Saskia De Coster: 'Schrijven heeft iets experimenteels'

Door corona loopt niet alles als gepland, maar een digitale leesclub en het vak Creatief Schrijven in het tweede semester gaan alvast door. Writer-in-residence Saskia De Coster wil studenten intensief begeleiden, bruggen bouwen naar de wetenschap en ruimte laten voor literatuur van de toekomst.

U bent geboren in Leuven en hebt er ook gestudeerd. Hoe voelde deze benoeming?
Saskia De Coster: 'Dat voelde zeker speciaal. Ik wou als student al schrijver worden en dacht dat ik met mijn studie Germaanse talen en Literatuurwetenschappen écht zou leren schrijven.'

'Ik heb daar heel veel geleerd, maar dat deel ontbrak. Daarom voelt het heel juist dat ik nu kan aanvullen wat ik toen heb gemist. Het klopt wel.'

Is het voor u een belangrijk signaal dat de KU Leuven als eerste schrijver een vrouw heeft gekozen?
'Ja, dat vind ik een heel mooi signaal. Ik denk wel dat ze mij gekozen hebben als schrijver, maar zo gebeurt dat dus. Onder de verantwoordelijken die mij hebben gevraagd, zaten veel vrouwen, zo komt er die vervrouwelijking. Er is altijd een eerste keer, zoals we dat nu ook met Kamala Harris zien.'

'Seksisme gaat niet enkel over grote #MeToo-gevallen, maar is vaak onderhuids. Het gaat ook om gelijke kansen, heel concreet. Zo'n benoeming is eigenlijk normaal, maar het is belangrijk dat het gebeurt.'

Wat wordt van u verwacht als writer-in-residence?
'Ik ben blij dat ik veel vertrouwen krijg: ik kan zelf veel invullen. In het vak Creatief Schrijven ga ik een kleine groep studenten heel intensief begeleiden. Ik kan niet goed lesgeven, maar ik wil hen wel heel intensief begeleiden vanuit mijn visie en ervaringen en het stuk van de studenten helpen opbouwen.'

'We gaan vertrekken vanuit de teksten van de studenten met de nadruk dat schrijven werken is. Het is niet gewoon het 'goddelijke moment' laten spreken, maar herbekijken, verbeteren en vooral weten welke richting je wil uitgaan. Dat ontdekken is voor mij de grootste vraag. Ik worstel daar zelf ook mee. Het is niet gemakkelijk, maar het hoort erbij. Daar wil ik hen in begeleiden.'

'Ik wil ook graag een hedendaagse insteek geven: er bestaat veel geschreven literatuur, maar er is ook literatuur van de toekomst. Het kan heel veel richtingen uitgaan.'

U ziet een ongeschreven toekomst voor literatuur?
'Veel mensen zullen het met mij oneens zijn, maar ik vind het bijvoorbeeld heel positief dat Kendrick Lamar de Pulitzer-prijs wint. Ik vind die orale traditie heel waardevol want literatuur gaat ook over rijm, ritme en klanken. Ik zie daar ook een toekomst in, iets wat bij Creatief Schrijven zeker ook aan bod kan komen.'

'Het is heel boeiend hoe verscheiden literatuur kan zijn. Je kan van studenten ook niet verwachten dat ze waanzinnig geprikkeld gaan zijn door gedateerde boeken. Ik denk dat er niet te hardnekkig mag worden vastgehouden aan de klassieke manier van schrijven. Schrijven heeft iets experimenteels. Je ziet vandaag ook veel mengvormen zoals autofictie. Dat is allemaal aan het veranderen en daar zie ik veel mogelijkheden in.'

Wat is het idee achter het interdisciplinair onderzoek?
'Haruki Murakami schreef al dat hij hardlopen nodig heeft om te kunnen schrijven en ik heb zelf ook al gemerkt dat ik langer kan schrijven nadat ik ben gaan hardlopen. Mijn concentratie is dan beter.'

'Daarover loopt nu een interdisciplinair onderzoek samen met de faculteit Bewegings- en Revalidatiewetenschappen. Er wordt een experiment opgezet waarbij studenten iets schrijven zonder te lopen en iets schrijven nadat ze gelopen hebben om te bekijken welke impact beweging heeft op bepaalde hersengebieden.'

'Ik denk wel echt dat er een band is tussen geest en lichaam. Lopen werkt probleemoplossend, het helpt ook als ik vastzit in een verhaal. Zo zoeken we ook een link tussen creativiteit en wetenschap.'

Een link die ook in het vak creatief schrijven speelt?
'Zeker, te vaak worden ze los van elkaar gezien, terwijl ze elkaar kunnen helpen. Ik vind wetenschappers enorm creatieve mensen. Ze focussen zich op een domein en werken daarop door, dat doen schrijvers in het beste geval ook.'

'Ik denk dat het ook goed is om creativiteit ook te ontdoen van de hele mystiek van goddelijke inspiratie. Schrijven is een proces, parallel aan wetenschappelijk werk. Het is goed om die twee te linken.'