Een bachelor in de klassieke literatuur, maar zonder Grieks of Latijn

Wie van nu af aan een academische major - onderdeel van een bachelordiploma - in de klassieke literatuur wil behalen zonder kennis van het Grieks of het Latijn, kan terecht bij Princeton University. De privé-universiteit, gesticht in 1746, is lid van de prestigieuze Ivy League en staat bekend om haar hoge universitaire niveau.

Josh Billings, hoofd van de bacheloropleiding en tevens professor in de klassieke literatuur, verzekert in Princeton Alumni Weekly dat die beslissing de opleiding niet beperkt, maar net breder maakt: 'Met studenten die geen voorkennis hebben in de klassieke talen zorgen we voor een meer levendige, intellectuele faculteit.'

Toegankelijkheid

Concreet is kennis van klassieke talen geen vereiste meer voor studenten die de bacheloropleiding willen voltooien. Waar men vroeger over een 'gemiddelde vaardigheid' in de twee talen moest beschikken, valt die voorwaarde nu weg. Ook de verplichte taalvakken zijn uit de opleiding geschrapt. 'Studenten worden weliswaar aangemoedigd om beide talen op te nemen als ze relevant zijn voor hun interesses binnen de faculteit', klinkt het.

Volgens Billings is de beslissing van Princeton University geen reactie op de recente golf aan acties om systematisch racisme uit de academische wereld te krijgen, zoals rector Christopher L. Eisgruber wel voor ogen had bij de creatie van de opleiding 'Race and identity'. 'Nieuwe perspectieven in het domein maken de opleidingen beter', argumenteert opleidingshoofd Billings.

Het belang van vertalingen

Jan Papy, hoogleraar Latijnse Taal- en Letterkunde aan de Leuvense Letterenfaculteit, beseft dat het idee voor de afschaffing van een verplichte kennis van klassieke talen gerijpt is binnen een specifiek Amerikaanse context. Die culturele en maatschappelijke achtergrond leidt tot verschillen tussen de Europese en Amerikaanse aanpak.

'Ik begrijp dat ze de klassieke literatuur laagdrempelig willen maken en dat mag gerust via vertalingen', aldus Papy. Hij wijst erop dat er in andere opleidingen vaak met vertalingen gewerkt wordt, ook binnen de literatuur. 'We moeten blij zijn dat pakweg Chinese of Koreaanse teksten ook via vertalingen beschikbaar zijn.'

Toch benadrukt Papy het belang van talenkennis: 'Je kan een cultuur pas echt binnentreden als je ook de taal van de literatuur begrijpt.' Wie wetenschappelijk onderzoek wil doen over de Grieks-Romeinse oudheid moet de cultuur diepgaand kennen. 'In zo'n geval is het ontbreken van talenkennis een groot mankement.'

Een tweede dood

Hoewel vertalingen een positieve impact kunnen hebben op de instroom in bepaalde opleidingen, betreurt professor Jan Papy de beslissing van Princeton University enigszins. 'Het begint bij Homerus', steekt hij van wal, 'die de fundamenten van de Europese literatuur heeft gelegd. De Ilias en de Odyssee vormen de basis van alle literaire thema's.'

De embryonale waarde van de Griekse en Latijnse literatuur is volgens Papy dus niet te onderschatten: 'Zeker binnen de literatuurwetenschap zou het zonde zijn om de klassieke teksten naar de achtergrond te verdringen', meent hij. 'Op deze manier brengen we de werken die de literatuur hebben geschapen een tweede dood toe, gewoon omdat we willen bijdragen aan een goedbedoeld discours', besluit Papy.