Waag een sprong en (Let Yourself) Fall

Geen betere plaats om na te denken over een wereld waar niets nog zeker lijkt dan in een Benedictijnenabdij, waar men al eeuwen volgens dezelfde regel van Benedictus leeft. Neergepoot op het topje van de Keizersberg, hult de abdij zich (letterlijk) in een nieuw (rood!) licht. Eén ding is zeker: vanavond geeft deze afgesloten, ommuurde burcht op een berg haar geheimen aan ons prijs.

Snelle urbanisatie vs. traditiegetrouwe abdij

Een leefwijze die gedijt op traditie, zoals die van de Benedictijnen, moet weerstand kunnen bieden tegen de jachtig voortdravende buitenwereld. Die buitenwereld begint aan de voet van de Keizersberg, aan de Vaartkom dus. Een plek waar de laatste jaren een snelle evolutie plaatsvond: van ‘brakke site met frietkot’ naar ‘creatief knooppunt’.

Interessant is hoe deze locatie (vol vernieuwende urbanisatie) grenst aan een plek die jarenlang onveranderd bleef. Tot nu weliswaar. Op die laatste betekenisvolle locatie vindt namelijk de tweejaarlijkse Luca-exhibitie, (Let Yourself) Fall, plaats.

Het omhoog slingerende pad leidt alvast langs een eerste kunstwerk, want plots hangt daar een kobaltblauw reuzentouw te bungelen. ‘Rope’ is een uit de kluiten gewassen stuk koord van 60 meter lang op 30 centimeter dik, het weet zelf ook niet wat het daar hangt te doen.

‘Rope’ heeft, door zijn onhandige formaat, namelijk zin en functie verloren en reist de wereld rond om te interveneren in verschillende situaties en zo terug een betekenis te krijgen. Over zijn avonturen houdt het (gepersonifieerde) koord een heuse blog bij.

In deze context vormt ‘Rope’ de overgang van stedelijk weefsel naar tentoonstellingsruimte, het toont zich een prelude en een visueel baken om bezoekers uit te nodigen de berg te beklimmen. Zo gezegd, zo gedaan...

Ontvankelijke Stilte verwelkomt

Boven passeren we ‘Super Carry’ en ‘Yours truly, Mary’, dat laatste feeëriek verlicht in de avondschemer, waarna we aansluiten bij een rondleiding. Iedere dag werpt een andere gids zijn of haar unieke blik op (Let Yourself) Fall en vanavond volgen we Volkmar Mühleis, schrijver en docent kunstfilosofie aan Luca.

De Benedictijnse abdij verwelkomt ons met ‘Ontvankelijke Stilte’ van Bram van Breda. Aan het einde van een kruisgewelfde gang hangt een transparante, viezig-witte doek waarachter een Madonnabeeld prijkt. Het gebouw vormt - zeker als je vanuit de verte kijkt - een fysiek kader voor het geheel. Het oogt eenvoudig maar blijkt rijk aan contexten.

We krijgen van onze gids te horen dat ‘Ontvankelijke Stilte’ begon als een wit doek over het Madonnabeeld. De stoflaag die zich door de jaren heen als sluier over het beeld legde, zorgde voor een afdruk en dat resultaat zien we nu over de breedte van het gangpad gespannen. Het refereert aan o.a. de Lijkwade van Turijn, waarbij het vuil op Jezus’ lichaam eveneens een afdruk naliet op het textiel. We worden er stil van.

De oerknal en ‘The White’

Daarop volgen er nog meer curieuze creaties: videokunstwerk ‘MSR’ (Wim Catrysse); ‘Sea Change’ (Sarah de Vos), een naargelang lichtinval veranderlijk glasraam; ‘Chapter 2.0’ (Fijn Atelier) oftewel twee gigantische, neon rode ringen die boven het binnenplein zweven.

Zeer indrukwekkend is ook het manuscript van Georges Lemaître, een Leuvense priester-professor (astronoom, wiskundige én natuurkundige) alsook grondlegger van de oerknaltheorie. Zijn manuscriptblaadjes presenteren zich op een houten blok in de rood verlichte kapittelzaal. Rood, want het eerste licht dat het heelal verlichtte was rood.

De keuze voor dit werk in (Let Yourself) Fall heeft te maken het feit dat sommige fenomenen onze verbeelding te boven gaan. Men trekt de parallel tussen oerknal en apocalyps, tussen het 'iets' en het 'niets' en tussen wetenschap en religie. Het effect is steeds weer hetzelfde: onzekerheid.

‘The White’ van Kurt D’Haeseleer en Franck Vigroux is het keerpunt van de tentoonstelling. Deze huiveringwekkende doch ingenieuze installatie vinden we in de catacomben van de abdij. Bezoekers worden geconfronteerd met illusies van spookachtige verschijningen en transformerende vormen. De witte kleur, die normaal positieve associaties oproept, verandert plots in iets dat een ongemakkelijke en complexe werkelijkheid verbergt. Niet voor doetjes.

Als je ons nog één woordspeling gunt - het gebeurt niet vaak, maar op deze biënnale zijn we toch zomaar met het gat in de boter gevallen.