Geen Confucius Instituut aan de KU Leuven

Een aantal wekengeleden vierden de Chinezen hun nieuwjaar. Precies op dat moment ontketendepoliticoloog en Chinakenner Jonathan Holslag een heuse polemiek naar aanleidingvan de samenwerking tussen de VUB en het Chinese Confucius Instituut,dat instaat voor de promotie van de Chinese taal en cultuur. Vrij onderzoek zoudoor een te nauwe samenwerking en de eventueel daaruit voortkomende Chinesecensuur onmogelijk gemaakt worden.

VicerectorInternationalisering Danny Pieters is niet enthousiast over een eventueel Confucius Instituutbij de KU Leuven: “Ik zou liever een zekere afstand houden tussen het ConfuciusInstituut en de universiteit.” Al is de vicerector voorzichtig: “Er is geenduidelijk meetinstrument om de problemen met het Confucius Instituut mee tebeoordelen.”

Momenteel heeft de KULeuven een aantal samenwerkingsverbanden met Chinese topuniversiteiten die opde website van de universiteit staan omschreven als “bevoorrechte akkoorden”.

“Dat is hier niet dejuiste term,” benadrukt Pieters. “Wij hebben een fonds vanuit eenaantal Chinese universiteiten en de DOC (Dienst Onderwijs Coördinatie, red.) dieonderzoek mogelijk maken. Die fondsen bestaan overigens ook voor andereregio’s,” aldus Pieters.

Pieters gelooft niet dat de invloed van China in die samenwerkingsverbanden te groot is: “We doen een volledige evaluatie en uit onze rangschikking maken wij een keuze. Als de Chinezen ons daarin willen beïnvloeden, lijkt het me zeer moeilijk door de structuren van de DOC en de onderzoeksraad te komen.”

Groep T

Eerder waren er in Leuven wel al banden met het Confucius Instituut op het vroegere Groep T, waar al jarenlang een intensieve Chinasamenwerking bestaat. Die samenwerking is echter met de start van de integratie en de oprichting van de Associatie KU Leuven stopgezet.

“De nieuwe Campus Groep T was niet geïnteresseerd om de samenwerking verder te zetten. De Groep T Academy, geleid door de vorige directie van Groep T, is van plan die samenwerking verder te zetten,” vertelt Wim Polet, hoofd van het International Office aan Campus Groep T. Groep T Academy staat echter los van de Associatie en valt dus niet onder de KU Leuven.

Campus Groep T organiseert voor de industriële ingenieurs sinds 2000 jaarlijks een rondreis in China. “Wij willen onze studenten kennis laten maken met regio's die snel ontwikkelen,” motiveert Polet. “Onze internationalisering is met China begonnen, maar intussen zetten we ook in op samenwerkingen met Zuidoost-Azie, Ethiopië en Indië,” aldus Polet.

Coördinator van het China Project Johan Mannaerts begeleidt al 16 jaar de reis. Hij ondervindt geen moeilijkheden bij de Chinese censuur: “Als je weet dat Taiwan gevoelig ligt, ga je daar niet over praten.”

Ingenieursstudent Wouter trok vorig jaar mee naar China: “Je ziet er wel een levensgroot portret van Mao hangen. Ik vind dat niet zo vreemd, maar ik ben niet zo veel bezig met politiek.”

De reis zet in op de ontdekking van de Chinese cultuur maar over het communisme en Taiwan wordt schijnbaar niet veel gesproken. Wel ondervond Wouter zelf de impact van de censuur in China: “The Great China Firewall verbiedt een aantal Westerse delen van het Internet zoals Google Maps en Snapchat. Je praat daarover wel met de Chinese studenten, maar ze lijken dat niet te missen omdat ze dat nooit hebben gekend.”

Censuur

De laatste jaren nam de censuur in China opnieuw toe door een strengere Chinese regering, en dat beaamt ook bibliothecaris Benedicte Vaerman, verantwoordelijk voor de China-afdeling in de Oost-Aziatische bibliotheek: “Wij krijgen schenkingen van China. De propaganda is de laatste jaren opnieuw toegenomen. Dit is duidelijk een moment van grote gestrengheid.”

“We doen niet aan zelfcensuur, dus we leggen de propaganda hier ook. Het is belangrijk ook het discours van die propaganda te onderzoeken,” vindt Vaerman.

Polet is minder argwanend: “Censuur heb ik zelf nog niet ervaren. Bij de Chinese taalles zit er niemand achterin te kijken naar wat wordt verteld over China. Je kan bijvoorbeeld zaken vertellen over Tibet, zonder dat iemand daar een opmerking over zal maken.”

Industriële spionage

Een ander heikel punt in de samenwerking met China is het zogenaamde gevaar van industriële spionage. Chinese studenten zouden hier les volgen en zo de ideeën van toponderzoekers stelen.

Polet minimaliseert dat gevaar: “Met wat wij hier aanbieden op bachelor- en masterniveau vormt dat geen probleem. Ze krijgen wat fysica en chemie, in de master doen ze maar beperkt onderzoek.”

Pieters is meer op zijn hoede voor spionage aan de KU Leuven: “Je moet je tegen spionage beschermen van wie het ook komt, maar dat kan even goed van Pakistanen of Amerikanen zijn.”

Opvallend is dat de studiereis van het Campus Groep T ook Chengdu aandoet. Er zijn al enige tijd plannen om daar een nieuwe Volvofabriek te openen, wat een hogere nood aan ingenieurs in de regio met zich zou meebrengen: “Dat is de politiek van Volvo,” benadrukt Polet. “Chengdu lag al op onze reis nog voordat er plannen bij Volvo waren en dat bezoek is dus toevallig. Wat de gevolgen voor Zweden of Gent zullen zijn, weet ik niet.”

Wouter ziet zich wel voor een periode in China werken, in dat opzet is de reis dus alvast geslaagd. Opvallend is wel dat het niet zozeer de censuur, maar wel de smog is die hem zou tegenhouden voor een langer verblijf op Chinese bodem: “Op het vliegtuig terug waren we allemaal aan het hoesten van drie weken smog. We snakten naar de Belgische lucht.”