interview> Eberhard van der Laan, burgemeester van Amsterdam, over de terrorismebestrijding in zijn stad
"De kans op een aanslag is reëel"
Burgemeester van Amsterdam Eberhard van der Laan was vorige week in Leuven. Hij gaf er een lezing over de Amsterdamse misdaadbestrijding.
U bent hier om te praten overmisdaadbestrijding in Amsterdam. De Amsterdamsedrugsbendes, die een drugsoorlog hebben gevoerd, halen hun cocaïne in de havenvan Antwerpen, werkt de Amsterdamse politie veel samen met de Antwerpse?
Van der Laan: "Datgebeurt wel, maar ik weet daar weinig van. En ik weet niet of ik alles wat ikweet graag met uw lezers wil delen. Daar houd ik me op de vlakte."
Een andere vraag dan. Inzowel België als Nederland is er sprake van een terreurdreiging. In Brussel isde broeihaven voor dat terrorisme de wijk Molenbeek, hoe zit dat in Amsterdam?
Van der Laan: "Amsterdamheeft geen probleemwijk zoals Brussel dat heeft met Molenbeek; maar ik wil dedag niet prijzen voordat het avond is. Een aanslag kan elk moment gebeuren, ookin Amsterdam. Ook in Amsterdam schuilt het gevaar vooral in de zogenaamde lone wolves, die zijn opgegroeid inNederland en daar door allerlei redenen gefrustreerd raken. Als die frustratiegepaard gaat met een neiging tot geweld, kunnen die jongeren radicaliseren."
"Een van de dingen om die radicaliseringtegen te gaan, is de voortreffelijke samenwerking met de politie in de wijken,in de buurten. Daar prijs ik me heel gelukkig mee. Want het is natuurlijk een verhaalmet twee kanten: enerzijds moeten we gevaarlijke elementen bestrijden;anderzijds moeten we voorkomen dat mensen überhaupt betrokken raken bij een radicaleorganisatie of moeten we hen deradicaliseren."
"Ook in Amsterdam schuilt het gevaar vooral in de zogenaamde lone wolves"
Eberhard van der Laan
"Dat is wat ik zo mooi vind aan deAmsterdamse politie, die kan allebei. Ze zijn humaan én daadkrachtig. Zij lopengewoon in de wijken, kennen de bewoners en worden ook herkend. Het is nietuitgesloten dat mensen in Amsterdam die bang zijn dat hun neefje radicaliseertde politie bellen om te waarschuwen dát hij radicaliseert. De gemeenteAmsterdam helpt daar ook bij. Die zorgt voor de verbinding tussen allebetrokken partners, en dat kan omdat de gemeente diep in de buurten betrokkenis."
"In Amsterdam weet iedereen vrij snel: “metdie jongen gaat het nu verkeerd”. Met sleutelfiguren, die contact zoeken met bijvoorbeeldeen psycholoog, proberen we voordat zo iemand naar geweld grijpt hem weer ophet rechte pad te krijgen. We hebben ook mensen die dat meer op maatschappelijkniveau oppakken. Soms is bijvoorbeeld werkloosheid het eigenlijke probleem waarzo’n jongere mee zit, en is de oplossing dat hij werk krijgt. Teamwork, dat iswat belangrijk is."
Het Nederlandse systeem
Vorige week was Ard van derSteur in Leuven, die eveneens hamerde op het belang van de samenwerking tussengemeente en politie. Gelooft u dat het Nederlandse systeem vanterrorismebestrijding navolging verdient in de rest van Europa?
"Ikgeloof dat één van de poten in de strijd tegen terrorisme de verbinding ensamenwerking is tussen gemeente en politie. In Amsterdam gaan we daar vrij verin. Ten eerste denken wij dat de jongens die kunnen radicaliseren niet opvoorhand moet benaderen als geloofsfanaten. Vaak zijn het meer adolescenten diein een twijfelende fase zitten in hun leven. Ze zien nergens perspectief en dankomt de islam en de Islamitische Staat voorbij als een simpele oplossing."
"ISdoet het voorkomen alsof je je geluk bij hen kunt vinden. Maar wij geloven dat adolescentiede oorzaak is en de radicale islam meer de aanleiding. Als dat waar is, moet jedie jongens ook behandelen als adolescenten. Leer ze praten, leer zeonderhandelen. Geef ze het gevoel dat ze erbij horen."
"Wij geloven dat adolescentie de oorzaak is en de radicale islam de aanleiding"
Eberhard van der Laan
"Dat noemen wij de zachte kant van de aanpak, die we hebben gebaseerd op de filosofie van de 17e-eeuwse Nederlandse filosoof Spinoza. Je moet die jongens niet aanspreken op hun geloof, maar op de onzekerheid die veel adolescenten voelen."
Denkt u dat u met de ‘Amsterdamseaanpak’ beter de orde kunt handhaven dan in Brussel?
"Misschien.Maar vanavond kan een aanslag plaatsvinden. Daarom moet ik altijd heelvoorzichtig zijn als ik het heb over terreurdreigingen. Er gaat een keer eenaanslag komen. Ik denk dat er in alle Europese hoofdsteden wel een kan komen. Ikdenk dat we de discussie heel nuchter moeten voeren: de kans op een aanslag isreëel. Maar feit blijft dat de kans dat een Amsterdammer op zijn fiets een verkeersongelukkrijgt vele malen hoger is dan dat diezelfde fietser slachtoffer wordt van eenaanslag."