artikel> UNA Europa moet tegenwicht bieden aan Brexitbesognes
KU Leuven neemt voortrekkersrol in uitbouw Europese topuniversiteit
Begin februari ondertekende de KU Leuven een nieuw partnerschap van zes Europese topuniversiteiten. De positie van het Europese hoger onderwijs staat met de Brexit immers onder druk.
Wie de resultaten van de Times Higher Education-ranking erbij haalt, zal meteen begrijpen waarom. De twee Britse paradepaardjes, Oxford en Cambridge, staan daar trots op de eerste plek te pronken. Wie echter een universiteit op het vaste land zoekt moet al naar de 32ste plaats afdalen; daar staat de Ludwig Maximilians-Universiteit uit München ietwat onwennig tussen Amerikaanse en Chinese instellingen te bengelen. Jarenlang kon Europa nochtans rekenen op een zestal universiteiten in de top 30; zes Britse dan wel te verstaan, en die verlaten met de Brexit nu het schip.
Die Britse instellingen waren voor de Unie essentieel om een dam te bouwen tegen het academisch overwicht van de Amerikaanse universiteiten. Een Brexit zou de Europese kenniseconomie daarom niet alleen verzwakken, maar evenzeer het Europese academisch landschap in de marge duwen. Dat is ook Emmanuel Macron, de Franse president, niet ontgaan: hij pleitte in september 2017 voor de uitbouw van twintig Europese topuniversiteiten, die de Unie weer in de cockpit van het academisch onderzoek moesten brengen.
UNA Europa
De KU Leuven gaf antwoord aan die oproep, en werkte met vijf andere Europese topuniversiteiten een nieuw partnerschap uit. UNA Europa, zoals het nieuwe project zal heten, belooft een verregaande samenwerking en hoopt ook tastbare voordelen op te leveren voor de student. Centraal daarin is onderlinge mobiliteit, waarbij er gestreefd wordt naar een uitwisselingsgraad van 50% van de studenten - momenteel is dat nog 20%. ‘Op niet al te lange termijn zou iederéén zelfs internationale ervaring moeten kunnen opbouwen’, laat rector Luc Sels via de nieuwsdienst van de KU Leuven weten.
De zes universiteiten halen nu alles uit de kast om dat cijfer te bereiken. Centraal daarin is het wegwerken van administratieve barrières; zo wordt er gewerkt aan Europese curricula, met gezamenlijke onderwijs- en doctoraatsprogramma’s. ‘De huidige vormen van mobiliteit en samenwerking zijn weinig gestroomlijnd, waardoor er veel dubbel werk gegenereerd wordt, ook op vlak van financiering. Daardoor zitten we met een relatief duur en onderbenut systeem. UNA Europa moet dat veel helderder aanpakken’, meent Sels.
Toekomst
Momenteel bevat het nieuwe netwerk de universiteiten van Parijs, Berlijn, Madrid, Krakau en Bologna, maar de ambities reiken verder dan dat. UNA Europa hoopt bij wijze van hoger onderwijs een pan-Europese identiteit te bevorderen; een expliciete eurofiele boodschap dus. Toch zijn Britse partners volgens de rector in de toekomst niet onwelkom: ‘Ik zou er geen probleem mee hebben als er bijvoorbeeld een Britse universiteit zou meedoen, maar de Brexit was een verhaal van Europees wantrouwen, zowat het tegengestelde van UNA Europa.’
