artikel> “Als je op een Nobel uit bent, is in Leuven blijven geen goed idee”
Nobelprijswinnaars afwezig aan de KU Leuven
De Université Libre de Bruxelles haalde al vijf Nobelprijzen, de KU Leuven doet het minder goed. “Wij focussen ons op algemeen toponderzoek en niet op één toponderzoeker," klinkt het.
De kans is groot dat de KU Leuven al een aantal keer naast de Nobelprijs heeft gegrepen, maar de nominaties moeten 50 jaar geheim gehouden worden. “De KU Leuven zit bij de beste universiteiten van de wereld, maar om een Nobelprijs te winnen, moet je ook een beetje lobbyen,” vertelt Martin Hinoul, die een boek schreef over 110 jaar Nobelprijzen. “Daar wordt momenteel te weinig op ingezet.”
Dat nuanceert vicerector Onderzoeksbeleid aan de KU Leuven Liliane Schoofs: “Onderzoekers van de KU Leuven worden door het Nobelcomité uitgenodigd om Nobelkandidaten te nomineren, maar ook dat moet geheim blijven. Als lid van een selectiecomité kan je natuurlijk niet jezelf nomineren.”
On-Vlaams
Hinoul vindt dat ook andere Vlaamse universiteiten te weinig inzetten op de Nobelprijs: “In Gent is Marc Van Montague een van de beste onderzoekers in het genetische veld. Moest hij in een ander land gewoond hebben, had hij de Nobel.”
“Als je echt op de Nobel uit bent, is het geen goed idee om in Leuven te blijven. Je moet de wereld rondreizen en je laten zien in de kring van mensen die over de prijs beslissen,” vertelt wetenschapshistoricus Geert Vanpaemel.
"Vlaanderen zou meer op prestige moeten inzetten"
Martin Hinoul, auteur 110 jaar Nobelprijzen
“Het is bovendien een beperkte visie te denken dat je in Leuven alleen een topwetenschapper wordt. Kennis komt niet vanzelf naar Leuven. Als onderzoeker moet je naar de plaatsen waar de kennis gemaakt wordt.”
Rankings
Bij bepaalde universiteitsrankings weegt het aantal Nobelprijzen zwaarder door, zoals bij de Shanghai Ranking. “Met één Nobelprijs kunnen we daar al van de 75e plaats naar de top 40,” vertelt Hinoul. “Dat is een enorme boost voor de visibiliteit van de universiteit.”
Al zijn Nobelprijzen niet allesbepalend in de ranking, licht Schoofs toe: “Het is veel belangrijker in te zetten op toponderzoek in het algemeen, en niet op één enkele toponderzoeker. Het effect daarvan zien we nu in de cijfers van de Times Higher Education Ranking: de KU Leuven is twintig plaatsen gestegen, want ons onderzoek wordt veel meer geciteerd.”
"KU Leuvenonderzoekers zijn lid van enkele selectiecomités"
Liliane Schoofs, vicerector Onderzoeksbeleid KU Leuven
Bovendien zijn Nobelprijzen niet de betrouwbaarste indicator voor de kwaliteit van het meest recente onderzoek aan een universiteit. Vanpaemel argumenteert: “Een Nobel wordt soms tien jaar na de wetenschappelijke ontdekking toegekend. Er zit een zekere inertie op.”
Dat beaamt Schoofs: “De Shanghai Ranking gebruikt facts uit het verre verleden. In de Times Higher Education telt de prijs op zich niet mee, want deze vergelijkt jaarlijks de kwaliteit van het globale onderzoek en onderwijs aan universiteiten wereldwijd.”
Toch hoef je niet per se zelf een Nobelprijs te halen om de goede vruchten ervan te plukken: “Je kan hem ook kopen, door een winnaar naar de campus te halen. Daar wordt te weinig over nagedacht. Vlaanderen zou zich moeten bezinnen en meer op prestige moeten inzetten,” tipt Hinoul.
Van het nut van een Nobelprijswinnaar naar Leuven halen is Vanpaemel niet overtuigd: “Je krijgt de prijs pas als je het werk al gedaan hebt. Het is zoals een topvoetballer die na zijn carrière bij Real Madrid bij een of andere Amerikaanse ploeg gaat spelen. Je zal er misschien wel het prestige mee opkrikken, maar niet per se de kwaliteit.”
