Recensie Socrates

Een sober decor is het, daar in 30CC. Rechts de gifbeker, links het water. Tussen de dood en het leven staat Socrates op een strak afgelijnd vlak. Het zand in dat vlak zal hij al ijsberend steeds verder verspreiden, tot de lijnen onzichtbaar worden.

Zo ging het ook met de sofisten, filosofen en politici van zijn tijd, wiens strakke denken Socrates met zijn vragen voortdurend aan twijfel onderwierp. Wat is waarheid? Wat is rechtvaardigheid? Het antwoord dat Socrates van hen kreeg, was de gifbeker waar hij aan het eind van de voorstelling van zal moeten drinken. In het uur voor zijn dood heet hij Bruno Vanden Broecke en biedt hij ons een kleine opfriscursus.

Socrates is het logische startpunt van de zesdelige monologenreeks waarin Stefaan Van Brabandt, bekend van de Canvasreeks Het Voordeel van de Twijfel, elke keer een andere grote filosoof zal opvoeren in een monoloog. Zo zal Wim Helsen Friedrich Nietzsche vertolken, en Peter Van Den Eede de Franse filosoof Michel Foucault.

ONDERHOUDEND VRAGENVUUR

Bruno Vanden Broecke zet een eigentijdse en zelfbewuste Socrates neer. Met humor en de nodige interactie brengt hij een portret van een man die ter dood veroordeeld werd omdat hij zijn volk leerde denken. Dat probeert Vanden Broecke ook met zijn publiek te doen: hij stelt ze vragen, dwingt ze tot nadenken en nodigt ze nu en dan eens uit op zijn intellectuele eiland van de eeuwige twijfel. Daartussen schetst hij de levensloop van Socrates en kaart de belangrijke thema’s aan die hem bezighielden: politiek, rechtvaardigheid, waarheid.

Die wisselwerking tussen onderwijzen en vragen blijft echter nogal oppervlakkig. Bij momenten had de voorstelling te veel weg van een hoofdstuk uit een cursus Inleiding tot de Wijsbegeerte. Ook de vragenrondes met het publiek bleven meestal braaf en voorde handliggend. Gelukkig maakte Vanden Broeckes enthousiaste vertolking veel goed. De voorstelling werd uiteindelijk onderhoudend, maar miste – paradoxaal genoeg - vergif.

WAARHEID

De tandem Van Brabandt-Vanden Broecke verdient wel applaus voor de soberheid waarmee ze hun onderwerp benaderden. Het vragenvuur waarin Socrates zich voor zijn dood bevindt, verwordt in die aanpak tot een universeel en tijdloos kader zonder daarvoor aan authenticiteit of actuele waarde in te moeten inboeten.

Uiteindelijk is dat de mens: een wezen dat geboren wordt, zich enkele vragen stelt en zonder de waarheid te kennen sterft. De waarheid van het theater is tenslotte niet veel meer dan een goed uitgevoerde schijn. Kijken we hier naar de echte Socrates? Of is het gewoon Bruno Vanden Broecke die doet alsof?

Meer nog: zien we niet slechts een opvoering van een verzameling ideeën van een al lang dode filosoof?Socrates bewijst dat filosofie tot haar recht komt op de planken. We kijken al uit naar de rest van de reeks.