Amerikaanse studenten studeren zich bankroet

Studieleningen in de Verenigde Staten zijn een bekend en berucht fenomeen. De totale studentenschuld bedraagt maar liefst 1,1 biljoen euro. In 2004 bedroeg de schuld nog 237 miljard euro. Een impressionante stijging. Bij 70 procent van de studenten die in 2014 afstudeerden met schulden, bedraagt de schuld gemiddeld 30.000 euro.

Onder aftredende president Obama is de schuld niet geslonken. Wie zijn opvolger ook zal zijn, Hillary Clinton of Donald Trump, beiden willen ze dit probleem aanpakken. Geïnspireerd door Bernie Sanders die de kandidatuur voor de democraten heeft verloren? ‘Zeker', stelt Christopher Wlezien, verkiezingsspecialist en professor aan de University of Texas. 'Beide kandidaten reageren duidelijk op de kandidatuur van Bernie Sanders, voornamelijk Clinton. Trump is zich bewust van die groep stemmers, hij zou graag ook wat van de studenten hun stemmen hebben. Maar dat is het dan ook.'

Hillary Clinton

Op Clinton’s website staat er dat ze ‘schuldenvrij verder studeren beschikbaar wil maken voor iedereen en de studentenleningen- en schulden onder handen wil nemen’. Ze heeft een heel plan uitgedokterd dat 104 biljoen euro mag kosten.

Tegen 2021 wil ze dat families met een inkomen tot 114.000 euro geen inschrijvingsgelden meer moeten betalen. Dit geldt voor public colleges en universiteiten in de staat waar de toekomstige studenten wonen. Verder zullen studenten die lenen volgens Hillary Clinton hun leningen kunnen herfinancieren aan de huidige koers. En stelt ze dat ‘de staten meer hun best moeten doen en investeren in hoger onderwijs’.

Professor Wlezien vindt dat allemaal gemakkelijk gezegd: ‘Het is tamelijk eenvoudig voor de federale overheid om met plannen als gratis onderwijs te komen. We hebben vijftig staten, elke staat heeft ook zijn eigen bevoegdheden.’

Hij wijst er ook op dat er veel verschil is tussen het niveau van de universiteiten. ‘In verschillende staten zijn er verschillende lagen in het niveau van de universiteiten. Dat is waarom sommige universiteiten zo duur zijn’, aldus Wlezien. ‘Maar zo is het ook mogelijk om topuniversiteiten te hebben.’

Clinton heeft vooralsnog het meest concrete plan op tafel liggen. ‘Clinton weet wat ze wil doen. Ze heeft voor alles een plan. Maar of ze het effectief gaat uitvoeren en of alles mogelijk is, dat valt nog af te wachten’, meent professor Wlezien. ‘Al is een plan hebben al dichter bij iets uitvoeren, dan geen plan hebben.’

Donald Trump

Kandidaat Trump is van goede wil. Hij noemde de studentenschulden een ‘gigantisch probleem’, tijdens zijn convention speech in juli. ‘We gaan met alle studenten die verdrinken in de schulden samenwerken om de druk van hun schouders te nemen. Ze beginnen na hun studies net het volwassen leven.’

Hij legt de schuld bij de overheid. Trump stelt dat de overheid profiteert van de studentenleningen. Als oplossing wil hij de studentenleningen terugkeren naar private banken, weg van de federale overheid.

Volgens Trump geven sommige scholen meer geld uit aan hefboomfondsen, beleggingsfondsen die open zijn voor een beperkt aantal investeerders, en privaat vermogen dan dat ze geld besteden om collegegeld te dekken. ‘We willen dat de universiteiten geld besteden aan hun leerlingen, niet aan zichzelf’, aldus Trump afgelopen donderdag op een rally in Ohio.

Meer plan en inhoud is er niet te vinden bij Trump. ‘Trump weet niet zeker wat hij wil doen’, aldus professor Wlezien. ‘De moeilijkheid bij hem is dat we geen track record van hem hebben, zoals we van Clinton wel hebben. We kunnen hem niet voorspellen.’ Al is hij ook wel voorspelbaar in z’n onvoorspelbaarheid: ‘Hij mist een plan in de meeste zaken', vertelt de Amerikaanse professor.

Lees verder hoe Amerikaanse studenten er zelf over denken.