The Zone of Interest brengt een belang­rijke boodschap, maar is verre van meeslepend

Een geblinddoekte man wordt de trappen af begeleid door zijn zoon. Onderaan wacht de rest van de familie met een kajak, terwijl hij zijn blinddoek afdoet en zijn vrouw opgetogen kust. Ondertussen verschijnt op de achtergrond rook uit de schoorstenen van Auschwitz.

The Zone of Interest volgt het dagdagelijkse leven van Auschwitz-kampleider Rudolf Höss (gespeeld door Christian Friedel) tijdens zijn verblijf in een luxevilla naast het concentratiekamp. Höss moet lange dagen maken op kantoor, waardoor hij zijn vrouw (vertolkt door Sandra Hüller) en kinderen nog amper ziet. 

Maar op een dag ontvangt Höss het bericht dat hij overgeplaatst wordt naar een andere stad. Omdat zijn vrouw dit luxeleventje niet wil opgeven, stuurt ze haar man alleen de stad in om zijn werk voort te zetten. 

The Zone of Interest is een kalme, maar tegelijkertijd angstaanjagende film. Met zijn trage tempo en hints naar de genocide in de achtergrond laat de film de kijker zelf zoeken naar gruwel in de marge. Daarnaast versterkt de voyeuristische cinematografie de banaliteit van alle oorlogsgruwel. Op die manier is de kijker getuige van de mensen die de genocide hebben gefaciliteerd. 

De banaliteit van het kwaad

De film toont hoe onverschilligheid mede verantwoordelijk was voor de miljoenen slachtoffers van de Holocaust. Hoe een familie haar welvaart bouwt op het lijden van talloze minderheden en politieke tegenstanders en een vredevol leven leidt, terwijl de geur van verbrande lichamen als het ware om de hoek loert. De verborgen horror wordt bovendien benadrukt met achtergrondmuziek die zo uit een horrorfilm zou kunnen komen. Ze loodst de kijker door eentonige scènes en zorgt ervoor dat niemand in slaap valt.

Hoewel de film een diepzinnig idee naar voren brengt, is hij voor de gemiddelde filmganger een ietwat 'saaie' ervaring. Omdat The Zone of Interest de alledaagse activiteiten in de meest realistische zin wil tonen, zorgt dat voor een heel langdradige film, waar bijna niets in gebeurt. Er is weinig plot om in meegesleurd te worden, enkel een objectieve demonstratie van het emotieloze banale leven van de bourgeoisie tijdens de Holocaust. 

Daarmee willen we niet gezegd hebben dat regisseur Jonathan Glazer niet weet wat hij doet. De capaciteiten van Glazer kwamen al tot uiting in zijn film Sexy Beast (2000), over een gepensioneerde kraker die nog een laatste klus afwerkt. De gelatenheid van The Zone of Interest is duidelijk een bewuste, artistieke keuze. Maar dat maakt het helaas nog niet tot een meeslepende of – zo je wil – 'entertainende' film.