De Europese droom van Herman Van Rompuy

Naar aanleiding van de benoeming van Charles Michel nodigde studentenvereniging Minos Leuven (zie sidebar) de voormalige voorzitter van de Europese Raad uit. Op 2 december deed hij zijn visie over de toekomst van Europa uit de doeken. 'Als men vandaag positieve dingen zegt, moet men oppassen', zei Van Rompuy. Hij bewandelt bewust een non-conformistische piste van optimisme en hoop voor de toekomst van het Europees project.

Van Rompuy steekt van wal met de verwezenlijkingen van de Unie. Daarbij benadrukt hij de duurzame vrede, de democratie en de voorspoed die zich onder Europese samenwerking hebben ontwikkeld. Hij gaat ook verder dan de historische realisaties; met bijzondere aandacht kaart hij het groeiende gevoel van onbehagen in Europa aan. Een probleem dat volgens Van Rompuy mits wil van de lidstaten en enkel met gebundelde krachten opgelost kan worden. 'Dankzij de Europese Unie kunnen landen zichzelf verplichtingen opleggen die ze anders niet zouden nakomen.' Hij vermeldt het klimaat, sociale onrust en migratie.

De grootste opgave die Van Rompuy voor Europa ziet, is haar onafhankelijkheid. 'Europa moet meer soeverein worden om haar belangen te kunnen verdedigen en haar ideeën te kunnen uitdragen.' Deze onafhankelijkheid moet zich concreet doorzetten op economisch-monetair vlak, op het militaire domein en in de energiesector. De voormalige voorzitter van de Europese Raad pleit dan ook voor een diepgaande integratie met het oog op Europese soevereiniteit. De eensgezinde stem maakt Europa internationaal relevant.

Volgens Van Rompuy is de Europese eendracht al bij al groter dan men intuïtief zou denken. Ondanks een mozaïek aan talen en culturen, slaagt de Europese Raad erin om unanieme beslissingen te nemen. Niet alle landen zijn dan enthousiast, maar de besluiten worden wel genomen. Dat is het belangrijkste, aldus Van Rompuy. Er heerst een verlangen naar samenwerking.

In verband met de eendracht betrekt Van Rompuy de Brexit. 'Het enige, maar dan ook enige voordeel van de Brexit is het verlies van een lid dat zich steeds kantte tegen verdere integratie.' Van Rompuy uit zich voorzichtig, maar gelooft dat op termijn meer militaire samenwerking mogelijk zal zijn. De steun voor de Unie is tijdens de Brexit namelijk alleen maar toegenomen op het continent. Er heerst algemeen vertrouwen in het project, voornamelijk bij de jongere generaties. Van Rompuy legt de oorzaak van de Brexit bij het mateloos nostalgische nationalisme, dat de belangen van het eigen volk uit het oog verliest.

Na een korte vragensessie vanuit het publiek stuurt Van Rompuy iedereen naar huis met een optimistisch-realistisch verhaal. 'We zullen altijd een evenwicht moeten zoeken tussen ethisch idealisme en de politieke realiteit, maar dromen is niet verboden'.