Haikusymposium aan de letterenfacutlteit

Een haiku bestaat uit 17 lettergrepen. Het lijkt bijna onmogelijk om met zo weinig woorden iets te vertellen. “Een goede haiku heeft een dubbele bodem. Onder de woorden moet een tweede betekenis doorklinken, en daaruit haalt de haiku zijn kracht,” vertelt Etsuko Kurokawa, directeur van de International Haiku Association.

Een haiku schrijven lijkt dus makkelijker dan het is. “Het vergt veel oefening. Het hangt er ook van af hoeveel regels je bij het schrijven volgt. Japanse haikudichters hanteren meer regels. Het resultaat is vaak beter,” oordeelt Willy Vande Walle, professor Japanologie.

Snapshot

“Behalve het vooropgestelde aantal lettergrepen, is het ook belangrijk het seizoen waarin je de haiku schrijft te betrekken. Een derde belangrijke regel is dat een haiku als een schilderij is van een natuurtafereel, een snapshot in woorden van een waargenomen werkelijkheid,” licht Kurokawa toe.

Ondanks de vele regels wordt de haiku steeds populairder, ook in het Westen: “In Japan is de haiku al eeuwen een populaire dichtvorm. Het was toegankelijker dan de oudere dichtvormen, en dat leidde tot een cultuur van spelen met taal,” verklaart Vande Walle.

“In het Westen is de haiku vooral populair geworden na de Tweede Wereldoorlog. Het leek eenvoudig, en bovendien vonden velen er een door zen geïnspireerde wijsheid uit spreken. Ten onrechte overigens,” vindt Vande Walle.

Een volleerd haikuschrijver kijkt met een andere blik naar de wereld. “Na vele jaren krijg je een haiku-ingesteldheid, met aandacht voor verrassende verbanden in de natuur of in het alledaagse,” vertelt Kurokawa.

Dat merkt ook Vande Walle op. “In de Letterentuin liggen er afgevallen herfstbladeren. Dat is een typisch thema in de haiku. Etsuko was er zeer enthousiast over. Haikuschrijvers merken kleine dingen op die de sleur van de dag doorbreken.”