'De gesprekken lopen net als de actie steeds respectvol': één week Palestina-bezetting

Sinds 13 mei wordt De Valk 3 bezet door actievoerders die pleiten voor een boycot van de onderzoekssamenwerkingen tussen de KU Leuven en enkele omstreden Israëlische universiteiten. 

Na een week lijken de actievoerders nog even vastberaden. Enkele kleine 'overwinningen' en de naar eigen zeggen grote steun van voorbijgangers en proffen helpen hen daarbij. De universiteit blijft momenteel bij haar eerder standpunt. 

Vastberaden

'De sfeer zit hier na een week nog goed', vertelt Samier Khaled, woordvoerder van de actie. 'We krijgen veel steun van voorbij­gangers. Ze voeren gesprekken met ons, komen eten brengen of kijken hoe het met de bezetting gaat. Ook van de rechtenstudenten krijgen we vooral positieve reacties, op enkele herrieschoppers na.'

'Ik weet niet of mijn mening over het verloop van de bezetting heel belangrijk is', vat vicerector Internationaal Beleid Peter Lievens telefonisch aan. 'Voor zover ik hoor, verloopt de actie vrij rustig. Maar ik ben niet ter plaatse geweest, dus ik kan daar niet veel over zeggen.' 

Ook rector Luc Sels is niet langsgeweest, in tegenstelling tot zijn collega van de UGent. Daar bezocht rector Rik Van de Walle vorige week nog de lokale bezetting om in overleg te gaan met de pro-Palestijnse actievoerders. 

'De locatie in De Valk is niet ideaal voor een overleg', verklaart Lievens. 'We zijn zeker bereid om in gesprek te gaan met de bezetters en hebben een aantal van hen ook opnieuw uitgenodigd. Die gesprekken verlopen, net zoals de actie tot nu toe, steeds respectvol. Het belangrijkste is dat we naar elkaar blijven luisteren en elkaars standpunten proberen te begrijpen. Al denk ik ook dat dat voorlopig het enige effect van de gesprekken is geweest.' 

Geen hinder in gebouw

In Knack ondertekenden meer dan driehonderd KU Leuven-medewerkers en professoren een open brief die de bezetting steunt. 'De campusbezettingen zijn sterke voorbeelden van durf en vastberadenheid', luidt het, 'en dat is precies wat de Vlaamse rectoren lijken te missen.' De actievoerders omarmen die steun: 'er is een plan om op donderdag ook een sleepover met proffen te houden', verklapt Khaled. 

Daarnaast gaf professor antropologie Cecilia Vergnano donderdag haar les naast het tentenkamp, als steunbetuiging. Elke dag worden er verschillende activiteiten gepland: van yoga en muziekmomenten, over teach-ins en speeches, tot workshops en plenaire vergaderingen. 

Zorgt de actie voor hinder aan de faculteit? Op enkele dronken studenten na, worden volgens Khaled andere studenten niet tegengehouden: 'Wij hebben een duidelijke perimeter afgebakend zodat studenten altijd naar hun lessen of naar het toilet kunnen gaan. Bovendien verwelkomen we zeker nog studenten die willen studeren in het Academisch Kwartier.'

Ethische commissie

'Er komen uit verschillende hoeken van de universiteit uiteenlopende vragen en berichten binnen over ons internationaal beleid', bevestigt vicerector Lievens. 'Afgelopen week hebben we op de Raad Internationaal Beleid lang gepraat over de eisen van de actievoerders en de beslissingen van de Ethische Commissie Dual Use, Military Use & Misuse of Research (EC DMM). Ik heb daar ook toelichting gegeven over het standpunt van het universiteitsbestuur.'

'We hebben al meerdere jaren een goed beleid uitgewerkt rond samenwerking in onderzoek en onderwijs met internationale partners', verklaart Lievens. 

'We hebben procedures afgesproken en het is aan de EC DMM om dossier per dossier te beoordelen of er een probleem is. Ik heb het volste vertrouwen in de beoordelingen van deze Commissie.' 

Nieuwe samenwerkingsverbanden?

Op 2 mei zond rector Luc Sels een mail uit waarin stond dat de KU Leuven op dit moment geen structurele banden heeft met Israëlische universiteiten. Dat was een leugen volgens Khaled: 'Er bestonden wel bilaterale mobiliteitsakkoorden met Netanya College en Hebrew University.' Volgens de actievoerders waren die tot vorige week nog niet publiek gemaakt op de online samenwerkingsdatabank van de universiteit. 

Bilaterale akkoorden met Israëlische universiteiten houden echter geen structurele interuniversitaire banden in, zegt Lievens. 'Het gaat om akkoorden rond een bepaald onderzoeksproject of uitwisselingsakkoorden die door het reisverbod naar Israël op dit moment zonder voorwerp zijn.'

Vorige week dinsdag werden enkele actievoerders bij de rector uitgenodigd voor een gesprek. 'Pas nadat wij met onze bezetting druk op de KU Leuven hebben gezet, heeft de universiteit de aangehaalde banden bekend gemaakt op haar website', beweert Khaled. Een belangrijke stap naar transparantie, zegt hij. 'Maar toch voelt die niet oprecht of consistent aan.'

'De databank is lang geleden ontworpen om aan te tonen dat we met veel landen samenwerkingsverbanden hebben', weerlegt Lievens. 'Het kan soms een tijdje duren voordat er nieuwe informatie op verschijnt. Zodra we weten dat iets onvolledig is, voegen we dat toe.'

Het is niet zo dat de universiteit de informatie 'verborgen' hield, zegt Lievens, het duurt soms gewoon even om de databank te actualiseren. 'Omwille van de oorlog in Gaza en het belang van onze interacties met Israël in de huidige context hebben we nagekeken of alle informatie volledig was. Er zijn inderdaad nog wat aanpassingen gedaan, maar voorlopig is de database volledig.'

Quid boycot?

De nieuwe publicatie vorige week van samenwerkingsverbanden is voor de actievoerders niet voldoende om de bezetting te beëindigen. 'Via sympathisanten binnen de universiteit kregen we ook kennis van samenwerkingsverbanden met Technion', vertelt Khaled. 

Hoewel personeel van de KU Leuven niet betrokken is bij de omstreden wapen- en surveillancetechnologie die Technion onderzoekt, vindt Khaled het een ongure partner om mee samen te werken. 'Dat is een haast cartoonishly evil universiteit. Ze normaliseert de apartheidsstaat en doet onderzoek naar drones en raketten die op de Palestijnen worden getest. De samenwerking moet dus echt stoppen.'

Voor vicerector Lievens wordt er best niet overgegaan tot een academische boycot van alle instellingen in Israël zolang er geen algemene boycot van het land komt. 'Een boycot zoals bij Rusland of Iran kadert in een algemene boycot, dus in afstemming met politieke beslissingen', legt hij uit. 

Hij vervolgt: 'Op dit moment is dat niet het geval. Ik denk dat een boycot niet het juiste instrument is om tot een oplossing van het huidige conflict te komen. In dialoog blijven gaan met wie het goed meent in de regio, onder meer met de universiteiten, zal daar eerder toe bijdragen.'

'Bij de VUB en UGent hebben we gezien dat de universiteitsstructuren beginnen kraken', besluit Samier hoopvol. 'We zijn vastberaden om door te zetten zolang als het moet. Zo snel mogelijk wil ik kunnen zeggen dat ik als Belg en Palestijn fier ben om te studeren aan de KU Leuven. Ik hoop dus dat mijn universiteit juist en moreel zal handelen.'