoe dan ook slagen de studentenvertegenwoordigers er ondanks goedbedoelde pogingen niet genoeg in om de internationals op een effectieve en representatieve manier te betrekken bij het overleg. De Assembly for International Students, waarover eerder sprake was, komt bijvoorbeeld slechts een tot twee keer samen per semester.

Momenteel heeft LSATF het gevoel dat de KU Leuven beslissingen neemt boven haar hoofd. De meningen die Stura namens hen verkondigt vinden hun weg niet snel genoeg naar de top. Misschien werkt directe internationale representatie effectiever dan de indirecte weg via Stura en de studentenkringen.

Onzekere toekomst

In elk geval is de eindbeslissing over de tuition fees nog niet voor morgen. De taskforce wil de nodige simulaties doorlopen voor ze met een definitief voorstel komt. Dat voorstel moet dan nog langs talrijke raden en de KU Leuven wil duidelijke argumenten naar voren kunnen schuiven om het plan te verantwoorden. Volgens Peter Lievens dringt de tijd niet en gaat een kwaliteitsvol plan boven strikte deadlines.

Is een al dan niet effectieve marketingstrategie een voldoende rechtvaardiging voor een verhoging van onderwijskosten? Het is een moeilijk vraagstuk met lastige knopen en talrijke onderbelichte nuances. Maar de UCLL, lid van de Associatie KU Leuven, heeft haar antwoord op dat vraagstuk klaar en duidelijk geformuleerd: inschrijvingsgeld voor binnen-en buitenlandse studenten is er gelijk, want 'each moving mind is an equal'.