Stad Leuven gaat voor Europese Culturele Hoofdstad in 2030

De steden die Europese Culturele Hoofdstad willen worden, beginnen best op tijd aan de voorbereiding. Dat heeft de Stad Leuven goed begrepen. De stad bereidt zich voor om in 2024 haar kandidatuur in te dienen en in 2025 hopelijk gekozen te worden.

Leuven kiest voor een bottom-up aanpak door samen te werken met verschillende culturele spelers en ook de KU Leuven. Ze gelooft dat de nabijheid bij Brussel en haar unieke demografie in positieve zin kunnen meespelen. Maar die gevarieerde bevolking kan ook een pijnpunt blijken. Europa vindt het namelijk cruciaal dat de lokale bevolking door het project wordt aangesproken. 'Het internationale karakter van de bevolking en de permanente in- en uitstroom maakt het moeilijk om een doelpubliek vast te pinnen', vertelt Jan Baetens, professor Culturele Studies.

Studenten inschakelen

Om aan dat criterium van betrokkenheid tegemoet te komen, worden onder meer studenten ingeschakeld. Binnen het vak Cultural Policy werkte vorig jaar een groepje studenten aan een studieopdracht van de stad. Daarin werd onderzocht hoe het project een meerwaarde kan zijn voor de eigen bevolking. Ook dit jaar gaat er weer een groep aan de slag.

Op de bevindingen rond onder meer interdisciplinair werk, samenwerking met externe partners en betrokkenheid zal worden verdergebouwd voor het finale verslag van 2025. 'De resultaten kunnen dan geïntegreerd worden in de projecten van de stad', legt Baetens uit.

Misschien iets te rijk

Een nominatie betekent niet enkel een katalysator op cultureel, maar ook op sociaal-economisch vlak. Piet Forger, directeur cultuur van Stad Leuven, spreekt zelfs van 'een springplank naar een betere toekomst'. Maar ook hier snijdt het mes aan twee kanten. 'Europa kijkt naar de regionale ontwikkelingsmogelijkheden, waardoor rijkere regio's sneller uit de boot vallen', aldus Baetens. Haar bloei zou dus in het nadeel van de stad kunnen spelen.

Baetens ziet wel dat de stad rekening houdt met de onzekerheid. 'Leuven bouwt een raamwerk uit dat de stad ook kan dienen als ze niet gekozen wordt.' De vernieuwing van de cultuurpolitiek kan dan op een kleinere schaal worden ingevoerd. Ze speelt op zeker: 'Het is geen loterij.'

Podiumkunstensite

Een voorbeeld van de cultuurvernieuwing is het plan voor het grote podiumkunstengebouw. Dat moet tegen 2027 uit de krater van het voormalig Sint-Pietersziekenhuis herrijzen. Het zal deel uitmaken van een kunstensite met tal van andere culturele locaties. De stad spreekt van een 'blauwgroene as om de culturele, creatieve, educatieve en erfgoedspelers te verbinden'.

Het is de bedoeling om verschillende Dijlearmen gedeeltelijk boven grond te brengen en een wirwar van pleintjes en doorsteken te construeren. Schepen van ruimtelijk beleid en onroerend erfgoed Carl Devlies spreekt van 'ademruimte' en van 'teruggrijpen naar de historische basis om een nieuwe toekomst uit te bouwen'. Leuvense schepen van cultuur Denise Vandevoort (SP.A) noemt het een 'culturele woonkamer'.

Scepsis

Volgens Vandevoort leeft de vraag naar een groter podium al meer dan 15 jaar. Hoewel Lorin Parys, fractieleider van de N-VA in de Leuvense gemeenteraad, ambitieuze plannen van de stad graag steunt, blijven voor hem nog te veel vragen onopgelost. 'De kar wordt voor het paard gespannen: het is niet duidelijk wie er in die grote concertzaal zal spelen, wie er naar zal komen kijken en hoe het allemaal gefinancierd zal worden. Zonder businessplan weten we niet hoeveel we jaarlijks moeten toesteken aan de zaal.'

Ook de onbeantwoorde vragen over de mobiliteitsafwikkeling stellen een probleem. 'Als je een 1000-tal mensen tot 's avonds laat naar je zaal wil lokken, volstaat openbaar vervoer niet.' De mensen die van Antwerpen of Limburg komen, zijn net nodig om die zaal te vullen, klinkt het. 'De geplande parking onder de Bruul is gemaakt om de auto's van bewoners die nu bovengronds staan te herbergen, voor de rest is er geen parking voorzien.'