opinie> Bevrijd de Pers
België verdient meer onderzoeksjournalistiek
Om de Werelddag van de Persvrijheid te eren, schrijven drie medewerkers aan hun visie op het belang van een vrije pers. Bevrijd de Pers geeft journalisten nog een extra werkweek de aandacht.
Op 21 april publiceerde Reporters without Borders zijn jaarlijkse World Press Freedom Index (WPFI). Geen verrassing was dat Noord-Korea onderaan bungelde. Ook dat Noorwegen de kroon spande, deed de wenkbrauwen niet fronsen. Tunesië daarentegen is het laatste jaar sterk van koers veranderd, wat het Noord-Afrikaanse land naar plaats 72 katapulteerde, 66 plaatsen hoger dan in 2019. Ons land werd dan weer mooi beloond met een twaalfde plaats – hoewel drie plaatsen lager dan vorig jaar.
Voor sommigen is een twaalfde plaats misschien niet genoeg, maar we mogen met recht beweren dat een journalist hier als een schattige pup wordt behandeld. Dat is fijn voor de Belgische pers. Eerlijk waar, ik benijd Linda De Win die politici zomaar aan de mouw mag trekken, letterlijk! Ik benijd Kathleen Cools die de eerste minister in Terzake de mond mag snoeren. Ik benijd Joel De Ceulaer die in De Morgen zijn gal mag spuwen op de machtigste inwoners van dit land.
Belgische media zijn heel kritisch, dat is het probleem niet. Alleen zijn ze niet kritisch voor zichzelf
Maar met schattigheid komt ook zwakte. De traditionele media zijn geen 'Vierde Macht' meer, een rol nu weggelegd voor Big Tech en sociale media. De media zijn puberende jongeren, in volle overgangsperiode tussen de warmte van mama's drukpers en de onheilspellende, verengelste wereld van clicks en fake news. Een puberende jongere dan 'schattig' noemen, is zowat het doeltreffendste wapen tegen de spartelingen van een adolescent in een identiteitscrisis. Het resultaat? Belga en korte oppervlakkige artikeltjes worden de Prozac en Xanax van de media-apotheek.
Het wordt daarom tijd dat de Belgische media eens hun tanden laten zien. Met een 12de plaats op de WPFI is het een blamage om als een braaf schoothondje te slikken wat je gevoerd krijgt. Zijn de media dan niet kritisch genoeg? Wat dan met Ivan De Vadder, Bart Schols en Kathleen Cools, die elke gast het vuur aan de schenen leggen? Belgische media zijn heel kritisch, dat is het probleem niet. Alleen zijn ze niet kritisch voor zichzelf. Door niet verder te kijken dan hun neus lang is, krijgt het Belgische lezerspubliek niet veel meer dan de nieuwsbulletins van de dag aangeboden.
De Standaard deed onderzoek naar de politieke voorkeuren van professoren. Dat is geen onderzoeksjournalistiek; als bachelorproef misschien een 12 waard
Dat is niet genoeg. Een krant of televisiekanaal brengt niet alleen het nieuws, maar maakt het ook. Journalisten zouden constant op pad moeten zijn om politieke schandalen te ontsluieren. Geen archief mag onbezocht zijn, geen stem ongehoord. Vorig jaar deed De Standaard onderzoek naar de politieke voorkeuren van professoren. Uit hun eindejaarsbijlage bleek veel trots over dat 'onderzoek'. Dat is geen onderzoeksjournalistiek, maar een simpel survey-onderzoek; als bachelorproef misschien een twaalf waard.
. Wat heeft iemand aan twintig bladzijden Belga-persberichten? Wat heeft iemand aan redacteurs die vanuit Brussel aan verslaggeving doen over alle uithoeken van de wereld? Voor dat laatste is geld nodig, maar voor diep ploeteren in de geheimen van dit land is alleen lef nodig.
Dus, beste pers, toon wat ballen en geef België wat het waard is.
